sexta-feira, 29 de agosto de 2008

Carta als mius filhos subre ls fuzilamientos de Goya

Nun sei, mius filhos, que mundo será l buosso.
Ye possible, todo ye possible, que el seia
aquel que you quiero para bós. Un simples
mundo,
adonde todo tenga solo la deficuldade que ben
de nada haber que nun seia simples i natural.
Un mundo an que todo seia premitido,
cunsante l buosso gusto, la buossa gana, l
buosso prazer,
l buosso respeito puls outros, l respeito de ls
outros por bós.
I ye possible que nun seia esto, nin seia
sequiera esto
l que bos antresse para bibir. Todo ye possible,
inda quando lhúitemos, cumo debemos lhuitar,
por aqueilho que mos pareça la lhibardade i la
justícia,
ó mais que qualquiera deilhas ua fiel
antrega a la honra de star bibo.
Un die sabereis que mais que la houmanidade
nun ten cuonta l númaro de ls que pensórun assi,
amórun l sou bezino ne l que el tenie de
solo sou,
de stranho, de lhibre, de defrente,
i fúrun sacraficados, torturados, molidos de
porrada,
i antregues heipocritamente a la justícia de l rei,
para que ls matasse “cum grande piadade i sin
arramar sangre.”
Por séren fiéles a un dius, a un pensamiento,
a ua pátria, ua sprança, ó tan solamente
a la fame eirrespundible que le robie las
antranhas,
fúrun stripados, çfolhados, queimados, gazeados,
i ls sous cuorpos amuntonados tan
anonimamente quanto habien bibido,
ó las sues cinzas spalhadas para que deilhas nun
quedasse lhembráncia.


Uas bezes, por séren dua raça, outras
por séren dua classe, pagórun todos
ls erros que nun habien feito ó nun
tenien cuncéncia
de haber feito. Mas tamien acunteciu
i acuntece que nun fúrun muortos.


Houbo siempre anfenitas maneiras de
quedar po riba,
matando amerosamente, delicadamente,
por mui stranhos caminos cumo se diç que son
stranhos ls de Dius.
Estes fuzilamientos, este heiroísmo, este hourror,
fui ua cousa, antre miles, passada an Spanha
hai mais dun seclo i que por biolenta i
anjusta
oufendiu l coraçon dun pintor chamado Goya,
que tenie un coraçon mi grande, cheno de
rábia
i d’amor. Mas esto nada ye, mius filhos.
Solo un causo, un causo cúrtio,
nesta corriente de que sodes ua argolha
(ó nun sereis)
de fierro i de sudor i sangre i algue semiente
a camino de l mundo que bos sonho.
Acraditai que nanhun mundo, que nada nin
naide
bal más que ua bida ó l’alegrie de tené-la.


Ye esto l que mais amporta – essa alegrie.
Acraditai que la denidade an que han-de falar-
bos tanto
nun ye senó essa alegrie que ben
de un star bibo i sabendo que nanhue beç
alguien stá menos bibo ó suofre ó se muorre
para que un solo de bós rejista un cachico mais
a la muorte que ye de todos i benirá.
Que todo esto sabereis serenamente,
sin culpas a naide, sin terror, sin ambicion,
i subretodo sin zassossego ó andefréncia,
cun to la fuorça l aspero. Tanto sangre,
tanto delor, tanta agonia, un die
- mesmo que l fastiu dun mundo feliç bos
persiga -
nun han-de ser ambalde. Cunfesso que
muita beç, pensando ne l hourror de tantos
seclos
d’oupression i maldade, dubido por un cachico
i un zgusto m’afoga ancunselable.
Seran ó nó ambalde? Mas, mesmo que nun l
séian,
quien rucecita esses milhones, quien debuolbe
nun solo la bida, mas todo l que le fui roubado?


Nanhun Juízo Final, mius filhos, le puode dar
aquel cachico que nun bibírun, aqueilha cousa
que nun çfruitórun, aquel géstio
d’amor, que fazerien “manhana”.
I, por esso, l mesmo mundo que críemos
debemos tené-lo cun cuidado, cumo cousa
que nun ye solo nuossa, que mos ye antregue
pa la guardarmos cun respeito
an lhembáncia de l sangre que mos cuorre nas
benas,
de la nuossa chicha que fui outra, de l amor que
outros nun amórun porque se l roubórun.

Jorge de Sena
Traduçon de Fracisco Niebro





[an pertués:

Carta a meus filhos sobre os fuzilamentos de Goya


Não sei, meus filhos, que mundo será o vosso.
É possível, tudo é possível, que ele seja
aquele que eu desejo para vós. Um simples
mundo,
onde tudo tenha apenas a dificuldade que advém
de nada haver que não seja simples e natural.
Um mundo em que tudo seja permitido,
conforme o vosso gosto, o vosso anseio, o vosso
prazer,
o vosso respeito pelos outros, o respeito dos
outros por vós.
E é possível que não seja isto, nem seja
sequer isto
o que vos interesse para viver. Tudo é possível,
ainda quando lutemos, como devemos lutar,
por quanto nos pareça a liberdade e a
justiça,
ou mais que qualquer delas uma fiel
dedicação à honra de estar vivo.
Um dia sabereis que mais que a humanidade
não tem conta o número dos que pensaram assim,
amaram o seu semelhante no que ele tinha de
único,
de insólito, de livre, de diferente,
e foram sacrificados, torturados,
espancados,
e entregues hipocritamente à secular justiça,
para que os liquidasse “com suma piedade e sem
efusão de sangue.”
Por serem fiéis a um deus, a um pensamento,
a uma pátria, uma esperança, ou muito apenas
à fome irrespondível que lhes roía as
entranhas,
foram estripados, esfolados, queimados, gaseados,
e os seus corpos amontoados tão
anonimamente quanto haviam vivido,
ou suas cinzas dispersas para que delas não
restasse memória.


Às vezes, por serem de uma raça, outras
por serem de uma classe, expiaram todos
os erros que não tinham cometido ou não
tinham consciência
de haver cometido. Mas também aconteceu
e acontece que não foram mortos.


Houve sempre infinitas maneiras de
prevalecer,
aniquilando mansamente, delicadamente,
por ínvios caminhos quais se diz que são
ínvios os de Deus.
Estes fuzilamentos, este heroísmo, este horror,
foi uma coisa, entre mil, acontecida em Espanha
há mais de um século e que por violenta e
injusta
ofendeu o coração de um pintor chamado Goya,
que tinha um coração muito grande, cheio de
fúria
e de amor. Mas isto nada é, meus filhos.
Apenas um episódio, um episódio breve,
nesta cadeia de que sois um elo
(ou não sereis)
de ferro e de suor e sangue e algum sémen
a caminho do mundo que vos sonho.
Acreditai que nenhum mundo, que nada nem
ninguém
vale mais que uma vida ou a alegria de tê-la.


É isto o que mais importa – essa alegria.
Acreditai que a dignidade em que hão-de falar-
vos tanto
não é senão essa alegria que vem
de estar-se vivo e sabendo que nenhuma vez
alguém está menos vivo ou sofre ou morre
para que um só de vós resista um pouco mais
à morte que é de todos e virá.
Que tudo isto sabereis serenamente,
sem culpas a ninguém, sem terror, sem ambição,
e sobretudo sem desassossego ou indiferença,
ardentemente espero. Tanto sangue,
tanta dor, tanta angústia, um dia
- mesmo que o tédio de um mundo feliz vos
persiga -
não hão-de ser em vão. Confesso que
muitas vezes, pensando no horror de tantos
séculos
de opressão e crueldade, hesito por momentos
e uma amargura me submerge inconsolável.
Serão ou não em vão? Mas, mesmo que o não
sejam,
Quem ressuscita esses milhões, quem restitui
não só a vida, mas tudo o que lhes foi tirado?


Nenhum Juízo Final, meus filhos, pode dar-lhes
aquele instante que não viveram, aquele objecto
que não fruíram, aquele gesto
de amor, que fariam “amanhã”.
E, por isso, o mesmo mundo que criemos
nos cumpre tê-lo com cuidado, como coisa
que não é só nossa, que nos é cedida
para a guardarmos respeitosamente
em memória do sangue que nos corre nas
veias,
da nossa carne que foi outra, do amor que
outros não amaram porque lho roubaram.]

quinta-feira, 28 de agosto de 2008

Silenço

Calhou-se: nun fázen milagres las palabras an quien nun las quier oubir.

La bezina

La mesma andeseada paisaige todos ls dies, nien que seia ua pessona: l anfierno a las bezes son ls outros.

quarta-feira, 27 de agosto de 2008

La raposa i l spineiro

Ua raposa andaba a saltar porriba duns muntonicos i, a acierta altura, zanquelibrou-se. Para nun se caier, agarrou-se a un spineiro. Al sentir l delor de ls spinos a spetaá se le nas patas, dixo-le la raposa:
- Acudi a ti para recebir ajuda, mas an beç desso feriste-me!
I l spino respundiu-le:
- Tu ye que tenes la culpa, amiga, por te agarrares a mi, pus bien sabes que sou buono para anganchar i ferir a todo mundo, i tu nun sós defrente de ls outros.
Porqui se bei que nun debes de pedir ajuda a quien tenga de, por natureza, fazer danho.

Agosto an Lisboua

Agosto, an Lisboua, stiraça-se al sol cumo lhagarto an riba de peinha. Solo ls altemobles búlhen a atrelundar la tarde: mais querie que fúran las checharras. Nun beio modos de me passar esta manha de nun m'afazer a mundos purfeitos.

Pátria

Por un paíç de piedra i aire duro
Por un paíç de lhuç purfeita i clara
Pul negro de la tierra i pul branco de l muro

Puls rostros de silenço i de pacéncia
Que la miséria lhargamente zenhou
Rente als uossos cun to l'eisatidon
Dun lhargo relatório eirrecusable

I puls rostros armjanos al sol i al aire

I pula claridade de las tan amadas
Palabras siempre dezidas cun paixon
Pula quelor i pul peso de las palabras
Pul cuncreto silenço lhimpo de las palabras
Adonde s'úpen las cousas nomeadas
Pula znudeç de las palabras zlhumbradas

- Piedra riu aire casa
Choro die canto aliento
Spácio raiç i auga
Á mie pátria i miu centro

Me duol la lhuna me saluça l mar
I l eisílio s'anscribe an pleno tiempo

Sophia de Mello Breyner Andresen
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:
Por um país de pedra e vento duro
Por um país de luz perfeita e clara
Pelo negro da terra e pelo branco do muro

Pelos rostos de silêncio e de paciência
Que a miséria longamente desenhou
Rente aos ossos com toda a exactidão
Dum longo relatório irrecusável

E pelos rostos iguais ao sol e ao vento

E pela limpidez das tão amadas
Palavras sempre ditas com paixão
Pela cor e pelo peso das palavras
Pelo concreto silêncio limpo das palavras
Donde se erguem as coisas nomeadas
Pela nudez das palavras deslumbradas

- Pedra rio vento casa
Pranto dia canto alento
Espaço raiz e água
Ó minha pátria e meu centro

Me dói a lua me soluça o mar
E o exílio se inscreve em pleno tempo]

terça-feira, 26 de agosto de 2008

La raposa que anchiu la pança

Ua beç, ua raposa çfamiada achou ua chicha i uns carolos de pan nun cerron que uns pastores habien guardado nun uoco dun carrasco. A lhadrar cula fame, la raposa metiu-se andrento de l buraco i nistante comiu todo. Tanto anchiu l bandulho que fui a salir i la barriga nun le cabie na antrada de l buraco. Al dar-se de cuonta de la mala situacion na que staba, ampeçou cun lhamúrias i gemidos.
Staba la raposa naqueilha ampostura quando calhou a passar puli outra raposa. Al oubir ls gemidos, achegou-se de l buraco i preguntou-le a la raposo l que se passa. Apuis de oubir la cuonta, dixo:
- Deixa-te star ende bien quieta, armana, até que la barriga te torne a quedar cumo era antes, i ende yá poderás salir sien porblema.

Porqui se bei cumo la pacéncia puode ajudar a resolber muito porblema.

Un cierto aire a truniada



Las rues inda spéran passos, altemobles, na mundiada que siempre ye la fin d'agosto: quien nun l soubir ou nun stubir cun atento nunca antenderá este aire a truniada que carrega las tardes de fin de berano. Se nun aguantares l suberrolho, mais bal sperares l outonho: tiempo nun ye l que tenes a fazer i poner ls reloijos a andar mais debrebe nun te cabe na mano. Nun tengas pena de las férias que s'acában, yá que nun te chegórun a dar campo para un bibir struturado: cuidas que nó, mas se le seguiras l camino series menos feliç, cumo te sintes an todo l que ye pobisório: para esso bondas tu.



segunda-feira, 25 de agosto de 2008

L Guardador de Ganados - XVIII

Quien me dira que you fura l puolo de la strada
I que ls pies de ls probes me stubíssen pisando…

Quien me dira que you fura ls rius que cuorren
I que las lhabadeiras stubíssen a la borda de mi…

Quien me dira que you fura ls choupos à la borda de l riu
I tubisse solo l cielo porriba i l’auga por baixo…

Quien me dira que you fura l burro de l molineiro
I que el me disse i me stimasse…

Antes esso que ser l que atrabessa la bida
Mirando para trás del i tenendo pena…

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:

Quem me dera que eu fosse o pó da estrada
E que os pés dos pobres me estivessem pisando…

Quem me dera que eu fosse os rios que correm
E que as lavadeiras estivesse à minha beira…

Quem me dera que eu fosse os choupos à margem do rio
E tivesse só o céu por cima e a água por baixo…

Quem me dera que eu fosse o burro do moleiro
E que ele me batesse e me estimasse…

Antes isso que ser o que atravessa a vida
Olhando para trás de si e tendo pena…]

Outra beç



Cumo la fin de bacanças ye mal sien cura, acá stou outra beç, siempre cumo quien bai de camino. Nun ye defrente esse tiempo, mas dou para ajuntar - na cabeça, claro! - scritas para muitos dies de blogue. Essa ua proba de que l tiempo nun ye cumpletamente redondo. I, cumo an todos ls ampeços, inda stou mei sien geito. Mas hai algo que me deixa pensatible: stube quaije un més sien screbir an nanhun blogue i l mundo nun s'acabou! Cumo dezerie l outro, vanitas, vanitatum, omnia vanitas.