terça-feira, 31 de julho de 2007

Sfergante - MT2


L causo ye mudo i brebe:
Nun lhameiro,
Un cordeiro
A pacer al de lhebe;


De todo squecida,
La mai canhona deixa de remenar,
I la bida
Pára tamien, a mirar.



[an pertués:
Instante

A cena é muda e breve:
Num lameiro,
Um cordeiro
A pastar ao de leve;


Embevecida,
A mãe ovelha deixa de remoer,
E a vida
Pára também, a ver.]


In Diário II, Estrada Castelo Branco – Tomar, 30 de Setembro de 1941


segunda-feira, 30 de julho de 2007

Bucólica - MT1


[Die 12 de Agosto fazerá cien anhos que naciu Miguel Torga. Até alhá eiqui se publicará l que puode ser ua antologie mínima de la sue poesie, an que las scuolhas solo ténen a ber cul miu gusto personal. Ls poemas seran numarados culas einiciales MT i publicados al ritmo de un por die, até al die 12 de Agosto.]



La bida ye feita de nadas;
De grandes sierras paradas
A spera de mobimiento;
De senaras oundiadas
Pul biento;

De casas de moradie
Sbarrulhadas, cun sinales
De niales que d’atrás habie
Ne ls beirales;

De poleira;
De selombra dua figueira;
De ber esta marabilha:
Miu Pai a lhebantar ua parreira
Cumo ua mai que faç la trança a la filha.



[an pertués:
Bucólica

A vida é feita de nadas:
De grandes serras paradas
À espera de movimento;
De searas onduladas
Pelo vento;

De casas de moradia
Caídas e com sinais
De ninhos que outrora havia
Nos beirais;

De poeira;
De sombra de uma figueira;
De ver esta maravilha:
Meu Pai a erguer uma videira
Como uma mãe que faz a trança às filha.
]



in Diário I - São Martinho de Anta, 30 de Abril de 1937.


domingo, 29 de julho de 2007

You guardo tou mirar


[Para C., por 29 anhos, i ls mais que mos quejíren lhebar].


Culas manos rebielhas,
tues manos you bou agarrar.
ne ls uolhos rebielhos
you guardo tou mirar.


Na de ls mundos agonia,
bielho salbaige, que ua pantasma
aperta, cheguei a ti
i cuntigo boubo spero.


Culas manos rebielhas
tues manos you bou agarrar.
ne ls uolhos rebielhos
you guardo tou mirar.


Nun sei porquei, até quando
cuntigo inda bou a quedar,
mas you agarro tues manos
i guardo tou mirar.


Ady Endre [Houngria, 1877-1919]
Traduçon de Fracisco Niebro cun assento ne l testo de Ernesto Rodrigues [Antologia da Poesia Húngara, Âncora Editora, p.140]


Poema

La poesie stá guardada nas palabras - ye todo l que
you sei.
Miu fado ye l de nun saber quaije todo.
Subre l nada you tengo perfundidades.
Nun tengo lias cula rialidade.
Poderoso para mi nun ye aquel que çcubre ouro.
Para mi ye poderoso aquel que çcubre las
pequerruchices (de l mundo i las nuossas).
Por essa pequeinha senténcia m'agabórun de boubo.
Quedei eimocionado i chorei.
Sou fraco para agabones.

Manoel de Barros [Tratado Geral das Grandezas do Ínfimo]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:
Poema

A poesia está guardada nas palavras - é tudo que
eu sei.
Meu fado é o de não saber quase tudo.
Sobre o nada eu tenho profundidades.
Não tenho conexões com a realidade.
Poderoso para mim não é aquele que descobre ouro.
Para mim poderoso é aquele que descobre as
insignificâncias (do mundo e as nossas).
Por essa pequena sentença me elogiaram de imbecil.
Fiquei emocionado e chorei.
Sou fraco para elogios.]

Falar i screbir

Crónica por mi publicada ne l jornal Público:

Uua lhéngua stá biba quando ye ousada al menos an algues situaçones de l die a die, serbindo cumo modo de las pessonas s’antendéren antre eilhas, dezíren l que pénsan i dezíren-se a eilhas mesmas. Zde hai seclos l mirandés tem sido ua lhéngua biba. Inda que naide la screbira, era falada i ousada cumo modo de quemunicaçon por muitos pobos de la tierra de Miranda. Agora hai cada beç mais giente que scribe l mirandés, mas algues dessas pessonas solo úsan la lhéngua falada an ciertas oucasiones, muita beç porque stan fuora de la tierra de Miranda i nien sequiera ténen cun quien falar. Até yá bai habendo giente que nun ye mirandesa i sabe screbir an mirandés inda que ralamente puoda falar la lhéngua por nun tener cun quien.

L haber cada beç mais giente que scribe l mirandés i l habéren-se crecido ls blogues an mirandés, cumo yá dezimos na crónica de l més atrasado, nada desso ampide que las pessonas fálen la lhéngua nien esso le trai mal nanhun a la fala i al sou zambolbimiento. L cierto ye que la lhéngua seia cada beç mais ousada ne ls dous registros i que l ansino seia un bun apoio a qualquiera un deilhes.

La scrita puode ser ousada por cada pessona até eisolada, nun percisando que naide leia l que se scribe, al menos por agora, yá que son mui defrentes las rezones que lhieban las pessonas a screbir i, l mais de las bezes, puode nun ser mui amportante que se leia l que se scribe. Yá la fala ye algo de social, pus alguien solo fala quando haba alguien que l ouba, l que eisige al menos dues pessonas. I l ancentibo para que las pessonas úsen la sue lhéngua ten a ber cun outras rezones mui defrentes daqueilhas an que assenta l ancentibo a la scrita.

L eidial serie que houbira muita giente a falar i muita giente a screbir, pus tamien deiqui benerá la necidade de ler s’acauso la scrita cumprir la sue funcion de quemunicar, trasmitir eideias ou, até, adebertir. Ye assi que las palabras bólan seguindo caminos que nun se acában ne l sonido ou nua fuolha de papel: agora l sonido puode bolar por bias de l’anternete, cumo se dou ne l curso de mirandés que ye dado an http://www.sendim.net/, adonde tamien hai liciones de fala; mas la scrita tamien bola yá que l’anternete lhieba las palabras a todo l lhado, cumo datrás nun se bie. Dende que l’anternete seia algo specialmente amportante pa la lhéngua mirandesa: puode lhebar la fala i la scrita adonde hai mui pouco tiempo nun era possible; puode poner pessonas a screbir i a falar, an chats, al mesmo tiempo, sien percisar que stéian acerca uas de las outras; la scrita nun le tira al falar i l falar nun le tira a la scrita.

Inda son mui poucas las pessonas a screbir an mirandés, yá que toda la giente habie de screbir la sue lhéngua. Por esso, fale-se i scriba-se cada beç mais la lhéngua mirandesa, que stamos mui loinge de mos fartarmos tanto dua cumo doutra.



Nota: esta crónica fui ambiada pa l jornal Público para ser publicada l die 22 de Júlio, mas acabou por solo salir hoije, l die 29.

Quadras anhiegas

Cumo la bida mos passa!
Tamien, al bibir, passamos.
Para adonde? Ye mui scassa
I até l fin l'aporbeitamos.

Cumo crécen las angúrrias,
i pélo rúcio mos nace!
Sabes cumo bás pa bielho?
Ye la muorte que an ti pace!

La fin ha de un die benir,
quanto mais tarde melhor:
mas só se salude houbir
ambrulhada cun amor.

Fiestas d'anhos quien tubira
solo de cien an cien anhos,
a cada cien nua streilha
i an todas passar sien danhos...

Quando nacimos mais bielha
era la bida de l mundo.
Mistério: todo renuoba,
Nó nuosso ser bagamundo.

Bai-te a la cama que l tiempo
tamien quebra l que nun drumes:
se drumes tou tiempo perdes,
mas spierto mais te cunsumes.

Yá l berano bai a meio,
tu de l meio yá passeste:
tomáran muitos, yá idos,
passar ls anhos que passeste.

Arrodiado de lhibros
passas l mais de ls tous dies:
muitos que séian, nun chégan
ls mundos que an ti tenies.

Nun sei porque scribo quadras,
- nun puodo nun las screbir -,
talbeç seia porque ls bersos
algo pónen al bibir.

Quando spertas, las remelas
pónen-te trúbio l mirar.
Hai mais remelas que cuidas!
Bei, mas siempre a çcunfiar.

A las bezes bonda un géstio
para l mundo demudarmos:
que amporta que naide l beia,
se mais felizes quedarmos!?

A todo mundo cumben
de outra beç fazer segada:
quien nun segou, s'anterten,
quien segou, por ser passada.

Yá ls paixaricos bolórun,
yá la fuolha ten ceçon:
ne l niu cagados quedórun,
la fuolha só potra pon.

Cuitadico de quien cunta
ls anhos por sues malinas:
ye custoso, mas apunta
mais que ls males las malzinas.

Nun quegas aguantar todo
ten lhemites l ser stoico:
de bibir hai muito modo,
i muito até ye haroico.

Falamos quando queremos
chamar l mirar d'alguien:
mas screbimos, se tenemos
algo a dezir-mos tamien.

Dei-te ua frol quelorida,
pus dezir-te nun sabie:
que esta palabra, dezida,
todo l sentido perdie.

Fonso Roixo

Odas de Ricardo Reis (014)

Nun cunsínten ls diuses mais do que la bida.
Todo puis recúsemos, que mos upa
A eirrespirables picones,
Perenes sien tener froles.
Solo d’aceitar téngamos la ciéncia,
I, mientres ceça l sangre an nuossas sienes,
Nien se angúrria cun nós
L mesmo amor, dúremos,
Cumo bidros, a las lhuzes trasparientes
I deixando scorrer l’auga triste,
Solo mornos al sol caliente,
I refletindo un cachico.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Não consentem os deuses mais que a vida.
Tudo pois refusemos, que nos alce
A irrespiráveis píncaros,
Perenes sem ter flores.
Só de aceitar tenhamos a ciência,
E, enquanto bate o sangue em nossas fontes,
Nem se engelha connosco
O mesmo amor, duremos,
Como vidros, às luzes transparentes
E deixando escorrer a chuva triste,
Só mornos ao sol quente,
E reflectindo um pouco.]


sábado, 28 de julho de 2007

Alborada


Trabalho to l die, i stou mei buído a la nuite.
Spierto a las quatro pa l silenço negro, miro.
Nun tarda las cortinas creceran an lhuç.
Nesse antretiempo beio l que stá mesmo siempre ende:
La muorte zanquieta, un die anteiro mais acerca agora,
Fazendo ampossible qualquiera pensar afuora cumo
I adonde i quando you me hei de morrer.
Pregunda ambalde: assi i todo la grima
De morrer, i de star muorto,
Relhampa outra beç para agarrar i anfernizar.


L pensar sume-se nesse sfergante. Nó cun remorso
- L bien nun feito, l amor nun dado, tiempo
Açagado sien uso – nien cun maldade porque
Ua sola bida ye capaç de lhebar tanto a arrepassar
Ls sous arrados ampeços, i puode nunca;
Mas delantre l eiterno uoco absoluto,
L seguro apagar para adonde caminamos
I há de star perdido ne l siempre. Nun star eiqui,
Nun star an parte nanhue,
I mui debrebe; nada mais terrible, nada mais cierto.


Este ye un çfrente modo de quedar grimado
Que nanhue mágica le dá la buolta. La relegion questumaba atentar,
Esse lhargo i musical brocado, yá comido pula traça,
Criada para fazer de cuonta que nunca mos morremos,
I todas essas doutrinas que dízen que nanhun ser racional
Puode tener miedo al que nun há de sentir, nun bendo
Que ye desso que tenemos miedo – nanhue bista, nanhun sonido,
Nanhun toque ou gusto ou oulor, nada an que pensar,
Nada que ámemos ou a que mos lhíguemos,
Esse anestésico de adonde naide buolbe.


Antoce queda mesmo ne ls cunhos de l mirar,
Ua pequeinha, çfocada mancha, un cuntino calafriu
Que faç slubiar cada ampulso até l’andecison.
Las mais de las cousas talbeç nunca se béngan a passar: essa si,
I l acuntecer deilha arrebenta
Nua fornalha de miedo quando mos agarra sien
Giente ou sien buída. La coraige nun bonda:
Sirbe para nun assustar ls outros. Ser corajoso
Nun lhibra a naide de la foia.
La muorte nun demuda cunsante un le chore ou le rejista.


Debagarico la lhuç anclária, i l quarto agarra forma.
Manten-se armano cumo un guarda roupa, l que sabemos,
Siempre soubimos, saber a que nun podemos scapar,
Mas nun somos capazes de aceitar. Un de ls lhados há de perder.
Nesse antretiempo ls telfones acáchan-se, prontos para rugir
An scritórios aferrolhados, i todo l çtante
Defícel i arrendado mundo ampeça a spertar.
L cielo stá branco cumo barro, sien sol.
L trabalho ten que ser feito.
Ls carteiros, a modo de doutores, ban de casa an casa.

Philip Larkin [1922-1985]
Traduçon de Fracisco Niebro [cun apoio de Jesé Pedro]


[an anglés:

Aubade

I work all day, and get half-drunk at night.
Waking at four to soundless dark, I stare.
In time the curtain-edges will grow light.
Till then I see what's really always there:
Unresting death, a whole day nearer now,
Making all thought impossible but how
And where and when I shall myself die.
Arid interrogation: yet the dread
Of dying, and being dead,
Flashes afresh to hold and horrify.

The mind blanks at the glare. Not in remorse
- The good not done, the love not given, time
Torn off unused - nor wretchedly because
An only life can take so long to climb
Clear of its wrong beginnings, and may never;
But at the total emptiness for ever,
The sure extinction that we travel to
And shall be lost in always. Not to be here,
Not to be anywhere,
And soon; nothing more terrible, nothing more true.

This is a special way of being afraid
No trick dispels. Religion used to try,
That vast, moth-eaten musical brocade
Created to pretend we never die,
And specious stuff that says No rational being
Can fear a thing it will not feel, not seeing
That this is what we fear - no sight, no sound,
No touch or taste or smell, nothing to think with,
Nothing to love or link with,
The anasthetic from which none come round.

And so it stays just on the edge of vision,
A small, unfocused blur, a standing chill
That slows each impulse down to indecision.
Most things may never happen: this one will,
And realisation of it rages out
In furnace-fear when we are caught without
People or drink. Courage is no good:
It means not scaring others. Being brave
Lets no one off the grave.
Death is no different whined at than withstood.

Slowly light strengthens, and the room takes shape.
It stands plain as a wardrobe, what we know,
Have always known, know that we can't escape,
Yet can't accept. One side will have to go.
Meanwhile telephones crouch, getting ready to ring
In locked-up offices, and all the uncaring
Intricate rented world begins to rouse.
The sky is white as clay, with no sun.
Work has to be done.
Postmen like doctors go from house to house.]

sexta-feira, 27 de julho de 2007

L Bandarra

Sonhaba, sien nome i sparbado,
L Ampério por Dius mesmo bisto,
Cunfuso cumo l Ouniberso
De l pobo cumo Jasus Cristo.

Nun fui nien santo nien heiroi,
Mas Dius ben'ziu cun sou sinal
Este, an que l coraçon fui
Nó Pertués mas Pertual.

Fernando Pessoa, Mensagem
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:
O Bandarra

Sonhava, anónimo e disperso,
o Império por Deus mesmo visto,
Confuso como o Universo
E plebeu como Jesus Cristo.

Não foi nem santo nem herói,
Mas sagrou com Seu sinal
Este, cujo coração foi
Não português mas Portugal.]

Sou de la grandura de l que beio

46.

Torno a ler passibamente, recebindo l que sinto a modo ua anspiraçon i un lhibrar-me, aqueilhas frases hounestas de Caeiro, atirando naturalmente al que ben de la pequeinha grandura de sue aldé. Deilhi, diç el, porque ye pequerrica, puode-se ber mais de l mundo do que de la cidade; i por esso l’aldé ye mais grande do que la cidade…

“Porque you sou de la grandura de l que beio
I nó de la grandura de la mie altura”

Frases cumo esta, que parece que crécen sien gana que las houbira dezido, lhímpan-me toda la metafísica que spuntaneamente acrecento a la bida. Apuis de las ler, assomo-me a la mie jinela que dá pa la cajeija, miro l grande cielo i ls muitos astros, i sou lhibre cun un splendor alado an que l tembraduro me faç tembrar l cuorpo todo.

“Sou de la grandura de l que beio!” Cada beç que matino nesta frase cun to l atento de ls mius nérbios, eilha amostra-se mais çtinada a recustruir custelhadamente l ouniberso. “Sou de la grandura de l que beio!” Que grande puosse mental bai zde l poço de las eimoçones perfundas até las altas streilhas que se reflíten nel i, assi, dun cierto modo, eilhi stan.

I yá agora, cunciente de saber ber, miro la lharga metafísica oubjetiba de ls cielos todos cun ua sigurança que me dá la gana de me morrer a cantar. “Sou de la grandura de l que beio!” I l ralo lhunar, que ye solo miu, ampeça a stragar de ralo l azul mei negro de l hourizonte.

Tengo gana de oupir ls braços i boziar cousas dua salbaijarie çcoincida, de dezir palabras als altos mistérios, de le dar ua nuoba personalidade lharga als grandes campos de la matéria bazie.

Mas arrecuolho-me i adóndio-me. “Sou de la grandura de l que beio!” I la frase queda-me a ser l’alma anteira, arrimo a eilha to las eimoçones que sinto, i porriba de mi, andrento, cumo porriba la cidade afuora, cai la paç andecifrable de l lhunar duro que ampeça lhargo cula nuitica.

Fernando Pessoa [O Livro do Desassossego (46) de Bernardo Soares]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

46.

"Releio passivamente, recebendo o que sinto como uma inspiração e um livramento, aquelas frases simples de Caeiro, na referência natural do que resulta do pequeno tamanho de sua aldeia. Dali, diz ele, porque é pequena, pode ver-se mais do mundo do que da cidade; e por isso a aldeia é maior que a cidade...

"Porque eu sou do tamanho do que vejo
E não do tamanho da minha altura."

Frases como estas, que parecem crescer sem vontade que as houvesse dito, limpam-me de toda a metafísica que espontaneamente acrescento à vida. Depois de as ler, chego à minha janela sobre a rua estreita, olho o grande céu e os muitos astros, e sou livre com um esplendor alado cuja vibração me estremece no corpo todo.

"Sou do tamanho do que vejo!" Cada vez que penso esta frase com toda a atenção dos meus nervos, ela me parece mais destinada a reconstruir consteladamente o universo. "Sou do tamanho do que vejo!" Que grande posse mental vai desde o poço das emoções profundas até às altas estrelas que se reflectem nele e, assim, em certo modo, ali estão.

E já agora, consciente de saber ver, olho a vasta metafísica objectiva dos céus todos com uma segurança que me dá vontade de morrer cantando. "Sou do tamanho do que vejo!" E o vago luar, inteiramente meu, começa a estragar de vago o azul meio-negro do horizonte.

Tenho vontade de erguer os braços e gritar coisas de uma selvageria ignorada, de dizer palavras aos mistérios altos, de afirmar uma nova personalidade larga aos grandes espaços da matéria vazia.

Mas recolho-me e abrando-me. "Sou do tamanho do que vejo!" E a frase fica sendo-me a alma inteira, encosto a ela todas as emoções que sinto, e sobre mim, por dentro, como sobre a cidade por fora, cai a paz indecifrável do luar duro que começa largo com o anoitecer."]


quinta-feira, 26 de julho de 2007

L oupir de las risas


a MBF


Fui-te onte a ber al spital
mui sufrida era tue cara;
hoije tornei i, anque mal,
bi que tue risa tornara.

Fonso Roixo


quarta-feira, 25 de julho de 2007

La cantiga de amor de J. Alfred Prufrock


S’io credesse che mia risposta fosse
A persona che mai tornasse al mondo,
Questa fiamma staria senza piu scosse.
Ma perciocche giammai di queston fondo
Non torno vivo alcun, s’i’odo il vero
Senza tema d’infamia ti rispondo

[Dante Alighieri, Inferno, XXVII, 61-66]


Bamos antoce alhá, tu i you,
Quando l çponer se stiraça pul cielo
Aparecido a un malo ambelesado a éter anriba la mesa.
Bamos alhá, por algues rues quaije sien un germo,
Rugidas scapadas
De nuites sien acunhar uolho an houteles baratos dua nuite

I restourantes cun serrin i conchas d’ostras:
Rues que s’alhárgan cumo anfadado argumiento
De que la scundida antençon
Ye lhebar-te para ua einebitable pregunta…


Á, nun preguntes, «Qual ye?»
Bamos alhá a la nuossa besita.


Ne l salon las mulhieres bénen i ban
A falar de Miguel Ángelo.


L’amarielha nubrina que sgoda las cuostas nas bidraças,
L amarielho fumo que sfrega sou çufino nas bidraças,
Lhambiu sue lhéngua por andrento las squinas de la tarchica
Quedou-se pulas poçacas acocadas nas baletas,
Deixou caier nas cuostas l fulhin de ls chupones,
Slubiou pul terraço, dou un repentino brinco,
I al ber que era ua serena nuite de Outubre,
Anroscou-se alredror la casa i ambelesou-se.


I pula cierta ha de haber tiempo
Pa l amarielho fumo que slúbia rue alantre,
Sgodando sues cuostas nas bidraças;
Ha de haber tiempo, ha de haber tiempo
Para poner ua cara cun que ancarar ls rostros que mirares;
Ha de haber tiempo para matar i para criar,
I tiempo para todos ls trabalhos i ls dies de manos
Que úpen i déixan caier ua pregunta ne l tou prato;
Tiempo para ti i tiempo para mi,
I tiempo inda para un ciento de andecisones,
I para un ciento de bisones i rebisones,
Antes de comer la torreija i tomar chá.


Ne l salon las mulhieres bénen i ban
A falar de Miguel Ángelo.


I pula cierta ha de haber tiempo
Para sonhar, «Bou-me a astrebir?» i, «Bou-me a astrebir?»
Tiempo para bolber i abaixar las scaleiras,
Cun ua calba scampada al meio de l miu pelo -
[Han de dezir: «Yá stá bien ralo l pelo del!»]
Mie casaca, mie gola de la camisa a oupir tesa l queixo,
Mie gorbata fina i apagada, mas presa por un hounesto alfinete -
[Han de dezir: «Si son bien finos ls braços i las piernas del!»]
Astrebirei-me
A albrotar l ouniberso?
Nun solo minuto hai tiempo
Para decisones i rebisones que un minuto puode rebogar.


Pus yá las coinci bien a todas, coinci-las a todas: –
Coinci las nuiticas, las manhanas, las tardes,
Medi mie bida a colharicas de café;
Oubo las bozes que se apóucan nua agonie de outonho
Antre ua moda dun quarto mui loinge.
Assi, cumo ye que me habie de astrebir?


I até yá coinci bien ls uolhos, coinci-los a todos –
Ls uolhos que te míran nua frase feita,
I quando you sou dezido, sticado an alfinete,
Quando stou alfinetado i a retrocer-me pula parede,
Antoce cumo habie de you ampeçar
A cuçpir to las puntas de mius dies i mius caminos?
I cumo ye que me hahie de astrebir?


I yá coinci bien ls braços tamien, coinci-los a todos –
Braços anelhados i brancos i znudos
[Mas a ua lhinterna, abaixados cun un rúcio pelo de brugo]
Ye l perfume dun bestido
Que me pon tan pensatible?
Braços stendidos na mesa, ou nun xal ambuoltos.
I inda assi me iba a astrebir?
I por adonde habie d’ampeçar?

……….

Dezirie you, que muito andube a la nuitica por caleijas
I bi l fumo a oupir-se de ls cachimbos
De homes an mangas de camisa, a la jinela, eilhes solos?...


You habie de haber sido un par de rasgadas gárrias
A scapar-me puls fondos de calhados mares.

……….


I la tarde, la nuitica, drume-se cun tanto sereno!
Acarinada por finos dedos,
Ambelesada… cansada…. ou a fazer d’amalinada,
Stiraçada ne l sobrado, eiqui an pie de ti i de mi.
Tenerie you, apuis l chá, ls bolhos i ls gilados,
Fuorça para lhebar l sfergante a la sue crise?
Mas anque yá tenga chorado i ayunado, chorado i rezado,
Anque yá tenga bido mie cabeça [un cachico yá mais calba] serbida nua trabiessa,
Nun sou porfeta – mas esso nun amporta muito;
Dei-me de cuonta de l sfergante de mie dubidosa grandeza,
I bi l eiterno criado a agarrá-me la jiqueta i cua risa angulhida,
I, nua palabra, staba grimado.


I haberie balido la pena, apuis de todo,
Apuis las chícaras, la marmelada, l chá,
Antre borcelanas, antre algue prática de ti i de mi,
Haberie balido la pena,
Haber arrematado l causo cun ua risada,
Haber ancalcado l ouniberso nua bola
Atirar cun el a la squina dua suprema question,
Dezir: «Sou Lázaro, bengo de l meio de ls muortos,
Torno para bos cuntar todo, hei de bos cuntar todo» -
Se alguien, al poner la cabeça ne l trabesseiro,
Houbira dezido: «Esso nun ye nada l que querie dezir.
Nun ye nada desso, nien aparecido».


I haberie balido la pena, apuis de todo,
Haberie balido mesmo la pena,
Apuis ls çponeres, las rues i ls huortos anfarinados d’ourbalheira,
Apuis ls remanses, las chícaras de chá, apuis l arrastrar las saias pul sobrado –
I esso, i inda muito mais? –
Ye ampossible de dezir mesmo l que penso!
Mas se ua lhinterna mágica ponisse ls nérbios straçalhados na pantalha:
Haberie balido la pena
Se alguien, al poner l trabesseiro ou al poner l xal a la priessa
I al bolber a caras a la jinela, dezira:
«Nun ye nada desso, nien aparecido,
Esso nun ye nada l que querie dezir.»

……….


Nó! Nun sou l Príncepe Hamlet, nien quier dezir que l tubira que ser;
Sou un fidalgo de la corte, un de ls que quieren fazer
Aparecer algun porgresso, abrir ua cena ou dues,
Acunselhar l príncepe; pula cierta, un strumiento fácele,
Respeitoso, sastifeito de poder serbir para algo,
Político, cuidadoso, i menudico;
Cheno de grandes ditos, mas un cachico cazmurro;
A las bezes, ye berdade, quaije redículo –
Quaije, a las bezes, l Boubo.


Stou a quedar bielho… Stou a quedar bielho…
Hei de andar cula droba de las calças rebuolta.


Bou a fazer la risca de l pelo atrás? Acauso bou a tener de comer un morcon?
Hei de bestir calças brancas de franela, i passear pula praia.
Oubi las serenas a cantar, duas pa las outras.


Nun cuido que eilhas béngan a cantar para mi.
Hei las bido a scatrapulhar nas óndias a caras al lhargo,
A peinar las brancas clinas de las óndias crespas
Quando l aire torna l’auga clara i scura.


Tardemos-mos pulas cámaras de l mar
Pulas oundiicas cun sue griinalda de oucas burmeilhas i castanhas
Até que bozes houmanas mos spérten, i mos afogarmos.

T.S. Eliot (1888–1965)
Traduçon de Fracisco Niebro



[an anglés:

The Love Song of J. Alfred Prufrock


S’io credesse che mia risposta fosse
A persona che mai tornasse al mondo,
Questa fiamma staria senza piu scosse.
Ma perciocche giammai di queston fondo
Non torno vivo alcun, s’i’odo il vero
Senza tema d’infamia ti rispondo

LET us go then, you and I,
When the evening is spread out against te sky
Like a patient etherised upon a table
Let us go, through certain half-deserted streets,
The muttering retreats
Of restless nights in one-night cheap hotels
And sawdust restaurants with oyster-shells:
Streets that follow like a tedious argument
Of insidious intent
To lead you to an overwhelming question…

Oh, do not ask, “What is it?”
Let us go and make our visit.

In the room the women come and go
Talking of Michelangelo.

The yellow fog that rubs its back upon the window-panes,
The yellow smoke that rubs its muzzle on the window-panes,
Licked its tongue into the corners of the evening,
Lingered upon the pools that stand in drains,
Let fall upon its back the soot that falls from chimneys,
Slipped by the terrace, made a sudden leap,
And seeing that it was a soft October night,
Curled once about the house, and fell asleep.

And indeed there will be time
For the yellow smoke that slides along the street,
Rubbing its back upon the window-panes,
There will be time, there will be time
To prepare a face to meet the faces that you meet;
There will be time to murder and create,
And time for all the works and days of hands

That lift and drop a question on your plate;
Time for you and time for me,
And time yet for a hundred indecisions,
And for a hundred visions and revisions,
Before the taking of a toast and tea.

In the room the women come and go
Talking of Michelangelo.

And indeed there will be time
To wonder, “Do I dare?” and, “Do I dare?”
Time to turn back and descend the stair,
With a bald spot in the middle of my hair—
[They will say: “How his hair is growing thin!”]
My morning coat, my collar mounting firmly to the chin,
My necktie rich and modest, but asserted by a simple pin—
[They will say: “But how his arms and legs are thin!”]
Do I dare
Disturb the universe?
In a minute there is time
For decisions and revisions which a minute will reverse.

For I have known them all already, known them all:—
Have known the evenings, mornings, afternoons,
I have measured out my life with coffee spoons;
I know the voices dying with a dying fall
Beneath the music from a farther room.
So how should I presume?

And I have known the eyes already, known them all—
The eyes that fix you in a formulated phrase,
And when I am formulated, sprawling on a pin,
When I am pinned and wriggling on the wall,
Then how should I begin
To spit out all the butt-ends of my days and ways?
And how should I presume?

And I have known the arms already, known them all—
Arms that are braceleted and white and bare
[But in the lamplight, downed with light brown hair!]
It is perfume from a dress
That makes me so digress?
Arms that lie along a table, or wrap about a shawl.
And should I then presume?
And how should I begin?

………..

Shall I say, I have gone at dusk through narrow streets
And watched the smoke that rises from the pipes
Of lonely men in shirt-sleeves, leaning out of windows?…

I should have been a pair of ragged claws
Scuttling across the floors of silent seas.


…………..


And the afternoon, the evening, sleeps so peacefully!
Smoothed by long fingers,
Asleep … tired … or it malingers,
Stretched on the floor, here beside you and me.
Should I, after tea and cakes and ices,
Have the strength to force the moment to its crisis?
But though I have wept and fasted, wept and prayed,
Though I have seen my head [grown slightly bald] brought in upon a platter,
I am no prophet—and here’s no great matter;
I have seen the moment of my greatness flicker,
And I have seen the eternal Footman hold my coat, and snicker,
And in short, I was afraid.

And would it have been worth it, after all,
After the cups, the marmalade, the tea,
Among the porcelain, among some talk of you and me,
Would it have been worth while,
To have bitten off the matter with a smile,
To have squeezed the universe into a ball
To roll it toward some overwhelming question,
To say: “I am Lazarus, come from the dead,
Come back to tell you all, I shall tell you all”—
If one, settling a pillow by her head,
Should say: “That is not what I meant at all.
That is not it, at all.”

And would it have been worth it, after all,
Would it have been worth while,
After the sunsets and the dooryards and the sprinkled streets,
After the novels, after the teacups, after the skirts that trail along the floor—
And this, and so much more?—
It is impossible to say just what I mean!
But as if a magic lantern threw the nerves in patterns on a screen:
Would it have been worth while
If one, settling a pillow or throwing off a shawl,
And turning toward the window, should say:
“That is not it at all,
That is not what I meant, at all.”

…………….


No! I am not Prince Hamlet, nor was meant to be;
Am an attendant lord, one that will do
To swell a progress, start a scene or two,
Advise the prince; no doubt, an easy tool,
Deferential, glad to be of use,
Politic, cautious, and meticulous;
Full of high sentence, but a bit obtuse;
At times, indeed, almost ridiculous —
Almost, at times, the Fool.

I grow old … I grow old …
I shall wear the bottoms of my trousers rolled.


Shall I part my hair behind? Do I dare to eat a peach?
I shall wear white flannel trousers, and walk upon the beach.
I have heard the mermaids singing, each to each.


I do not think that they will sing to me.


I have seen them riding seaward on the waves
Combing the white hair of the waves blown back
When the wind blows the water white and black.

We have lingered in the chambers of the sea
By sea-girls wreathed with seaweed red and brown

Till human voices wake us, and we drown.]

terça-feira, 24 de julho de 2007

L mais alto cantar de Salomon (XXVI)

Salomon tubo ua binha an Baal-Hamon
antregou-le la binha a guardadores
cada un le traiendo de l çfruitar mil monedas de prata

la mie binha ye solo para mi
mil monedas para ti Salomon
i duzientas pa ls que le guardáren l fruito

á tu que stás ne l huorto
ls cumpanheiros scúitan
faç de modo que you ouba la tue boç
fuge amado miu
cumo la cabra muntesa
i ls corcicos
pu ls montes oulorosos.

Traduçon de Fracisco Niebro



NOTA - Acaba eiqui la publicaçon cumpleta, an mirandés, de l lhibro de la Bíblia-Antigo Teçtamiento L MAIS ALTO CANTAR DE SALOMON, mais coincido antre nós cumo Cántico de ls Cánticos. Ye la purmeira beç que este lhibro se publica an mirandés.
Un die destes eiqui deixarei ua nota mais zambolbida subre la traduçon apersentada, ls testos an que assentou, sues deficuldades, sues acuolhas.

segunda-feira, 23 de julho de 2007

Odas de Ricardo Reis (013)


Cuidas, zourientado, que cumpres, apertando
Tous anfecundos, trabalhosos dies
An feixes de dura lheinha,
Sien eilusion la bida.
La tue lheinha ye solo peso que lhiebas
Para adonde nun tenes fuogo que te caleça,
Nien súfren peso als ombros
Las selombras que seremos.
Para folgar nun folgas; i, se deixas,
Antes deixes l eisemplo, que riquezas,
De cumo la bida bonda
Cúrtia, nien tamien dura.
Pouco ousamos de l pouco mal tenemos.
La obra cansa l ouro nun ye nuosso.
De nós la mesma fama
Dá-le la risa, que la nun beremos
Quando, acabados pulas Parcas, furmos,
Búltios solenes, nun sfergante antigos,
I cada beç mais selombras,
Al ancuontro fatal –
L barco scuro ne l saturno riu,
I ls nuobos abraços de frieza stígia
I l regaço anfartable
De la pátria de Pluton.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertés:

Cuidas, ínvio, que cumpres, apertando
Teus infecundos, trabalhosos dias
Em feixes de hirta lenha,
Sem ilusão a vida.
A tua lenha é só peso que levas
Para onde não tens fogo que te aqueça,
Nem sofrem peso aos ombros
As sombras que seremos.
Para folgar não folgas; e, se legas,
Antes legues o exemplo, que riquezas,
De como a vida basta
Curta, nem também dura.
Pouco usamos do pouco mal temos.
A obra cansa o ouro não é nosso.
De nós a mesma fama
Ri-se, que a não veremos
Quando, acabados pelas Parcas, formos,
Vultos solenes, de repente antigos,
E cada vez mais sombras,
Ao encontro fatal –
O barco escuro no soturno rio,
E os novos abraços da frieza stígia
E o regaço insaciável
Da pátria de Plutão.]


domingo, 22 de julho de 2007

Suonhos

Rius al nacer son rieiros,
siempre mais auga agarrando?
Assi tamien ls grandes suonhos:
hai que ls ber loinge medrando .

Fonso Roixo

sábado, 21 de julho de 2007

Salude

Quien ten salude nun cuida
ne l tan grande bien que ten:
por esso un mal lhebe ye
algo que a todos cumben.

Fonso Roixo

sexta-feira, 20 de julho de 2007

La lei i ls feitos

Armana ouportunidade
diç la lei que todos téngan,
mas nun hai para essa lei
políticas que cumbéngan.

Galana Custituiçon
que porclama ls nuossos dreitos:
mas muitas de sues palabras
nunca chégan a ser feitos.

La stória abança cun leis,
eideia onde l bien s'arrame:
mas, por bien que fale an pan,
quien nun l ten muorre a la fame.

Fonso Roixo

quinta-feira, 19 de julho de 2007

La Grande Serpiente

L mito de la grande serpiente primordial ye de siempre i de todas las culturas. Ne l paraíso dou-le a comer la maçana a Eba, oureginando todos ls males. Apuis desso naide mais fala deilha, mas cunta-se que andarie por Sendin, nun sítio chamado San Paulo, mesmo acerca l riu Douro, cun pelos lhargos na cabeça, tan gorda i tan grande que mesmo botando-le ua peinha anriba de l lhombo l cantabouço saltaba sien le fazer mal. La giente de la capielha de San Paulo i de ls poboados a la buolta tenerá fugido un die cul miedo de las queluobras. Ye un mito (?) que inda hoije se manten.
Mas Oubídio, nas sues Metamorfoses, diç-mos que Febo matou Piton, la grande serpiente que agarraba toda la muntanha i que para comemorar sue muorte teneran sido criados ls jogos Pítios. Eiqui queda l testo de l grande Poema de Oubídio.




Antoce, quando la tierra, anlhodada de l inda fresco delúbio,
tornou a calcer culs raios de l sol, l rechino de l alto
dou ourige a muita spécie; an parte las criaturas
antigas recriou, an parte girou mostros nunca bistos.
Talbeç eilha nun quejira, mas tamien a ti, á grande Piton,
ende girou. De ls pobos criados, çcoincida serpiente,
eras la grima: tan grande cacho de monte tu acupabas.
Esse dius arqueiro, que estas armas mortales
solo ousara contra corços i cabras que scapában,
de mil frechas l crabiou quaije l cerron çpejando
i perdiu l arramado beneno pulas negras feridas.
Pa que l tiempo nun apagara la lhembráncia de l feito
criou jogos sagrados an modo de grande cuncurso,
chamados Pítios de l nome de la serpiente que bencira.
L moço que a çoco, an fugida a pie ou de carro
ganhasse, recebie cumo honra un ramo de fuolhas de carbalho.
L lureiro nun l habie inda i Febo ataba sue guapa tiesta
i l lhargo pelo culas fuolhas dua qualquiera arble.

Oubídio, Metamorfoses, Lhibro I, 434-451.
Traduçon, para mirandés, de Marcus Miranda


[an lhatin:
Ergo ubi diluuio tellus lutulenta recenti
Solibus aetheriis altoque recanduit aestu,
Edidit innumerus species; partimque figuras
Rettulit antiquas, partim noua monstra creauit.
Illa quidem nollet, sed te quoque, maxime Python,
tum genuit, populisque nouis, incognita serpens,
terror eras: tantum spatii de monte tenebas.
Hunc deus arcitenens, numquam letalibus armis
ante nisi in dammis capreisque fugacibus usus,
mille grauem telis exhausta paene pharetra
perdidit effuso per uulnera nigra ueneno.
Neue operis famam posset delere uetustas,
Instituit sacros celebri certamine ludos,
Pythia perdomitae serpentis nomine dictos.
Hic iuuenum quicumque manu pedibusque totaue
Uicerat, aesculeae capiebat frondis honorem.
Nondum laurus erat, longoque decentia crine
Tempora cingebat de qualibet arbore Phoebus.

Ouidius, Metamorphoses, Liber I, 434-451.]

quarta-feira, 18 de julho de 2007

Ua teorie de ls suonhos

464.

Quien haia lido las fuolhas deste lhibro, que bénen antes desta, haberá sien dúbeda quedado cula eideia de que you sou un sonhador. Tenerie-se anganhado se quedou cun eilha. Para ser sonhador falta-me l denheiro.
Ls grandes zgustos cula bida, las tristezas chenas dun anfado malandro, nun las puode haber a nun ser cun ua bida de cunfuorto i de luxo simpres. Por esso l Egeus de Poe, acocado horas i horas nun recolhimiento amalinado, l faç nun castielho antigo, ancestral, adonde, para alhá de las puortas de la grande sala adonde stá la bida, mardomos ambisibles admenístran la casa i l quemido.
L grande suonho quier ciertas circustáncias sociales. Un die an que, ancandilado por un cierto mobimiento rítmico i doliente de l que screbira, se me lhembrou de Chateaubriand, nun tardou que se me lhembrasse de que you nun era bisconde, nien sequiera breton. Outra beç an que cuidei sentir, ne l sentido de l que dezira, ua aparecéncia cun Rousseau, nun tardou, tamien, que me benira a l’eideia que, nun [tenendo] tubido l perbileijo de ser fidalgo i castelhano, tamien l nun tubira de ser suício i bagamundo.
Mas, al fin, tamien hai ouniberso na Rue de ls Douradores. Tamien eiqui Dius premite que nun falte l segredo de bibir. I por esso, se son probes, cumo la paisaige de carroças i queixones, ls suonhos que sou capaç de sacar de pul meio las ruodras i las trabas, assi i todo son para mi l que tengo, i l que puodo tener.
An ciertos sítios, sien dúbeda, ye que ls ponientes son. Mas mesmo deste quarto piso porriba la cidade se puode pensar l anfenito. Un anfenito cun armazenes por baixo, ye berdade, mas cun streilhas al fin… Ye l que me ben a la cabeça, neste acabar de tarde, a la jinela alta, na ansastifaçon de l burgués que nun sou i na tristeza de l poeta que nunca poderei ser.

Fernando Pessoa [O Livro do Desassossego (464) de Bernardo Soares]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:
464.
Quem tenha lido as páginas deste livro, que estão antes desta, terá sem dúvida formado a ideia de que sou um sonhador. Ter-se-ia enganado se a formou. Para ser sonhador falta-me o dinheiro.
As grandes melancolias, as tristezas cheias de tédio, não podem existir senão com um ambiente de conforto e de sóbrio luxo. Por isso o Egeus de Poe, concentrado horas e horas numa absorção doentia, o faz num castelo antigo, ancestral, onde, para além das portas da grande sala onde jaz a vida, mordomos invisiveis administram a casa e a comida.O grande sonho requer certas circunstâncias sociais. Um dia que, embevecido por certo movimento rítmico e dolente do que escrevera, me recordei de Chateaubriand, não tardou que me lembrasse de que eu não era visconde, nem sequer bretão. Outra vez que julguei sentir, no sentido do que dissera uma semelhança com Rousseau, não tardou, também, que me ocorresse que, não [tendo] tido o previlégio de ser fidalgo e castelão, também o não tivera de ser suíço e vagabundo.
Mas, enfim, também há universo na Rua dos Douradores. Também aqui Deus concede que não falte o enigma de viver. E por isso, se são pobres, como a paisagem de carroças e caixotes, os sonhos que consigo extrair de entre as rodas e as tábuas, ainda assim são para mim o que tenho, e o que posso ter.
Alhures, sem dúvida, é que os poentes são. Mas até deste quarto andar sobre a cidade se pode pensar no infinito. Um infinito com armazens em baixo, é certo, mas com estrelas ao fim... É o que me ocorre, neste acabar de tarde, à janela alta, na insatisfação do burguês que não sou e na tristeza do poeta que nunca poderei ser.]

Lhonas

Ciertas lhonas nun son lhonas
i porque dan risa eignoro,
que de tan tristes habien de
an beç de risa dar choro.

Fonso Roixo

terça-feira, 17 de julho de 2007

Odas de Ricardo Reis (012)

Las rosas amo de ls jardins de Adónis,
Essas aladas amo, Lídia, rosas,
Que ne l die an que nácen,
An esse die se muorren.
La lhuç para eilhas ye eiterna, porque
Nácen nacido yá l Sol, i s'acában
Antes que Apolo deixe
Sue passaige bisible.
Assi fágamos nuossa bida un die,
Sien saber, Lídia, beluntairamente
Que hai nuite antes i apuis
L ratico que duramos.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:
As rosas amo dos jardins de Adónis,
Essas volucres amo, Lídia, rosas,
Que em o dia em que nascem,
Em esse dia morrem.
A luz para elas é eterna, porque
Nascem nascido já o Sol, e acabam
Antes que Apolo deixe
O seu curso visível.
Assim façamos nossa vida um dia,
Inscientes, Lídia, voluntariamente
Que há noite antes e após
O pouco que duramos.]

segunda-feira, 16 de julho de 2007

Ls «parvos»

An lhatin parvos chamában
a todo l que era pequeinho:
para nós assi cuntínan
nó pul cuorpo ruin, aleinho,

mas pequenheç de ls miolhos
cun que an sous mundos s'acláman,
i an sous reinos pequerricos
de gigantes se recláman.

Son parvos ls que l paíç
cada beç mais ban anchindo:
sal assi todo an pequeinho
i an pequeinho bamos indo

até que naide mos beia;
mas hai que le dar cumbate
pa que an peste nun se buolban
i a todos parvos mos mate.

Cuidado, que a la purmeira
por parvos nun s'aperséntan,
mas gústan de mos tomar
por parbos. I se le améntan

que cumo brugos nun déixan
de rober sue pequenheç,
ruoben todo l que outros fágan
se nun gústan de sue teç.

Ándan por ende, ls parvos,
cúbren cunceilhos, paíç,
i cun sue rábia l que crece
ruoben até la raíç,

que todo le faç selombra:
daprendei a conhecé-los
que mais bal que mos squemúnguen
que por amigos tené-los.


Fonso Roixo

domingo, 15 de julho de 2007

L mais alto cantar de Salomon(XXV)


La nuossa armanica
inda nun ten tetas
que hemos de fazer cun nuossa armana
quando mos beníren a falar neilha?


se ye un paredon
fazeremos-le anriba un palácio de prata
se ye ua puorta
reforçaremos-la cun trabas de cedro


you sou paredon
i mies tetas son picones
mas bolbi-me als uolhos del
naqueilha que trai paç


sábado, 14 de julho de 2007

Lérias nun adúban sopas...

Dízen: lérias nun adúban
sopas, que nun bálen nada;
mas essa ye la repuosta
a quien querie ber calhada

ua palabra certeira
i queda sien argumientos:
el hai palabras tan fuortes
que mais quéiman que pumientos!

Hai siempre un dito a la mano
pa dezir todo i l cuntrairo:
son beleta que a to l aire
se buolbe ne l campanairo.

Quien bien las palabras usa,
yá ls feitos que diç ampeça:
nun hai feito de balor
sien que palabra l sclareça.

Por esso bal mais quien fala
bien, do quien al calhas faç:
pus quien nun sabe dezir,
fazer bien nun ye capaç.

Por esso mais quiero sopas,
d'adubo cun buonas lérias,
que outras cun pingo rancioso
feitas por gientes nun sérias.

Fonso Roixo

sexta-feira, 13 de julho de 2007

Odas de Ricardo Reis (011)

Sabido ye l que se cuntenta cul spetaclo de l mundo,
I al buer nien se lhembra
Que yá buiu na bida,
Para quien todo ye nuobo
I becioso siempre.

Corónen-lo pítulas, ou yedras, ou rosas angarradeiras,
El sabe que la bida
Passa por el i tanto
Le corta a la frol cumo a el
De Átropos la tejeira.

Mas el sabe fazer que la quelor de l bino sconda esto,
Que l sou sabor ourgíaco
Apague l gusto a las horas,
Cumo a ua boç chorando
L passar de las bacantes.

I el aspera, cuntento quaije i bubedor sereno,
I solo deseando
Nun deseio mal tenido
Que la abominable óndia
L nun molhe tan cedo.

Fernando Pessoa [Odes, Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

Sábio é o que se contenta com o espectáculo do mundo,
E ao beber nem recorda
Que já bebeu na vida,
Para quem tudo é novo
E imarcescível sempre.

Corôem-no pâmpanos, ou heras, ou rosas volúteis,
Ele sabe que a vida
Passa por ele e tanto
Corta à flor como a ele
De Átropos a tesoura.

Mas ele sabe fazer que a cor do vinho esconda isto,
Que o seu sabor orgíaco
Apague o gosto às horas,
Como a uma voz chorando
O passar das bacantes.

E ele espera, contente quase e bebedor tranquilo,
E apenas desejando
Nun desejo mal tido
Que a abominável onda
O não molhe tão cedo.]

Campanas

Yá nun s'óuben las campanas
para arrolhar la cidade,
mas nien de nuite eilha drume.
Ye sonido doutra eidade

que nun s'oube, mas ye l mesmo
hai muitos ls seclos. Calhadas,
son las campanas que drúmen
puls bruídos arrolhadas.

Mas, hai dies, oubi na Bolsa,
ua campanina, cuitada,
que só por risa s'oubiu,
socou i fui ua risada...

Mais bal déixen las campanas
cun sou sonido guardado:
assi, s'oubir l quejirmos,
sonará siempre sagrado.

Fonso Roixo

Somos apressiados


Somos apressiados.
Mas l andar de l tiempo
ye solo un assopro
ne l que queda.


Todo l que s’apréssia
debrebe passará;
pus solo ne l que queda
somos einiciados.


Nun bótedes l ánimo,
Moços, ne l que ye rápido,
Ne l atentar de l bolo.


Todo ye repousado:
L scuro, l claro,
La frol i l lhibro.


Rainer Maria Rilka, Sonetos a Orfeu, I, XXII (1922)

Traduçon para mirandés de Fracisco Niebro, cun assento na traduçon de l alman para pertués feita por Paulo de Quintela [Rainer Maria Rilke, Poemas. As Elegias de Duíno. Sonetos a Orfeu, Asa]


quinta-feira, 12 de julho de 2007

Lhuzes

Ua candeia, a la nuite,
nunca alhumbra cumo l die;
mas la lhuç, por bien andeble,
siempre un grito an scuro ye.

Quien te bei cun tanta cousa,
acha stranho, pul denheiro:
diç l dito, chibos bende
quien las cabras ten purmeiro.

Gusta muito de lhuzir,
mas nun lhuç, por bien que querga:
quien só dá lhuç para fuora,
andrento nunca s'anxerga.

Fonso Roixo

Caminante

Caminante, tues pisadas
son l camino, i nada mais;
caminante, nun hai camino,
faç se camino al andar.

Al andar se faç camino,
i al mirar al para trás
bei se la rodeira que nunca
se há de tornar a pisar.

Caminante, nun hai camino,
só rastros de scuma ne l mar.

Antonio Machado [1875-1939]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an castelhano:

Caminante, son tus huellas
el camino, y nada más;
caminante, no hay camino,
se hace camino al andar.

Al andar se hace camino,
y al volver la vista atrás
se ve la senda que nunca
se ha de volver a pisar.

Caminante, no hay camino,
sino estelas en la mar.
]


quarta-feira, 11 de julho de 2007

Lhembráncias

Lhembráncias lhebes, adonde stais?
Pesado ye miu coraçon, quaije saluço.
Sien you yá nun puodo bibir mais,
nun aguántan yá las manos l que agarro,
bien que dun joguico you serei tamien dino –
bolai parqui, bós, paixarinas andebles.


Lhembráncias, soldadicos de chombo,
por quien tanto aplediaba datrás,
de que las baionetas andreitaba –
turcos i bouers, formai alredror de mi!
Pequeinhos canhones, atirai bós tamien!
Pesado ye miu coraçon. Çfendei-me bien!


József Attila Endre [Houngrie, 1905-1937]
Traduçon de Fracisco Niebro cun assento ne l testo de Ernesto Rodrigues [Antologia da Poesia Húngara, Âncora Editora, p.221]


La felcidade



Apuis de me cansar de buscar,
A çcubrir daprendi.
Apuis de l aire me ser cuntrairo,
Nabego cun qualquiera aire.

Friedrich Nietzsche [1844-1900]
Traduçon para mirandés de Fracisco Niebro [cun assento na traduçon de Jorge de Sena, an Poesia de 26 séculos, Asa, p. 184]


terça-feira, 10 de julho de 2007

L mais alto cantar de Salomon(XXIV)


Quien ye esta que chube de l zerto
mimosa ancostada al sou amado?
ambaixo la maçaneira te spertarei
fui ende que te pariu tue mai
alhá sentiu ls delores la que te pariu


pon-me cumo sielho anriba l coraçon
cumo sielho ne l tou braço
porque l amor ye fuorte cumo la muorte
duros cumo l einfierno ls ciúmes
las sues brasas son brasas de fuogo
lhamaredas altíssemas


bien deilha seia l’auga
nunca há de apagar l amor
niun l riu lo puode alhagar
darie un home
todos ls sous teneres pul amor
cumo se deilhes nun percisara.


L'oufierta i la percura

Gustabas de passar solo
pula rue, mas un juntouro
bai anchindo l campo todo:
la tue proua dou un stouro

i acusas d'anjusto l mundo
ou pa l lhado bás silbando:
melhor ye que ciertas cousas,
banales báian quedando

i agárren puolo na rue
donde todo mundo passa:
l que balies, queda claro,
benie dua oufierta scassa.



Fonso Roixo

Odas de Ricardo Reis (010)

Nun tengas nada nas manos
Nien ua lhembráncia n’alma,

Que quando te poníren
Nas manos l óbolo redadeiro,

Al abríren-te las manos
Nada se te cairá.

Que trono te quieren dar
Que Átropos nun te l tire?

Que lureiros que nun s’óuxen
Ne ls arbítrios de Minos?

Que horas que te nun fágan
De la grandura de la selombra

Que serás quando stubires
Na nuite i na fin la strada?

Apanha las froles mas deixa-las,
De las manos apenas las mireste.

Senta-te al sol. Abdica
I seias rei de ti própio.

Fernando Pessoa [Odes de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

Não tenhas nada nas mãos
Nem uma memória na alma,

Que quando te puserem
Nas mãos o óbolo último,

Ao abrirem-te as mãos
Nada te cairá.

Que trono te querem dar
Que Átropos to não tire?

Que louros que não fanem
Nos arbítrios de Minos?

Que horas que te não tornem
Da estatura da sombra

Que serás quando fores
Na noite e ao fim da estrada.

Colhe as flores mas larga-as,
Das mãos mal as olhaste.

Senta-te ao sol. Abdica
E sê rei de ti próprio.]


segunda-feira, 9 de julho de 2007

Quadras inda

Yá naide cunfia nel,
que pormete i nunca faç:
de tan afeito, a las bezes,
de fazer nun ye capaç.

Hai dies an que, até parece,
mos cai l mundo na cabeça:
ende hai que parar, senó
a caier por cierto ampeça.

Las quadras, pa quien las faç,
ténen ancanto i magie:
deixá-las nun sou capaç
que guapa sina la mie.

Hai un oulor que me prende,
son pul camino marrolhos:
quando fui pa ls apanhar,
tenien, de rodriga, abrolhos.

San Pedro ye mui squecido
cumo santo padroneiro:
nunca trai l tiempo al modo,
ye seco ou augazileiro.

Cunsante l purmeiro berso,
assi ls outros me sálen:
se l purmeiro nun ten chiçpa,
ls outros de pouco bálen.

Yá metiste l'auga an casa
nun percisas de la fuonte:
an pagas bás-te pa l riu
a namorar pa la puonte.

Mais ua aldé se morriu,
naide por eilha pon lhuito:
neilha só fálan las piedras,
you solo las piedras scuito.

Tanta frol l'almexeneira
ten, mas almeixinas nada;
nien todo l que nace reina,
i se reina nun bal nada.

Fonso Roixo

L quei son boubadas?

Ye boubo quien faç poemas,
quien nun ls faç mais boubo ye:
se stamos mal cun poetas
sien poetas que serie...

Quien nunca boubadas fizo,
nunca boubadas aceita:
mas l mundo que demunda
sien boubadas nun ageita.

Chameste-me a mi boubico,
mas tu metiste-me pena:
quien siempre a sério se lhieba
até le faç mal la cena
[bariante1: acaba nua cadena]
[bariante2: nunca a ser feliç se strena]

Sei que çprézias las eideias,
cumo outras cabeças uocas:
cumo has de filar la lhana
se çprézias quien faç las ruocas?

Cula barriga tan chena
de tue altiba rezon,
has de quedar smirradico,
que rezones nada son.

Andas mui anrabiado
por algo que nun te fiç:
mas fuste siempre lhebado
por outros ne l diç-que-diç.

Quando me calho ye porque
falar-te guerra darie:
al menos siempre me queda
l poder falar-te un die.

Quando naide quier de naide
nien dar nien saber amboras,
nun gustas de oubir cantar
que an beç de cantar tu choras.

Fonso Roixo

domingo, 8 de julho de 2007

Quadras

Altemobles na cidade
nunca páran to la nuite:
quien sossegue assi nun hai,
nun hai quien l sereno scuite.

Quando l doutor me scuitou
pul miu mal passou de lhado:
tengo un mal que naide l oube,
si fala, mas stá calhado.

Bai-se l pelo sbranquenhando,
yá mal me conheço al speilho:
marcas de l tiempo, que naide
l'adomina i mete al reilho.

Quando fumabas, tussies,
maldito i fuorte l catarro:
nun fumas agora i inda
dá jeito acusar l cigarro.

Todos te quieren, que muito
le puodes dar a cada un:
se esses bienes nun tubiras
nun te mirarie nanhun.

Bien giente nace pul mundo,
mas tu cun pouca te dás:
quergas ou nó, ye na tribo
que cunfias i onde stás.

Na bielha Grécia, ls sabidos
sacában filosofie
anquanto íban de camino:
eiqui you deixo la mie.

Tanta carta que screbi!
Bien asperei pul correio!
Agora, bou-me al e-mail
mas çcunsola-me l que leio.

Bien amboras cada die
mos tráien de l mundo todo!
A las bezes gustarie
De las cuntar doutro modo.

Fonso Roixo

sábado, 7 de julho de 2007

Çublisaçon

Nas guerras, datrás,
nun tenien un prencípio:
l mais fuorte al mais fraco
sacaba l que podie.

Agora, yá nun ye assi,
L mundo ouriéntan cunfréncias:
se l mais fuorte mal se porta,
ajúntan-se - dan sou acuordo.

Arandy János [Houngrie, 1817-1882]
Traduçon de Fracisco Niebro cun assento ne l testo de Ernesto Rodrigues [Antologia da Poesia Húngara, Âncora Editora, p.75]

L benado a mirar pa l’auga


Un benado staba a buer auga nua poça i nesto bei-te la sue figura n’auga. «Á!», dixo el mui admirado, «que guapos galhos you tengo i cumo eilhes chúben alegantes porriba la mie cabeça! An pagas, tengo uas piernas algo zajeitadas, i até tengo bergonha de séren tan lhargas i tan feias». Nesse antretiempo, anquanto assi falaba l benado sentiu ua matilha de perros i assustou-se, botando-se a correr puls adiles afuora, deixando para trás ls perros i ls caçadores. Al fin, metiu-se por un matorral mui cerrado i tubo la pouca suorte d’anganchar la sue galhada ne ls trampos, a puntos de nun ser capaç de se mexer. Passou-se un ratico, i lhougo ls perros dórun cun el. Al ber la muorte als uolhos, l benado dixo nun gemido: «Que boubico you fui! Amprouei-me de la mie galhada, solo por séren galanas, i botei al çprézio las piernas, que éran quien me podie haber salbado».

Porqui se bei que nun podemos solo balorizar l que ye guapo i sirbe para anfeitar, çpreziando l que ye útele i mos faç falta

(Fábula de Eisopo, amanhada)


Todo mundo se fui


Todo mundo se fui yá na pracica, toca-mos
a nós la beç agora; quando oubimos pousas,
campanas-quelobrinas, preguntamos quien
será que se fui?, cumo datrás quando alguien
a salto pa la Fráncia s’iba; de salidas
(ç)feita esta tierra siempre fui; tenemos que
deixar campo a quien benga, mas nun çcánsan ls uolhos
na carreira agarrados de ls puiales sien


un germo. Uns aparécen por ende a las bezes
cumo quien a cagar ben até cá: i grácias,
que até las rues ressónan i s’adóndian ls uolhos,
gana de amerosar pisagadas. Por donde
benírun, outra beç se ban: siempre l siléncio,
i assi mos zafazemos de l mundo. Cidade
gusta d’aldés cun arbles, froles, rius i monte,
bichos, mas giente só que bonde, i pouca seia.


Fracisco Niebro [Sfergantes dua zeipopeia]


sexta-feira, 6 de julho de 2007

Pa ls mius bersos


Pa ls mius bersos screbidos nun derrepente,
Quando you nien sabie que era poeta,
Correndo a bazacon cumo pingas de l manantial,
Cumo lhágrimas dun foguete,

Atirando-se cumo pequeinhos diabros,
Na capielha, adonde hai suonho i ansénsio,
Pa ls mius bersos de mocidade i muorte,
- Bersos que ler naide pensa! -

Agarrados a sebos poleirentos
(D'adonde naide ls zagarra nien zagarrará)
Pa ls mius bersos, cumo ls binos ralos,
Ha de chegar sou tiempo.

Maria Tsvetáieva [1892-1941]
Traduçon para mirandés por Fracisco Niebro [nun sabendo russo, ousei la traduçon pertuesa F. Bernardini (Indícios Flutuantes. Poemas, Martins Fontes, São Paulo)]




Odas de Ricardo Reis (009)

L çquelorado de l die ye un cachico dourado.
L sol d’eimbierno faç lhuzir cumo ourbalheira las rebuoltas
De ls tuoros i trampos secos.
L friu lhebe tembra.

Çterrado de la pátria antiguíssima de la mie
Créncia, cunselado solo por pensar ne ls diuses,
Caleço-me atrecido
A outro sol que nó este.

L sol que habie porriba l Partenon i l’Acrópole
L que alhumbraba ls passos bagarosos i pesados
De Aristóteles patricando.
Mas Eipicuro mais bien

Me fala, cun sue carinosa boç terrestre
Tenendo pa ls diuses un star tamien de dius,
Sereno i bendo la bida
A la çtáncia a que stá.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon para mirandés de Fracisco Niebro


[an mirandés:
A palidez do dia é levemente dourada.
O sol de Inverno faz luzir como orvalho as curvas
Dos troncos e ramos secos.
O frio leve treme.

Desterrado da pátria antiquíssima da minha
Crença, consolado só por pensar nos deuses,

Aqueço-me trémulo
A outro sol do que este.

O sol que havia sobre o Pártenon e a Acrópole
O que alumiava os passos lentos e graves
De Aristóteles falando.
Mas Epicuro melhor

Me fala, com a sua cariciosa voz terrestre
Tendo para os deuses uma atitude também de deus,
Sereno e vendo a vida

À distância a que está.]


quinta-feira, 5 de julho de 2007

L mais alto cantar de Salomon(XXIII)

Quien te me dira cumo armano
que mamaras la teta de mie mai
mal te achasse na rue habie de te beisar
i naide me botarie al çprézio

agarrasse-te you an casa de mi mai i ne l quarto de la que me pariu
i tu m’ansinaries
darie-te a buer bino cheiroso
i l mosto de las mies meligranas

sue mano squierda ambaixo la mie cabeça
i sue mano dreita abraça-me
you bos pido moças de Jarusalen
nun çpértedes nun zassosséguedes
l amor até que querga

quarta-feira, 4 de julho de 2007

Un nino preguntou-me: L que ye la yerba?

L die 4 de júlio de 1855 - faç hoije 152 anhos -, saliu la 1ª eidiçon de Leaves of Grass de Walt Whitman [1819-1892], l mais grande poeta amaricano.
Eiqui queda mais un poema del.
 



Un nino preguntou-me L que ye la yerba? al stender-me 
dues manadas deilha;
Cumo le iba you a respunder al nino?... you que, melhor
do que el, nun sei l que ye.


Cuido que debe de ser l pendon de la mie çposiçon, tecido
cun un material berde de sprança.


Ou supongo que seia l lhienço de l Senhor,
Ua oufierta prefumada i ua lhembráncia deixada caier
d'aperpósito,
Cul nome de l duonho nua punta qualquiera, para que
se beia, se mire i se diga De quien?
 
Ou supongo que la própia yerba seia un garotico...
l nino girado pula begetaçon.
 
Ou un heiroglifo cul mesmo feitiu,
I que quier dezir: arrebento de modo armano an regiones
lhargas i an regiones streitas
Creço tanto antre las raças negras cumo antre las raças brancas,
Antre ls Kanuck, antre ls Tuckahoe, ls cungressistas,
ls aframaricanos, dou-le l mesmo, i recibo deilhes l mesmo.

I agora aparécen-se-me a las guapas i lhargas lhanas de las foias.

Bou-te a tratar cun carino, yerba que t’ancaracolas,
Talbeç sudes ne l peito de ls moços,
Talbeç se ls houbiras coincido, ls houbiras amado,
Talbeç bengas de ls bielhos ou de ls garoticos arrincados antes
de tiempo als cuolhos de las mais,
I eiqui tu sós l cuolho de las mais.

Esta yerba ye mui scura para benir de las cabeças rúcias
de las bielhas mais,
Mais scura que las barbas çqueloradas de ls bielhos,
Scura para salir de l burmeilho, coçado cielo de la boca.
 
Antendo, al fin, tanta lhéngua falada,
I antendo que nun sálen de l cielo de la boca por algue rezon.

Quien me dira ser capaç de traduzir ls amentares an moços
i an moças muortos,
I ls amentares an bielhos i mais, i an garoticos antes de tiempo
arrincados a sous cuolhos.
 
L que cuidas que le passou als moços i als bielhos?
I l que cuidas que le passou a las mulhieres i als ninos?

Stan bibos i bien an qualquiera lhado,
La mais pequeinha pítula amostra, bendo bien, que
la muorte nun eisiste,
I, se algue beç eisistiu, lhebou muito para alhá de la bida i,
na fin, nun spera detené-la,
I acabou-se ne l sfergante an que la bida apareciu.

Todo crece i camina palantre... i nada zaparece,
I morrer-se ye çfrente de l que se cuida, i mais feliç.



Walt Whitman, Leaves of Grass - Song of Myself, 6.
Traduçon para mirandés de Fracisco Niebro
 

[an anglés:

A child said, What is the grass? fetching it to me with full hands;
How could I answer the child?. . . .I do not know what it
is any more than he.


I guess it must be the flag of my disposition, out of hopeful
green stuff woven.


Or I guess it is the handkerchief of the Lord,
A scented gift and remembrancer designedly dropped,
Bearing the owner's name someway in the corners, that we
may see and remark, and say Whose?


Or I guess the grass is itself a child. . . .the produced babe
of the vegetation.


Or I guess it is a uniform hieroglyphic,
And it means, Sprouting alike in broad zones and narrow
zones,
Growing among black folks as among white,
Kanuck, Tuckahoe, Congressman, Cuff, I give them the
same, I receive them the same.


And now it seems to me the beautiful uncut hair of graves.


Tenderly will I use you curling grass,
It may be you transpire from the breasts of young men,
It may be if I had known them I would have loved them;
It may be you are from old people and from women, and
from offspring taken soon out of their mother's laps,
And here you are the mother's laps.


This grass is very dark to be from the white heads of old
mothers,
Darker than the colorless beards of old men,
Dark to come from under the faint red roofs of mouths.


O I perceive after all so many uttering tongues!
And I perceive they do not come from the roofs of mouths
for nothing.


I wish I could translate the hints about the dead young men
and women,
And the hints about old men and mothers, and the offspring
taken soon out of their laps.


What do you think has become of the young and old men?
What do you think has become of the women and
children?


They are alive and well somewhere;
The smallest sprouts show there is really no death,
And if ever there was it led forward life, and does not wait
at the end to arrest it,
And ceased the moment life appeared.


All goes onward and outward. . . .and nothing collapses,
And to die is different from what any one supposed, and
Luckier.]