quinta-feira, 27 de janeiro de 2011

Preguntas (30)



rezar als santos para que estes le pídan algo al sou dius, nun ye a modo un sistema de cunhas?
ou al modo de ls bielhos déspotas, an que solo uns scolhidos poderien deilhes sacar algun fabor?
an qualquiera causo, algo hai nesse sistema que seia un dreito de las pessonas?




L mesmo tacho


Senhor! Porque nun quememos todos l mesmo tacho?
Acabo de ancarar cun dous bielhos Trabalhadores, a quemer pan i un cibo de bacalhau, ne l maçcar debagaroso de todos ls dies.
You bou a almorçar: toalha branca, pratos, talher, guardanapo, bino, caldo, bife, café...
Eilhes trabalhórun na strada...
You trabalhei ne l scritório.
Se you gastei einergies, eilhes gastórun mais.
You sou home...
Eilhes son homes.
You sou filho de Dius.
Eilhes son filhos de Dius.
Senhor! Cumo puodo quemer l miu bife?
De la mesa, beio l cielo azul! Un airico sereno joga cun las fuolhas!
Pássan i repássan las andorinas!
Al loinge, bola ua ciguonha!
L rugido de ls talheres!
L maçcar debagaroso de ls dous Trabalhadores

20 de maio de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas







terça-feira, 25 de janeiro de 2011

dezies

dezies,
faç tanto friu!
al telifone;

nun hai
lhume ou calcedor que
me caleça;

telifonei-te,
porque solo las palabras
me calécen.




domingo, 23 de janeiro de 2011

La fixa i la receita


Chuobe. Cuorren las canales. Píngan las arbles.
Las mies palombas, de bico ancostado al papo, drúmen. De beç an quando, lhebántan la cabecica, méten l bico pul meio las prumas i cátan-se.
L aire faç bulhir las fuolhas de ls carrascos i rouba-le gordas pingas d'auga. Al caiéren i puls bidros, parécen copas de niebe.
Todo húmado. La mie alma tamien.
Báten a la puorta.
Un home molhado...
Trai na mano ua fixa i ua receita... «Rimifon», «Rimifon», «Rimifon»...
Manuol Gunçalbeç, martelheiro bai para quatro anhos, trubicoloso.
Bai a antrar pa l sanatório.
Dous palombos namóran-se.
L aire sfarrapa las pingas ne l aire.
Pul cielo, un lhago azul amanaça rasgar an fitas las nubres quelor de chombo.
Quando benir l sol, relhuziran, nas fuolhas de ls carrascos, pinguicas i pinguicas.

25 de márcio de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas.





quarta-feira, 19 de janeiro de 2011

L Lhagares



Lhagares morriu-se.
La nobidade de la muorte del fizo-me lhembrar l die an que l lhebei pa l spital de Bila Rial. Ls uolhos del brancos i molhados, quando me çpedi del. L cuorpo del lhargo. Las piernas del trémelas.
I cumo al salir de l spital, me sentei nua parede i me perdi na gigantesca sierra de l Maron!
La strada als arressaios, las casicas cun telhados de piçarra.
Habie niebe a la punta de riba! I, porriba, nubres, azul i eimensidade!...

***

L Lhagares fui martelheiro, al lhargo de quatro anhos. Quedou malo de ls pulmones. Morriu-se.

1 de febreiro de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas




segunda-feira, 17 de janeiro de 2011

L anjico



Einácio bieno a tener cumigo:
- Ye un anjico.
L'auga caie cumo merujeiro i als pouco quedaba-se pul mofo de las peinhas, cula tierra de las rues i culs telhados de papel, ne l bárrio de feira, adonde, neste die, fui a buscar l anjico.
Andrento la barraca, cun puorta streitica i lhodo ne l suolo, stendido anriba un caixon, l anjico, de uolhos abiertos pa l nada... la cabeça tuorta, flores, un bestidico branco.
La mai, mui agoniada, quedou-se. L pai beisou l filho na tiesta i deixou caier dues lhágrimas, na carica de cera.
Ne ls uolhos de Einácio, bi alegrie i cherume a remexer:
- La mie tie tubo un nino...
El nun era capaz de calhar l segredo por mais tiempo. Miraba pa l caixon de l filho de l bezino, mas pensaba ne l del, a mamar la teta de la mai.
La tristeza duns cunsola-me, por nacer de l amor!
L cuntentamento doutros ye seiba derretida ne ls cáleces de la bida!
- Mui bien, Einácio, ne l demingo batizamos l rapazico.
Salimos. Na rue, homes i mulhieres, l mirar perdido i çtante cumo l de l nino muorto.

14 de janeiro de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas

domingo, 16 de janeiro de 2011

Caldo i pan de milho



Las lhuzes de l altemoble çtapórun un braço roto, ambergonhado, a pedir boleia.
Era l Agostinho. Antrou.
- Que tal de bida, Agostinho?
- Passei la sumana cun binte mil reis; dues malgas de caldo a meidie, ua a la nuite i pan de milho.
Ten seis filhos; el i la mulhier, uito.
Ganha trinta mil reis. Todos ls sábados, anda binte quilómetros, para beisar ls filhos i la mulhier.

Las lhuzes, la nubrina, l lhimpa-augas, l cheiro a home que trabalhou to l die i quemiu binte mil reis nua sumana!
Quien dubida? Se alguien, benga. You amostro l Agostinho, la barraca del, ls filhos del, l pan de milho que come i la fame que passa.

10 de janeiro de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas





quarta-feira, 12 de janeiro de 2011

Farrapos


Jesé Manuol nunca biu un prato, nunca biu ua mesa. Come dun caçuolo, sentado ne l suolo.
Anda puorco. Anda roto. Anda cuntento.
Joga la bola. Joga l pion. Fala mal.
Nun sabe l Padre Nuosso.
Sabe cousas feias i drume cun ua armana.
Son seis na barraca. Solo hai dues camas, cun trés mantas de farrapos.
Todos ls dies lhieba dues túndias de la mai i ua de l pai.
Ne l fondo, ye buono. Sabe cousas feias, mas ten un coraçon de anjo.
Chora... Ri-se...
Quando puode, rouba i bai a cumprar arrebuçados que ténen jogadores. Trca-los por botones. Joga ls botones... i joga l çoco.
Ye un fenómino

7 de janeiro de 1958

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas

terça-feira, 11 de janeiro de 2011

Deixai passar



L mar!
Ls montes i ls balhes!
Stradas lisas... i altemobles, altemobles, altemobles...
Jardins! Flores i flores!
Abenidas! Palacetes! Betrinas!
Cinemas, spadas, tiros i beisos!
Mulhieres znudas, an camas prefumadas i, an corteilhas, de bolsa na mano!
Caleijas! Cabanhuolas!
Fame... Fame... Fame!
«Amai-bos uns als outros»!!!
Cinco, seis siete a quemer de binte ou trinta milréis!
Las leis?
Ls papeles?
La sociadade?
La ceblizaçon?
Quien ten fame? Ls molinos i las ceinhas?
Quien ten que lhebante l dedo. Naide lhebanta?
Inda tenemos l silenço. Quando este acabar, adonde stan las catacumbas? haberá outro camino? Ou será neilhas que ls crestianos aprenderan outra beç a amar-se uns als outros?
Menos ricos! Menos probes! Deixai passar a Cristo.

2 de Nobembre de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas

segunda-feira, 10 de janeiro de 2011

Un die claro



Hoije, lhebantei-me bien çpuosto.
Delantre de mi l die anteiro, la Natureza toda.
Que die claro! Ua claridade calma, que me faç acachapuçar nun mundo nuobo de deseios grandes, de grandes spranças.
Que buono serie sentir siempre assi!
De nuite, chobiu. Las peinhas stan molhadas. Lhémbran speilhos foscos, cun manchas de musgo.
Dixe Missa, por alma de mais un que fui a acabar ne l Caramulo... Ls salúcios de la mulhier i de ls filhos acumpanhórun.
Stubo alhá Machado, que todas las nuites meija la cama.
Ajudou. Cheiraba a meijo. Pedi-le çculpa al Senhor.
Na fin, toma siempre l lheitico; ye por esso quen ben.
Stubo Salgado, cun cara de fame. Quier amprego.
Stubírun dues mulhieres; na fin pedírun lheite pa ls filhos.
I stubo un garotico, de manos ne ls bolsos i moncas ne l nariç, que lhoubou l Senhor por todos.

14 de Outubre de 1957

Telmo Ferraz,
O Lodo e as Estrelas




sábado, 8 de janeiro de 2011

Un die beran


El ye portestante.
Quijo-se casar cun ua rapaza católica.
Falei-le de Ti.
Quedou pensatible.
Casou-se solo pul cebil.
Quijo que you ls acumpanhasse.
Na repartiçon, anquanto assinában, quedei de pies, al lhado deilhes.
Apuis, lhebei-los até la casica deilhes, ne l carro que you guio.
Qujírun la mie perséncia.
ESta perséncia, de cierta maneira, scundiu l baziu de la Tue falta.
Un die beran.
You Te ls oufereço, an todos ls sous dies.
An todas las sues nuites.

1 de Outubre de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas





sexta-feira, 7 de janeiro de 2011

Carlos


Tirei la gorra, acachei-me todo i antrei.
Ua metade de la casa, çtapada; outra metade cubierta de sacos de papel.
A ua squinica, l lhume. Alredror, ls filhos çcalços, anriba l lhodo, rotos i chenos de çurro.
I que amor l Carlos le ten als filhos!
Mesmo cun çurro, beisa-los; mesmo rotos, abraça-los.
A ua squina, colgado de l cantiado, çcubri seis peixes ressequidos.
- Yá quinze dies que tenemos farturica...
- Si?
- La FNAT botou pa la rue un fardo de bacalhau, por cheirar a gaç.
Parecírun-me trabas dun queixon.
«Yá quinze dies que tenemos faryturica!»

4 de Setembre de 1957

Telmo Ferraz,
O Lodo e as Estrelas




quinta-feira, 6 de janeiro de 2011

Tabernas

Antrei. Ancostei-me a anrina dua mesa, cun manchas de bino.
Delantre de mi, trés Oubreiros, an mangas de camisa. Ampecemos a falar. Oufrecírun-me un cigarro. Fumei.
Anriba l bacon puorco, jarras manchadas; ne ls stantes atenegrados, garrafas sebentas. Por ua frincha de l cortinado de manta, bi ua cama de palha; a ua squina, dues panelas nun borralho.
Çcansei ls uolhos nas brasas, remenando ne l que haberie de mal naqueilha taberna.
A meidie, ressequidos de la calor i de l pico, bénen eilhi a buer un copo. A la nuite, cansados i ancapazes de meter las patatas na panela, bénen eilhi a quemer ua cena probe, régan-la cun dous copos, fúman un cigarro, zabáfan cun dues pragas i ban-se a la cama.
Alguns amborrácan-se. Mas que defréncia hai antre ua borracheira de taberna i ua borracheira de salon?
Outros, a las bezes, jógan... Ye malo jogar la paga dun die. Mas ne ls casinos cula lei i l'oupenion pública a apoiar, jógan-se fertunas.
I, antoce, muitos fázen de las tabernas lhapos de podridon! Tolheiros de pecado!
Beni a remexer l antulho, a manobrar un martielho, a angolhir puolos i a mamar rugidos... i, a la nuite, se nun tubirdes quien bos achegue un caldo i bos lhimpe la tiesta puorca, achareis na taberna ua traba amerosa de salbaçon.
Bien háiades, á tabernas, pul alíbio que le dais al Oubreiro!
Se este tubisse casica, mais cherume, mais lhuç i mais pan... eilhas morrerien-se.
Eilhas nun son l pecado... L que las faç nacer ye que ye.

20 de Agosto de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas





terça-feira, 4 de janeiro de 2011

Streilhas

Aqueilha streilha a relhuzir delantre!
Ls mius uolhos míran la streilha.
Cerbeija, cerbeija, cerbeija...
La penson de l bárrio ten ua splanada, que ye un tolde porriba i ua banca por baixo.
You i l cunfrado Cardoso acabemos de fazer ua bejita al Araújo, que a qualquiera momento se bai a morrer.
«Pantopon»... «Pantopon»... «Pantopon»...
La streilha alhá stá.
- I las biúdas cumo ban, senhora Eidite?
- Quando lhieba la garotica? Eilha cunta todo l que faç la mai... Tirai-la deilhi.
La streilha... Cerbeija...
- Ye para dar de quemer als filhos, que eilha... mas la pequeinha yá antende todo... i cunta... i anda por trás las peinhas, cun ls rapazes pequeinhos.
«Pantopon»...
- Dai-me un cigarro...
La nuite stá serena. La streilha stá alhá...
- Eilha anda cun todos, mesmo que nun páguen! Tirai la garotica deilhi.
«Pantopon»... «Pantopon»... «Pantopon»...
La nuite... Las streilhas...
Nesta nuite, morriu-se l Araújo!

16 de Agosto de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas



segunda-feira, 3 de janeiro de 2011

La fin

L Araújo yá nun ten fame. Yá nun come. Ten muito delor. Ye la fin.
Fui alhá, a las dues de la manhana. Ua lhuna clarica. Un carreiron streito, pul meio de scobas an flor i peinhas mudas. Selombras de arbles; i la mie selombra a slubiar. Selombras... i silenço.
L Araújo speraba-me, ne l sou catre. Na sue barraca de trabas, papeles i buracos.
La sue antiga amiga belaba, al fondo la cama. Dius perdona!
Honra al martelheiro Araújo, que ajudou a fazer tunes an muita barraige.
Manhana ou apuis, sonhará que stá nun tune mui fondo; ancostará l peito al martielho i mirará cun gusto l retrincar de la broca, na piedra dura. Salirá un puolo branquito, que el sorberá cun gusto.
Ende, ha de spertar nun subressalto, nun sudor friu. Será la fin.
Quedará-se cumo un paixarico.

1 de agosto de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas






domingo, 2 de janeiro de 2011

Cien teilhas



Angrácia ten uolhos quelor de suonho!
Apareciu cul farrapo de l xal puls ombros. Ampeçou a çfilar i dixo... i dixo...
Staba un çponer de l sol tan guapo! Quelor de rosa, facinante!
Anquanto Angrácia falou, biu-lo a sumir-se.
- Angrácia, tu yá biste l mar?
- ...
- Las óndias, la scuma, l bruído?
La tue bida ye un mar de lhuitas, de rábias.
Cien teilhas! Quieres cien teilhas para telhar la tue barraca?!
La tue barraca! Antrarás alhá andrento, cun tou home i tous cinco filhos.
Tu, l tou home, ls tous filhos, la tue cama, ls tous farrapos, las panelas, la squina de l lhume - todo ambaixo de cien teilhas!...
Ls tous filhos, nua nuite, han de ber l fuogo de ls tous uolhos; noutra, las tues piernas; i, nua caliente de agosto, l lhunar matreiro há de te roubar puls buracos, la manta de la cama, i ende ls tous filhos beran-te al lhado de l tou home.
Cien teilhas! Dou-te-las, anque sinta que la tue barraca ye pecado.
Yá mal se bie.
Angrácia yá nun staba an pie de mi.

5 de Maio de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas

sábado, 1 de janeiro de 2011

Mais nada



Senhor, eiqui, ne l acampamiento, tenes alguns amigos.
Son poucos... cúntan-se puls dedos. Tu bien ls conheces.
Muitos nun Te conhécen.
Conhécen l Tou Filho de nome. Conhécen a Tue Mai, pula eimaige de ls andores. Quando ban a Fátima, acéinhan-le cun l lhencico branco.
Na sala de jantar, ténen la Cena. Ne l quarto, ténen l Cristo. Mas nun chégan a ber.
Se míran çtraídos: á! ye l bezino de l quinto andar.
Béien-se, a las bezes, nas scaleiras: «Buonos dies, buonas tardes» - mais nada.

25 de Abril de 1957

Telmo Ferraz, O Lodo e as Estrelas