segunda-feira, 31 de março de 2008

Hai alguns homes

Hai alguns homes
que habien de tener muntanhas
que le guardáran l nome para siempre.

Las lajas screbidas nun son altas bastante
nien berdes,
i ls filhos ban-se para loinge
para se squecéren de l punho
que la mano de ls pais siempre parece.

You tube un amigo:
bibiu i morriu-se an abseluto silenço
i cun denidade,
nun deixou lhibro, filho, ou amiga que l chorasse.

Esta nun ye ua moda penerosa
mas solo un nomear desta muntanha
por adonde camino,
oulorosa, scura, i amerosamente branca
ambaixo la palhideç de la nubrina.
Dou-le a esta muntanha l nome del.

Leonard Cohen [
Montreal, 1934 - ... The Spice-Box of Earth (1961)]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an anglés:

There are some men
who should have mountains
to bear their names to time.

Grave-markers are not high enough
or green,
and sons go far away
to lose the fist
their father's hand always seem.

I had a friend:
he lived and died in mighty silence
and with dignity,
left no book, son, or lover to mourn.

Nor is this a mourning-song
but only a naming of this mountain
on which I walk,
fragrant, dark, and softly white
under the pale of mist.
I name this mountain after him.


Salmos (019)



Salmo de Dabide. Pa l mais grande cantador.

Ls cielos bózian la glória de Dius
i l firmamento anúnia la obra de sues manos.
Un die passa al outro esta mensaige
i ua nuite amostra sue sabedorie a la outra.

Nun hai lhéngua nien palabras
adonde nun s'ouba la sue boç.
L sou retombo ressonou por to la tierra
i sue palabra até la fin de l mundo.
Pa l sol fizo, bien alhá riba, ua tienda.
El ye cumo un moço que sal de sue cama,
cuntenta-se cumo l heiroi para correr l sou camino.
Nua punta de l cielo ye sue salida,
i an sou camino bai até la outra punta,
i nada se sconde de sue calentura.

La lei de l Senhor ye perfeita, i recunforta l'alma,
l teçtemunho de l Senhor ye fiél,
i dá sabedorie als que son simpres.
Ls mandamientos de l Senhor son retos
i cunténtan l coraçon,
ls mandamientos de l Senhor son claros
i alhúmbran l coraçon.
L temor de l Senhor ye lhimpo, queda para siempre.
Ls juízos de l Senhor son berdade
juntos i anteiros eilhes son justos.
Son mais deseables que l ouro, do que l ouro mais fino;
son mais doces do que l miel, l puro miel de ls trebos.
Tamien l tou serbo fui anstruído por eilhes,
i cumpri-los trai un grande porbeito.

Quien poderá coincer sous própios erros?
De ls que me stan ancubiertos perdona-me.
Lhibra-me tamien de la sobérbia,
para que nun m'adomínen.
Ende serei berdadoso
i quedarei lhimpo de falta grabe.
Que te séian agradables ls ditos de mie boca,
i steia delantre de tou rostro l pensar de l miu coraçon,
á Senhor, mie peinha i miu lhibartador.

Assomadeiro 25



La bida assoma-se-mos cumo l fruito a la frol: naide l bei, mas stá alhá; ye un modo de star nun stando ou, l que nun ye la mesma cousa, un modo de nun star stando. Hai que tener pacéncia cun eilha, la bida, se nun mos deixa ber l que somos de fruito inda an frol: al modo que abrirmos ls sentidos, puode-mos chegar un cierto oulor de l tiempo, un gusto a graninas, ua lhuç que se scapa puls frisgos de ls gromos, ua fuorça que chube pul pencino. Tamien la frol nunca ha de coincer l fruito, mas deixa-se morrer para que puoda benir, nunca chegando a saber se ben. Ye assi cun ciertos assomadeiros: acabar cun eilhes ye l modo que tenemos de ber la paisaige. Se l assomadeiro furmos nós, esso quier dezir que nunca podemos parar de mos fazermos.

domingo, 30 de março de 2008

Assoprando ne l aire


Quantos caminos ten un home de caminar
Antes que le chámen un home?
Si, i quantos mares ten ua palombra branca d’atrabessar
Antes que druma na arena?
Si, i quantas bezes ténen las balas de canhon de bolar
Antes que s’acabe para siempre cun eilhas?
La repuosta, miu amigo, stá assoprando ne l aire
La repuosta stá assoprando ne l aire.


Quantos anhos puode ua muntanha eisistir
Antes que séia lhebada pa l mar?
Si, i quantos anhos ténen algues pessonas de eisistir
Antes que las déixen ser lhibres?
Si, i quantas bezes puode un home bolber sue cabeça,
Fazendo de cuonta que nun bei?
La repuosta, miu amigo, stá assoprando ne l aire
La repuosta stá assoprando ne l aire.


Quantas bezes ten un home de oupir sou mirar
Antes que puoda ber l cielo?
Si, i quantos oubidos ten un home de tener
Antes que ouba pessonas a gritar?
Si, i quantas muortes son percisas até que el saba
Que pessonas a mais yá se morrírun?
La repuosta, miu amigo, stá assoprando ne l aire
La repuosta stá assoprando ne l aire.


Bob Dylan [USA, 1941 - ... (este poema i sue música son de 1963) ]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an anglés:

Blowin' in the wind

How many roads must a man walk down
Before you call him a man?
Yes, 'n' how many seas must a white dove sail
Before she sleeps in the sand?
Yes, 'n' how many times must the cannon balls fly
Before they're forever banned?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.

How many years can a mountain exist
Before it's washed to the sea?
Yes, 'n' how many years can some people exist
Before they're allowed to be free?
Yes, 'n' how many times can a man turn his head,
Pretending he just doesn't see?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.


How many times must a man look up
Before he can see the sky?
Yes, 'n' how many ears must one man have
Before he can hear people cry?
Yes, 'n' how many deaths will it take till he knows
That too many people have died?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind.]



Assomadeiro 24

*



Assomo-me als tous anhos i bénen-me ls mius ziuito: comimos cascabois i galhetas, que geropia naide la quijo; sabes, bin de segar to l die i tu naciste a la nuite un ratico apuis de haber chegado a casa, que lougo tou pai fui a chamar tie Sabel al Baiunco i tue bó, dezie mie mai a cada anho. Cuntigo fui defrente: era la punta de riba de la manhana i chobie a la punta de riba dun márcio de Lisboua. Ls tous anhos nun me déixan assomá-me, mas ateimo an acender alhá las mais guapas paisaiges de l mundo: las que hai i las que ha de haber: nun adelantra porque solo tu las puodes fazer. Sabes, nistante mos pássan ls anhos, mas solo pensamos assi apuis de mos habéren passado: acradita que puoden dar para muita cousa: a las bezes, bóndan uns segundos para fazer tanta merda que nien nua bida somos capazes de lhabar: quando la cabeça nun bundar, nien ls uolhos, bota l coraçon a la lharga i sigue-lo, cumo ua galga. Este sfergante, anque mágico, nun torna: outros naceran, tan cierto cumo nace l sol. Adonde bás a chegar, esso nun amporta: amportante ye adonde quejires chegar.


sábado, 29 de março de 2008

Assomadeiro 23



Ye l rei de ls assomadeiros, frauga para todas las paisaiges que inda nun chegórun: ye por esso que la fé nunca percisa de diuses para nada; solo percisa de nós: ua cierta gana de mos arrepassarmos, un querer ber mesmo para alhá de ls uolhos, l nacer dun filho que inda nun fui feito, sperar que naça l sol ou la lhuna ou l que fur inda sabendo que nun percísan de nós para nada: traier l que inda nun somos i topá-le cula fuorça cun que las raízes de las peinhas s'agárran a la tierra. Un die, ls diuses i ls que deilhes bíben roubórun la fé solo para eilhes, i bénden-la: por menos crime stá muita giente na cadena. La fé nun ye adonde ls diuses se assóman para nós ou adonde nós mos assomamos pa ls diuses: ye la jinela adonde mos assomamos para todo l que de melhor podemos ser, nós i l mundo; ye la tierra adonde ls ampossibles son possibles.



Paisaige 24



L cielo, dun azul fuorte, adebina-se por ambaixo las nubres, bergonha talbeç de s'amostrar ou de ser bisto por aqueilhes uolhos; l campo, un relampo berde, quaije cega, de ber aqueilhas buostas a queimá-le l biço; mesmo atrás, l arreplano assoma-se pulas jinelas, mais a dar a cagadicos de mosca; de l arreplano - bien querie aparentá-lo a un páixaro de fierro i malo aguiro, mas que culpa ten el? - sal un home, de mano albantada i atiçada cumo gárria, a dezir-le al mundo quien manda; al fondo de las scaleiras de l abion, outros trés houmicos sténden sues risas de heiena cumo passadeira; la pista de l campo de abiaçon pon sou risco negro a salir de l retrato, i a perdé-se cumo rastro de mísseles que yá s'agúçan pa furar la nuite; todo stá al son para un momento stórico: até parece fiesta quando se assínan las guerras, solo porque nunca naide eisigiu que s'assináran cul sangre de quien assina. La ilha adonde todo se dou, nin un númaro ganhou cun todo essso: se terceira era, terceira cuntinou. L mundo, esse perdiu mais ua beç sou birgo, biolado an sue siempre andeble fé de querer cuntinar palantre.




sexta-feira, 28 de março de 2008

Choro por Ignacio Sánchez Mejías (3) - Cuorpo Persente

La piedra ye ua frente adonde ls suonhos gémen
sin tener auga trúbia nin alciprestes ancarambinados.
La piedra ye ua spalda para lhebar al tiempo
cun arbles de lhágrimas i fitas i planetas.

Yá bi chuibas quelor de cinza a fugir pa las óndias
oupindo sous tienros braços achagados,
pa nun séren caçadas pula piedra stendida
que zata sous membros sin ampapar l sangre.

Porque la piedra cuolhe semientos i nubrados,
scaletos d’andorinas I lhobos de selombra;
mas nun dá sonidos, nin cristales, nin fuogo,
mas praças I praças I outra praça sin muros.

Yá st’a anriba la pedra Einácio, l bien nacido.
Yá se acabou. Que se passe! Mirai sue figura!
La muorte acubriu-lo de zbotados alxofres
i puso-le cabeça de scuro minotouro.

Yá se acabou. La chuiba entra por sue boca.
L aire cumo boubo deixa-le l peito afundido,
i l Amor, ampapado cun lhágrimas de niebe,
calece-se na carapota de las ganaderies.

Quei dízen? Un silenço cun fedores çcansa.
Stamos cun un cuorpo persente que se sfuma,
cun ua forma clara que tubo reixenoles
i bemos-la a anchir-se de buracos sin fondo.

Quien angúrria l sudairo? Nun ye berdade l que diç!
Eiqui naide canta, nin chora ne l rincon,
nin pica las sporas, nin spanta la serpiente:
eiqui nun quiero mais que ls uolhosredondos
para ber esse cuorpo sin possible çcanso.

You quiero ber eiqui ls homes de boç dura.
Ls que amánsan cabalhos i adomínan ls rius:
ls homes a que le sona l scaleto i cántan
cua boca chena de sol i de piçarras.

Eiqui quiero you bé-los. Delantre la piedra
Delantre deste cuorpo culas redes cobradas.
You quiero que me amóstren adonde stá la salida
para esse capitan atado pula muorte.

You quiero que amóstren un choro cumo un riu
que tenga doces nubrinas I fondas bordas,
para lhebar l cuorpo d’Einácio I que se perda
sin scuitar l doble ceçar de ls touros.

Que se perda na praça redonda de la lhuna
que finhe quando nina doliente rés eimoble;
que se perda na nuite sin canto de ls peixes
i na touça branca de l fumo ancarambinado.

Nun quiero que le tápen la cara cun lhienços
para que s’afaga cula muorte que lhieba.
Vai-te, Einácio: nun sintas l caliente bramido.
Drume, bola, çcansa: até se muorre l mar!

Frederico García Llorca
Traduçon de Fracisco Niebro





[An castelhano:
Cuerpo presente

La piedra es una frente donde los sueños gimen
sin tener agua curva ni cipreses helados.
La piedra es una espalda para llevar al tiempo
con árboles de lágrimas y cintas y planetas.

Yo he visto lluvias grises correr hacia las olas
levantando sus tiernos brazos acribillados,
para no ser cazadas por la piedra tendida
que desata sus miembros sin empapar la sangre.

Porque la piedra coge simientes y nublados,
esqueletos de alondras y lobos de penumbra;
pero no da sonidos, ni cristales, ni fuego,
sino plazas y plazas y otra plaza sien muros.

Yá está sobre la piedra Ignacio el bien nacido.
Ya se acabó. Qué passa! Contemplad su figura!
La muerte lo ha cubierto de pálidos azufres
y le ha puesto cabeza de oscuro minotauro.

Ya se acabó. La llubia penetra por su boca.
El aire como loco deja su pecho hundido,
y el Amor, empapado con lágrimas de nieve,
se calienta en la cumbre de las ganaderías.

Qué dicen? Un silencio con hedores reposa.
Estamos con un cuerpo presente que se esfuma,
con una forma clara que tuvo ruiseñores
y la vemos llenarse de agujeros sin fondo.

Quién arruga el sudario? No es verdad lo que dice!
Aquí no canta nadie, ni llora en el rincón,
ni pica las espuelas, ni espanta la serpiente:
aquí no quiero más que los ojos redondos
para ver ese cuerpo sin posible descanso.

Yo quiero ver aquí los hombres de voz dura.
Los que doman caballos y dominan los ríos:
los hombres que les suena el esqueleto y cantan
con una boca llena de sol y pedernales.

Aquí quiero yo verlos. Delante de la piedra.
Delante deste cuerpo con las riendas quebradas.
Yo quiero que me enseñen dónde está la salida
para ese capitán atado por la muerte.

Yo quiero que me enseñen un llanto como un río
que tenga dulces nieblas y profundas orillas,
para llebar el cuerpo de Ignacio y que se pierda
sin escuchar el doble resuello de los toros.

Que se pierda en la plaza redonda de la luna
que finge cuando niña doliente res inmóvel;
que se pierda en la noche sin canto de los peces
y en la maleza blanca de l humo congelado.

No quiero que le tapen la cara con pañuelos
para que se acostumbre con la muerte que lleva.
Vete, Ignacio: No sientas el caliente bramido.
Duerme, vuela, reposa: También se muere el mar!]

Un anho ye muito tiempo



Parece stranha esta manha de quedarmos cuntentos cula passaige de ls anhos, cuntentos de mais bielhos. Mas, al alrobés, l que mos cuntenta ye starmos bibos, i cada anho ye cumo ua batalha ganha a la muorte, siempre a la spreita. Tamien este blogue, 564 testos apuis, fizo un anho l atrasado die 25 de márcio. Screbir un blogue an mirandés, todos ls dies, ye cousa que hai mi pouco tiempo nun parecie cousa de se fazer. Mas la magie fui acuntecendo: eiqui stá este Cumo quien bai de camino i, cumo el, muitos outros. Un anho passa mui debrebe, mas, bendo bien, un anho ye muito tiempo. L que eiqui queda son cachicos de tiempo colgado an letras i palabras que mos ban agarrando, assi cumo un aire que mos lhieba nun sabemos para adonde, que la lhibardade ye l ampeço de la berdadeira çcubierta: cumo dixe hai un anho, al ampeço, lhiebo la scrita cumo oufício de armar palabras cumo armaba rateiras an mocico, nó a spera de caçar páixaros, mas de traier algue jolda i spantar la soledade. Para mi la jolda nun ten a ber cun ls comentairos que alguien faç als testos, mas cula cumpanha que sal de l ato de scrita, el mesmo, al modo que mos lhieba por mundos, pessonas, sítios, ou solo até nós mesmos. A cierta altura, até achei que debie de acabar culs comentairos, que tamien nun éran muitos. Agora bou a abrir esses comentairos por mais un tempico i talbeç apuis ls torne a cerrar: hai ciertas casas an que antramos sien dezir ua palabra, mas arregalando ls uolhos i deixando que l silenço slúbie pulas palabras, s'anfrisgue antre las sílabas i s'acoque al cabanhal de las letras; l tipo de testos que porqui bou screbindo afázen-se melhor a uolhos que a oubidos, cháman mais por sues lhuzes i selombras que por sous sonidos. Mesmo nun screbindo acá ls sous comentairos, sinto bien la passaige de las pessonas: a la ua, queda un cierto oulor que sal puls oulhales de las lhetras mais redondas, subretodo las bogales; apuis, bien beio cumo las lhetras quédan algo zlidas i gastas de las pisagadas que ls uolhos siempre déixan. Ralamente torno a ler l que screbi: quendo releio, hai cousas que me custa a antender porque las screbi, zarredada yá la paisaige que le dou ourige: bien acertei al poné-le l nome Cumo quien bai de camino, pouco mais que l puolo que un airico pon anriba de las piedras i que outro airico a seguir l lhieba cun el: queda la quelor de las palabras, ls arressaios de sentido, tal i qual cumo las paredes de las bordas manténen siempre l camino aceso. Hai quien faga blogues cun ciertos oujetibos, alguns deilhes bien antressantes, mas este blogue nun ten nanhun oubjetibo, nun quier passar nanhue mensaige, nun quier traier qualesquiera amboras, nun anfrenta nanhun zafio, nun quier chegar a sítio nanhun, nun quier ansinar nada a naide. Bien sei que a las bezes, las palabras puoden passar cumo festica, arrolhar cumo música, alhumbrar cumo centeilha, slubiar cumo suonho, abrir-se cumo paisaige, lhebar-mos pula mano por sítios de l mundo que inda nun fúrun çcubiertos, por mundos que nunca naide ha de çcubrir. Mas nada desso chega a ser tan amportante cumo fogaça delantre la fame, cumo capote delantre de l friu, cumo camino se stamos perdidos, cumo malzina delantre l delor, cumo l sol que arrastra la manhana pa ls aliçaces de la nuite. Nun antressa quantos anhos durará este blogue, yá que nun ye feito de anhos, mas solo de dies ou cachos de dies, bendo bien, solo ls sfergantes de la scrita, passo a passo, cumo quien bai de camino.



quarta-feira, 26 de março de 2008

L home i la queluobra


Un anho, l eimbierno bieno mais cedo do que de questume. Ua queluobra çcuidou-se i fui agarrada pul friu, de modo que mal se podie bulhir, ancolhida i a tembrar, yá a ber la muorte als uolhos. Un home biu-la nessa ampostura i tubo muita pena deilha, de modo que tratou de la calcer i tratar deilha até que passara l tiempo friu. Quando bieno l berano, la queluobra ampeçou-se a zanroscar i a stendé-se, de modo que l home la quijo botar pa la rue. Ende la queluobra puso-se cula cabeça albantada para morder l home, mas este agarrou un palo i ampeçou a lhuitar cula queluobra. Al fin l home acabou por matar la queluobra, mas tamien quedou cheno de mordidelas.

Assomadeiro 22


De borçudos, ls gromos fúrun arredundando sues pieles, tan sticadas que mal s’aguántan neilhas. Mais uns dies, ls arrebentos chamaran la primabera, que siempre la natureza bota sous foguetes al ampeçar la fiesta.



terça-feira, 25 de março de 2008

Paisaige 23



Nien un chocalho de cabradas se oube yá pulas arribas: quien s’eirá agora a ampuialar nas faias?, quien acenderá ls carreirones que arrepassában para alhá de ls piquetes?, a la falta de chibicos adonde se le agárren ls uolhos, que poderá inda porqui aguantar las águilas? An todo l silenço se colga, tan pesado que se puode agarrar a las ambuças cumo auga na ribeira. Nas angúrrias de l tuoro dua oulibeira assoma-se l tiempo, que ye siempre nuoba l’auga de l riu. Solo mui loinge s’adebínan las cabecicas de las cepas. Ne ls buracos de las faias, ls Miedos cuntínan a ressonhar sues cuontas, que s’agárran al berde-negro-cinza de l lhibro que çfólhan nas patrielhas. Anquanto come l folar, bai la quadrilha buendo las arribas cun sues máquinas de retratos. Pul cielo, l fumo de ls abiones zeinha la selombra de l riu al alrobés.



sábado, 22 de março de 2008

Ua stranha felcidade


Naide sabe l que ye, mas agarra-mos cumo un prefume quando stá acerca: uas bezes rima cumo l passo cierto dun eisército, l matraqueio dua máquina, un coraçon que bate, un resfuolgo; outras çpindura-se an carreiras de palabras cumo ls panes s’arráman puls sucos, dreitos i a la par debélgan cul aire; hai la que mos faç quelubrinas pula spina, ou solo mos pon l cuorpo a pensar an cousas que nunca mos poderien passar puloa cabeça; puode fazer nacer un sereno, ua rábia, un beiso, un suonho; uas bezes sconde-se i mal se deixa ber, mas sabemos que anda puli; a las bezes, talbeç siempre, ye ua música que sal de las pousas antre palabras i neilhas roda cumo nun quiço; tanta cousa i muitas mais de modo que nun admira que naide saba l que ye.
Hai quien diga que ls poetas fázen poesie, mas nun sei se esso ye bien assi: la poesie faç parte de las eisséncias i por esso anda por ende, nun se sabe bien por adonde, de modo que hai que l’agarrar, hai que la arrecolher assi cumo las abeilhas arrecuolhen l miel, cumo ls aires adonde ls retómbos bólan i lhieban ls segredos de las cousas. La poesie bibe nun outro mundo i solo de passaige ben pul nuosso: este nun ye un mundo poético i por esso la poesie acá nun ye natural, hai que daprender a coincé-la, sperar que passe i lhebá-la para casa: un mundo cun poesie nunca puode ser un mundo malo, anque eilha nun percise de la moral para nada.
Agora ambentórun-le un die a la poesie, que passa hoije l de 2008, i lhieban ls poetas a dezir poemas por ciertos sítios i todo esso ye assi mui cultural: son ls poetas oufeciales, que l nome ben ne l jornal, ls críticos dízen bien deilhes quaije al punto de ls ambentáren, i las eiditoras fázen muita porpaganda para que ls lhibros deilhes se béndan. I todo esso stá mui bien, que la poesie nun s’amporta i até le gústan essas cousas todas. Mas la poesie anda por muitos outros lhados, i hai muitos poetas que solo fúrun coincidos i ls sous poemas dezidos apuis de muortos, que la poesie ten ua cierta bergonha de se sponer assi pulas praças i juntouros, i tamien nun s’amporta muito cul tiempo an que le dan atençon, yá que an nada quier saber de l poeta i l mais de las bezes l dá ua felcidade stranha, cumo se le chupasse l ser al próprio poeta i percisasse de la bida del para bibir.
Tengo un amigo poeta, que ganha la bida a ancarreirar palabras: stá pa la poesie cumo l ancantador stá pa la serpiente. Un die ampeçou a screbir l que ambersaba i, al modo que íban lendo l que screbie, fui-le crecendo ua necidade tan grande de fazer bersos que solo se manten bibo para esso: ls bersos fúrun se le bolbendo sangre, chicha, resfuolgo i bida: quando un die se morrir lhieba la poesie cun el, que l ambersado nun passa de uossos, pieles, tendones i outras cousas assi a que l’alma nunca s’agarra: quien ls lir nun será capaç de alhá çcubrir la poesie. Son estes ls mius poetas preferidos.

Sendin, 21 de Márcio de 2008

quinta-feira, 20 de março de 2008

Tu stás eiqui




Stás eiqui cumigo a la selombra de l sol
scribo i oubo ciertos rugidos caseiros
i la lhuç entra-me houmildemente pula jinela
i duol-me un braço l sei que sou la pior calantriç de l que sou
Stás eiqui cumigo i sou ua perséncia a cada die
i todo l que fago ó sinto me biste a modo un pijame
que uso para ser tamien esto este bicho
de questumes manhas segredos defeitos quaijeque todos çfeitos
quando apuis na rue na bida profissional ó social solo sou un nome i sáben l que sei l
que fago ó anton sou you que cuido que l sáben
i sou amable scuolho cun cuidado ls géstios i scuolho las palabras
i sei que al fin puodo ser esso talbeç porque eiqui
sentado andrento de casa sou outra cousa
esta cousa que scribe i ten ua mancha na camisa i solo ten de fuora
la salida deste delor an aqueste braço que ambuolbe todo l que fago
bien antendido l que fago cun este braço
Stás eiqui cumigo i al redror son las paredes
i puodo passar de sala para sala a pensar noutra cousa
i dezir eiqui ye la sala de star eiqui ye l quarto eiqui ye la casa de banho
i ne l fondo scolher cada ua de las debisones
cunsante l que tengo a fazer
Stás eiqui cumigo i sei que solo sou este cuorpo castigado
passado pulas piernas de sala an sala. Sou solo estas salas estas paredes
esta fonda bergonha de l ser i nun ser solo l’ outra cousa
essa cousa que sou na strada adonde nun stou a la selombra de l sol
Stás eiqui i sinto-me anteiramente zamparado
delantre de ls dies. Que naide saba este miu nome
este miu berdadeiro nome apuis talbeç tapado noutro
nome anque ne l mesmo nome este nome
de tierra de delor de paredes este nome caseiro
Al fin fui esto nada mais do que esto
las outras cousas que fiç fiç-las para nun ser esto ó çfraçar esto
a que solamente nun chamo merda porque al nacer me ponírun outro nome que nó merda
i an prencípio l nome de cada cousa sirbe pa çtinguir uas cousas de las outras cousas
Stás eiqui cumigo i tengo pena acradita de ser solo esto
pena até mesmo de dezir que sou solo esto cumo se fura tamien outra cousa
ua cousa para alhá desto que nó esto
Stás eiqui cumigo deixa te star eiqui cumigo
ye de tues manos que sálen alguns destes rugidos caseiros
mas até ne ls géstios caseiros tu sós mais do que ls tous géstios caseiros
tu sós an cada géstio todos ls tous géstios
i neste sfergante you sei you sinto al cierto
l que quieren dezir ciertas palabras cumo la palabra paç
Deixa-te star eiqui i perdona que l tiempo te quede na cara an forma d’angúrrias
perdona pagares tan alto précio por star eiqui
perdona you dezir yá muitá pagas tan alto précio por star eiqui
cuntina ne ls géstios nun pares atenta quedar siempre eiqui
deixa serenamente smorecéren-se un por un ls dies
i you saber que eiqui stás de modo a poder dezir
sou esto ye berdade mas sei que tu stás eiqui

Ruy Belo
Traduçon de Fracisco Niebro






[an pertués:

Tu estás aqui

Estás aqui comigo à sombra do sol
escrevo e oiço certos ruídos domésticos
e a luz chega-me humildemente pela janela
e dói-me um braço o sei que sou o pior aspecto do que sou
Estás aqui comigo e sou sumamente quotidiano
e tudo o que faço ou sinto como que me veste de um pijama
que uso para ser também isto este bicho
de hábitos manias segredos defeitos quasetodos desfeitos
quando depois lá fora na vida profissional ou social só sou um nome e sabem o que sei o
que faço ou então sou eu que julgo que o sabem
e sou amável selecciono cuidadosamente os gestos e escolho as palavras
e sei que afinal posso ser isso talvez porque aqui
sentado dentro de casa sou outra coisa
esta coisa que escreve e tem uma nódoa na camisa e só tem de exterior
a manifestação desta dor neste braço que afecta tudo o que faço
bem entendido o que faço com este braço
Estás aqui comigo e à volta são as paredes
e posso passar de sala para sala a pensar noutra coisa
e dizer aqui é a sala de estar aqui é o quarto aqui é a casa de banho
e no fundo escolher cada uma das divisões
segundo o que tenho a fazer
Estás aqui comigo e sei que só sou este corpo castigado
passado nas pernas de sala em sala. Sou só estas salas estas paredes
esta profunda vergonha de o ser e não ser apenas a outra coisa
essa coisa que sou na estrada onde não estou à sombra do sol
Estás aqui e sinto-me absolutamente indefeso
diante dos dias. Que ninguém conheça este meu nome
este meu verdadeiro nome depois talvez encoberto noutro
nome embora no mesmo nome este nome
de terra de dor de paredes este nome doméstico
Afinal fui isto nada mais do que isto
as outras coisas que fiz fi-las para não ser isto ou dissimular isto
a que somente não chamo merda porque ao nascer me deram outro nome que não merda
e em princípio o nome de cada coisa serve para distinguir umas coisas das outras coisas
Estás aqui comigo e tenho pena acredita de ser só isto
pena até mesmo de dizer que sou só isto como se fosse também outra coisa
uma coisa para além disto que não isto
Estás aqui comigo deixa-te estar aqui comigo
é das tuas mãos que saem alguns destes ruídos domésticos
mas até nos teus gestos domésticos tu és mais que os teus gestos domésticos
tu és em cada gesto todos os teus gestos
e neste momento eu sei eu sinto ao certo
que significam certas palavras como a palavra paz
Deixa-te estar aqui perdoa que o tempo te fique na face na forma de rugas
perdoa pagares tão alto preço por estar aqui
perdoa eu revelar que há muito pagas tão alto preço por estar aqui
prossegue nos gestos não pares procura permanecer sempre presente
deixa docemente desvanecerem-se um por um os dias
e eu saber que aqui estás de maneira a poder dizer
sou isto é certo mas sei que tu estás aqui]

La rana i l bui



Ua beç un bui, mui grande i guapo, andaba a pacer nun cerrado. Al meio de l cerrado habie ua lhagona chena de ranas. Ua dessas ranas, que se staba siempre a agabar, apostou que era capaç de qyedar tan grande cumo l bui, se eilha quejisse. Para ganhar la aposta, la rana anchiu-se de comer a punto de la barriga quaije le arrebentar. Ende preguntou-le a las outras ranas:
- Yá sou tan grande cumo l bui?
- Nóóóóó, respundírun las outras ranas al mesmo tiempo que le daba la risa.
Ende la rana abriu la boca i fui-se anchindo de aire, dun modo que yá mal se cunseguir mantener de pies, de redonda que staba. I preguntou:
- Yá sou tan grande cumo l bui?
- Nóóóóó, respundírun las outras ranas a la par.
La rana anchiu-se inda mais de aire, tanto que ls uolhos inda mais le salien de la cabeça i tubo que s’agarrar a uas yerbas para nun se zanquelibrar.
- I agora, tornou a preguntar, yá sou tan grande cumo l bui?
- Nóóóóó, tornórun-le a respunder las outras ranas.
La rana, yá zacracionada i ciega de rábia, anchiu-se inda mais de aire, mas yá nun le cunseguiu tornar a fazer la pregunta a las outras ranas, que, quando iba a abrir la boca, dou un stouro que se spartiçou toda.

Todo mundo se fui ...


Todo mundo se fui yá na pracica, toca-mos
a nós la beç agora: quando oubimos pousas,
campanas-quelobrinas, preguntamos quien
será que se fui?, cumo datrás quando alguien
a salto pa la Fráncia s’iba. De salidas
(ç)feita esta tierra siempre fui. Tenemos que
deixar campo a quien benga. Mas nun çcánsan ls uolhos
na carreira agarrados de ls puiales sien


un germo. Uns aparécen por ende a las bezes
cumo quien a cagar ben até cá: i grácias
que até las rues ressónan i s’adóndian ls uolhos,
gana de amerosar pisagadas. Por donde
benírun, outra beç se ban: siempre l siléncio,
i assi mos zafazemos de l mundo. Cidade
gusta d’aldés cun arbles, froles, rius i monte,
bichos, mas giente só que bonde i pouca seia.


[cachico de Sfergantes dua zeipopeia, 2007]

Fracisco Niebro


quarta-feira, 19 de março de 2008

L lhobo i la garça


Un lhobo staba mesmo a acabar de comer l que caçara i, nesto, quedou cun un uosso antresgantado na guola. Staba-se quaije a afogar quando se lhembrou de le pedir a un garça que l ajudasse, yá que era mesmo al modo: podie meter la sue cabeça na de l lhobo i apuis sacá-le l uosso cul bico fino i lhargo. La garça quedou mui çcunfiada cul pedido de l lhobo, mas este pormetiu-le ua buona paga se l ajudasse, de modo que aceitou l peligro de meter la sue cabeça na boca de l lhobo. L uosso até que fui fácele de sacar, i la garça alhá quedou a spera de la perpinha que l lhobo le habie pormetido. Mas l lhobo arregalou-le ls dientes i dixo-le:
- Se cuidas que te bou a dar algo pul que me faziste, stás mui anganhada. Se pensares bien, yá recebiste la tue paga: nun te deixei sacar la cabeça de la mie boca sien te fazer nanhun mal?
Porqui se bei que ye melhor pensar antes de oufrecer ls nuossos serbícios a quien nun tubir buonas antençones.

Paisaige 22

Stá citre l'aldé an lhembráncia, agora solo lhembrácia adonde se ourganízan géstios i s'agarra un tiempo sereno de zaspero. Pula rue, l ressono debuolbe ls passos ne ls paralelos, alta nuite, i ls oulores scuorren nas augadeiras cumo an die de mundiada, quando l'aldé inda era l centro de l mundo. Se buolbo, nunca buolbo, que bolber deixou de ser un géstio i se tornou nun ampossible doce, nua cortina adonde sembro l que perdi i solo an perdas me nace i crece: la perda que me sorbiu un die, fui-la adiando cumo a remédio agre, mas de nada baliu que bien le fui ampalpando l crecer de las metáteses cumo biaige de que nunca se buolbe, para siempre. De las pessonas quedórun ls nomes, ls nomes i ls puiales solos, frius, adonde se séntan lhembráncias i sudor de fin de die. Todo l sentido benie daqueilho a que m'afiç, esse corropiu de géstios a que las palabras yá nun puoden serbir de lia. Mais abaixo, las lhinhas de alta tension son benas por adonde se slúbia l berde que a cada anho chube cula primabera. Inda alhá stá l miu riu, mas yá nun cuorre, a percisar de eimagrecer i cun colestrol a mais; ls caminos achegórun-se a la piel de las stradas, ambeija d'aguatáren altemobles; yá mal dóuran panes la prainada i ls tratores nun stan al son de fazer aguçadeira al bolcar de la relba: quaije todo parece que s'eilude inda an sou sítio, nun fura ua airaçada que se me puso n'alma, altas pressones que m'arrástran para fuora de mi. Assi i todo, torno siempre, que outra casa nun me cabe na lhembráncia.

terça-feira, 18 de março de 2008

Choro por Ignacio Sánchez Mejías (2) - L sangre arramado

Que nun quiero bé lo!

Diç le a la lhuna que benga,
que nun quiero ber l sangre
de Einácio anriba l’arena.

Que nun quiero bé-lo!

La lhuna de par an par,
cabalho de nubres quietas,
i praça cinza de l suonho
cun salgueiras nas barreiras.

Que nun quiero bé lo!
Que mie lhembrança se queima
Ide a abisar ls jazmines
cun sue brancura pequeinha!

Que nun quiero bé lo!

La baca de l bielho mundo
passaba sue triste lhéngua
subre un çufino de sangres
arramados pula arena,
i los touros de Guisando,
quaije muorte I quaije piedra,
bramórun cumo dous seclos
fartos de pisar la tierra.
Nó.
Que nun quiero bé lo!

Las scaleiras chube Einácio
toda sue muorte a las cuostas.
Buscaba la purmanhana,
la purmanhana nun era.
Busca sou perfil seguro,
I l suonho l zourienta.
Busca sou fermoso cuorpo
I ancuntrou sou sangre abierto.
Nun me dígades que l beia!
Nun quiero sentir l churro
cada beç cun menos fuorça;
l churro esse que alhumbra
las barreiras i s’ambolca
anriba la pana i l cuiro
daquel juntouro de sede.
Quien me bózia que m’assome?
Nun me dígades que l beia!

Nun se cerrórun sous uolhos
quando biu ls cuornos cerca,
inda assi las mais terribles
lhebantórun la cabeça.
I houbo nas ganaderies
aire de bozes secretas
cun bózios a buis celhestres
maiorales d’andeble niebla.

Nun houbo príncepe an Sebilha
que acumpará se le puoda
nin spada cumo sue spada
nin coraçon tan deberas.
Tal cumo un riu de lhiones
sue marabelhosa fuorça,
i cumo un peito de mármele
sue amostrada prudença.
Aire de Roma Andaluza
le douraba la cabeça
donde sue risa era un nardo
de sal i d’anteligença.
Grande toureiro na praça!
Que bun serrano na sierra!
Que brando culas spigas!
Que duro culas sporas!
Que suable cul ourbalho!
Que relhamposo na feira!
Que tremendo culas últimas
sues bandarilhas de trebas.

Yá drume agora sin fin.
Yá ls musgos I yá la yerba
ábren cun dedos seguros
la frol de sue calabeira.
L sangre del ben cantando:
cantando por regadas i cerrados
arrebalando an cuornos atrecidos,
ambelgando sin alma na nubrina,
tropeçando an miles de caçcanhetes,
cumo ua lharga, scura, triste lhéngua,
pa formar ua poça d’agonia
acerca l Guadalquibir de las streilhas.

Á branco muro de Spanha!
Á negro touro de pena!
Á sangre duro de Einácio!
Á reixenol de sues benas!
Nó.
Que nun quiero bé lo!
Que nun cálece adonde caba,
que nun hai andorinas que l béban,
nun hai carambina de lhuç que la sfrie,
nun hai moda nin delúbio d’açucenas,
nun hai cristal que l acubra de prata.
Nó.
You nun quiero bé lo!

Frederico García Llorca
Traduçon de Fracisco Niebro





[an castelhano:

La sangre derramada

Que no quiero verla!

Dile a la luna que venga,
que no quiero ver la sangre
de Ignacio sobre la arena.

Que no quiero verla!

La luna de par en par,
caballo de nubes quietas,
y la plaza gris del sueño
con sauces en las barreras.

Que no quiero verla!
Que mi recuerdo se quema.
Avisad a los jazmines
con su blancura pequeña!

Que no quiero verla!

La vaca del viejo mundo
pasaba sue triste lengua
sobre un hocico de sangres
derramadas en la arena,
y los toros de Guisando,
casi muerte i casi piedra,
mugieron como dos siglos
hartos de pisar la tierra.
No.
Que no quiero verla!

Por las gradas sube Ignacio
con toda sue muerta a cuestas.
Buscaba el amanecer,
y el amanecer no era.
Busca su perfil seguro,
y el sueño lo desorienta.
Buscaba su hermoso cuerpo
y encontró su sangre abierta.
No me digáis que la vea!
No quiero sentir el chorro
cada vez con menos fuerza;
ese chorro que ilumina
los tendidos y se vuelca
sobre la pana y el cuero
de muchedumbre sedienta.
Quién me grita que me asome?
No me digáis que la vea!

No se cerraron sus ojos
quando vio los cuernos cerca,
pero las madres terribles
levantaron la cabeza.
Y a través de las ganaderías
hubo un aire de voces secretas
que gritaban a toros celestes
mayorales de pálida niebla.

No hubo príncipe en Sevilla
que comparársele pueda
ni espada como su espada
ni coraçón tan de veras.
Como un río de leones
su maravillosa fuerza,
y como un torso de mármol
su dibujada prudencia.
Aire de Roma Andaluza
le doraba la cabeza
donde su risa era un nardo
de sal y de inteligencia
Qué gran torero en la plaza!
Qué buen serrano en la sierra!
Qué blando con las espigas!
Qué duro con las espuelas!
Qué tierno con el rocío!
Qué deslumbrante en la feria!
Que tremendo con las últimas
banderillas de tiniebla!

Pero ya duerme sin fin.
Ya los musgos i la yerba
abren con dedos seguros
la flor de su calavera.
Y su sangre ya viene cantando:
cantando por marismas y praderas,
resbalando por cuernos ateridos,
vacilando sin alma por la niebla,
tropezando con miles de pezuñas,
como una larga, oscura, triste lengua,
para formar un charco de agonía
junto al Guadalquivir de las estrellas.

Oh baanco muro de España!
Oh negro toro de pena!
Oh sangre dura de Ignacio!
Oh ruiseñor de sus venas!
No.
Que no quiero verla!
Que no hai cáliz que la contenga,
que no hai golondrinas que se la beban,
no hai escarcha de luz que la enfríe,
no hay canto ni diluvio de azucenas,
no hai cristal que la cubra de plata.
No.
Yo no quiero verla!]

Odas de Ricardo Reis (046)

Melhor çtino que l de coincer-te
Nun çfruita quien mente çfruita. Melhor, sabendo,
Ser nada, que nun sabendo:
Nada andrento de nada.
Se nun houbir na mi poder que binça
Las Parcas trés i las grandes cousas de l feturo,
Yá me déian ls diuses l poder de sabé-lo;
I la beleza, ancriable por miu çtino,
You goze sterna i dada, repetida
An mius passibos uolhos,
Lhagos que la muorte seca.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Melhor destino que o de conhecer-se
Não frui quem mente frui. Antes, sabendo,
Ser nada, que ignorando:
Nada dentro de nada.
Se não houver em mim poder que vença
As Parcas três e as moles do futuro,
Já me dêem os deuses o poder de sabê-lo;
E a beleza, incriável por meu sestro,
Eu goze externa e dada, repetida
Em meus passivos olhos,
Lagos que a morte seca.]

L lhobo i la garça



Un lhobo staba mesmo a acabar de comer l que caçara i, nesto, quedou cun un uosso antresgantado na guola. Staba-se quaije a afogar quando se lhembrou de le pedir a un garça que l ajudasse, yá que era mesmo al modo: podie meter la sue cabeça na de l lhobo i apuis sacá-le l uosso cul bico fino i lhargo. La garça quedou mui çcunfiada cul pedido de l lhobo, mas este pormetiu-le ua buona paga se l ajudasse, de modo que aceitou l peligro de meter la sue cabeça na boca de l lhobo. L uosso até que fui fácele de sacar, i la garça alhá quedou a spera de la perpinha que l lhobo le habie pormetido. Mas l lhobo arregalou-le ls dientes i dixo-le:
- Se cuidas que te bou a dar algo pul que me faziste, stás mui anganhada. Se pensares bien, yá recebiste la tue paga: nun te deixei sacar la cabeça de la mie boca sien te fazer nanhun mal?
Porqui se bei que ye melhor pensar antes de oufrecer ls nuossos serbícios a quien nun tubir buonas antençones.

Paisaige 21

Alharga-se l silenço a ambrulhar las casas solas: hai quien diga que las aldés se muorren, quien diga que las mátan. Que amporta? dezie hoije un cronista sabido i nada peneroso. L cronista nun chega a ber la paisaige, solo se assoma mei a miedo nun baia l zerto a angulhi-lo. De la paisaige bai salindo la giente cumo ne ls retratos eimendados por Staline, que dalhá sacaba ls que habien dado un passo para fuora de la lhinha oufecial. Assi puoden-se sacar buns retratos, i fazer studos subre la arquitetura popular de antigamente, talbeç de l'Eidade Média. Un camino adonde la yerba, sien passos que la zupíen, yá creciu inda será un camino? Ua aldé sien giente inda será ua aldé? Que nome le daremos?


segunda-feira, 17 de março de 2008

Assomadeiro 21



Dezírun-le, por cientos d'anhos, que nun sabien falar i tenien fala charra cumo quien sembra brugos nas raízes de l sonido de la fala: puoden tardar anhos a medrar, mas acában por matar se naide le atalhar l racrac de l robiduro a bruar.



L lhobo i l perro


Ua beç, iba un lhobo por camino i, a cierta altura, dou de caras cun un perro. Anton dixo-le l lhobo al perro:
- Que ambeija tenho de ti, á perro, siempre tan gordo, l cachaço fuorte i l pelo relhamposo, anquanto you stou siempre seco i cheno de friu.
L pero respundiu-le al lhobo:
- Se tu faziras cumo you, tamien angordadries: stou nua casa adonde me quieren muito, dan-me a comer, trátan-me bien i, an pagas, you solo tengo de tener l sentido de lhadrar quando sinta ls lhadrones pula nuite. Se quejires, bem cumigo i recebirás l mesmo que you.
L lhobo aceitou l cumbite de l perro i alhá se fúrun ls dous. A cierta altura de la cumbersa que íban tenendo pul camino, l lhobo preguntou-le al perro:
- Que ye esso que tenes ende ne l cachaço, á perro, que stá todo çfolhado?
- Para que nun muorda ls que éntran na casa, prénden-me de die cun ua cuorda, respundiu-le l perro. Apuis, a la nuite, sóltan-me i a la purmanhana tórnan-me outra beç a prender.
- Nun quiero la tue fartura, respundiu-le l lhobo. Mais quiero trabalhar, passar mal i ayunar, mas cuntinar a ser lhibre.

Un triste antierro


[Nun me gusta la traduçon de l títalo, mas nun fui capaç de melhor, por anquanto]


Parai ls reloijos, zlhigai l telifone,
Botai-le un uosso al perro que nun lhadre,
Calhai ls pianos i a bombo an pousas
Traiei l caixon, béngan ls que stan de lhuito.


Bólen abiones a gemer pul cielo
Screbinhando la mensaige El Morriu-se
Ponei lhaços de lhuito a las palombas
Calce l sinaleiro lhubas negras d’algodon.


El era miu Norte, Sul, Este i Oueste,
Sumana de trabalho i die de çcanso,
Miu meidie, meia nuite, fala, i canto,
Cuidei l amor eiterno: i anganhei-me.


Naide quier streilhas agora, apagai-las,
Arrecadai la lhuna i zmuntai l sol,
Çpejai l ouceano i barrei las florestas
Porque yá nada sirbe para nada.

W. H. Auden [1936]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an anglés

Funeral blues

Stop all the clocks, cut off the telephone,
Prevent the dog from barking with a juicy bone,
Silence the pianos and with muffled drum
Bring out the coffin, let the mourners come.


Let aeroplanes circle moaning overhead
Scribbling on the sky the message He is Dead.
Put crepe bows round the white necks of the public doves,
Let the traffic policemen wear black cotton gloves.


He was my North, my South, my East and West,
My working week and my Sunday rest,
My noon, my midnight, my talk, my song;
I thought that love would last forever: I was wrong.


The stars are not wanted now; put out every one,
Pack up the moon and dismantle the sun,
Pour away the ocean and sweep up the woods
For nothing now can ever come to any good.]

domingo, 16 de março de 2008

Assomadeiro 20



Nunca lhuitórun pula lhéngua, fálan-la i pronto: assi cumo cómen i áman i respíran. Fui siempre assi. Nunca chegórun a ler ls lhibros que fálan deilhes i de la sue lhéngua: se nunca naide le falou neilhes, cumo l podien saber? Por esso nunca se assomórun a la lhéngua, cumo se falá-la nun bundara. Lhibros que fálan de la lhéngua nien sequiera s’arríman a l’eisséncia deilha: son cumo perros que la guárdan ou le lhádran, mas nun l'aníman nien la tuolhen, inda que le faga bien la cumpanha. A la fala s’agárran l ceçar i l resfuolgo por adonde s’acarrapítan ls muitos sentidos de cada palabra: dun lhado l sereno silenço quelorido de l frajon, de l outro l frajoneiro que chube la rodriga até s’assomar als lhemites de la carapota.

sexta-feira, 14 de março de 2008

Modas de l'alma - Nuite Scura

Nua nuite mui scura
cun ánsias an amores anflamada,
á ditosa bintura!
sali sien ser mirada,
stando yá la mie casa assossegada.

A las scuras, segura
pula secreta scalada, çfraçada,
á ditosa bintura!
a las scuras, tapada,
stando yá la mie casa assossegada.

Nessa nuite ditosa
an segredo, que naide assi me bie,
nien you miraba an cousa
sien outra lhuç nien guia
afuora la que an coraçon ardie.

Aquesta me guiaba
mais cierto que la lhuç fuorte a meidie,
adonde me speraba,
quien you mui bien sabie,
an sítio donde naide aparecie.

Á nuite, que guieste,
á nuite, amable mais que l’alborada:
á nuite que ajunteste
amado cun amada,
amada an sou Amado streformada!

An miu peito frolido,
que anteiro para el solo se guardaba,
alhi quedou drumido
i you l regalaba
i l abano de cedros aire ldaba.

L aire d’ameia amena,
quando you ls sous pelos le spargie,
cun sue mano serena
ne l cachaço ferie,
i todos mius sentidos suspendie.

Quedei-me, i até squeci-me,
i ancostei l rostro ne l Amado:
acabou todo, i bi-me,
deixando miu cuidado
d’açucenes al meio abandonado.

San Juan de la Cruç
Traduçon de Fracisco Niebro




[an castelhano:

Canciones del alma - Noche Oscura

En una noche escura
con ansias en amores inflamada,
¡oh dichosa ventura!,
salí sin ser notada,
estando ya mi casa sosegada.

A oscuras, y segura
por la secreta escala, disfraçada,
¡oh dichosa ventura!,
a oscuras, y en celada,
estando ya mi casa sosegada.

En la noche dichosa
en secreto, que nadie me veía,
ni yo mirava cosa
sin otra luz y guía
sino la que en el corazón ardía.

Aquésta me guiaba
más cierto que la luz del mediodía,
adonde me esperaba
quien yo bien me sabía,
en parte donde nadie parecía.

¡Oh noche, que guiaste;
oh noche, amable más que la alborada:
oh noche, que juntaste
amado con amada,
amada en el Amado transformada!

En mi pecho florido,
que entero para él solo se guardaba,
allí quedó dormido,
y yo le regalaba,
y el ventalle de cedros aire daba.

El aire de el almena,
cuando yo sus cabellos esparcía,
con su mano serena
en mi cuello hería,
y todos mis sentidos suspendía.

Quedéme, y olvidéme,
el rostro recliné sobre el Amado:
cesó todo, y dejéme,
dejando mi cuidado
entre las azucenas olvidado.]

L'águila i ls galhos



Dous galhos stában a renher por bias de las pitas. Al fin, un benciu i acabou por oubrigar l outro a í-se ambora. L bencido alhá se fui mui peneroso para un matorral, scundendo-se alhá. Al alrobés, l ganhador, todo cheno de proua, chubiu-se a un fincon i ampeçou a cantar mui alto. Nesto, bieno ua águila que l caçou. Zdende, l galho que habie perdido la lhuita quedou cul polheiro todo solo para el.
Porqui se bei que a quien se agaba de ls sous própios éisitos nun tarda a aparecer quien se ls roube.

Assomadeiro 19



Tira te desta bida, nun la arrastres cuntigo, nun te arrastres cun eilha, nun te arrastres neila. La lhadeira atira se acontra l Douro i zminui l anglo de la bista até s'aguçar an frisgo, i l'outra bida, amentada cumo buona, nun se deixa anfrisgar: ye qualquiera bida outra, todas las bidas menos esta. Esto ye un sgárrio, nun te angrudes nel, tira te desta bida: por adondequiera que la mires yá l'alma se le fui, quedórun solo calhos, uolhos, çamarro molido, miedos, sachos, munha que t'ambrulha i afoga ls dies. L cabeço al loinje relhumbra la calabeira dun matorral de nada: solo al loinge se bei esse nada, mas stá eiqui an pie i circa mos, i derrite mos, i chube mos até al miolho i todo apuis se çfaç an nada, até nós - nun bés que naide mos bei? Se naide mos bei ye porque nun eisistimos: bai te i acha un modo d'eisistires. Un die, tamien you me hei de ir, ye tan grande l mundo! Bien m'assomo mas nun beio adonde nin cumo nin cun quien: mira la sede cumo mos creciu, i l riu tan loinge. Apuis calhou-se, que solo silenço puode serbir de música a bidas cumo paisaiges inda por ambentar.

quinta-feira, 13 de março de 2008

Odas de Ricardo Reis (045)

La frol que sós, nó la que dás, you quiero.
Porque me negas l que te nun pido.
Tiempo hai para negares
Apuis d’haberes dado.
Frol, séias-me frol! Se t’apanhar garunhas
La mano de l’anfeliç sfinge, tu eiterna
Selombra andarás por ende sin sentido,
Buscando l que nun deste.

Fernando Pessoa [Odes de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

A flor que és, não a que dás, eu quero.
Porque me negas o que te não peço.
Tempo há para negares
Depois de teres dado.
Flor, sê-me flor! Se te colher avaro
A mão da infausta esfinge, tu perene
Sombra errarás absurda,
Buscando o que não deste.

L'águila i la frecha


Staba ua águila sentada nun piquete a spera de passáren las lhiebres. Nesto, biu-la un caçador i lhougo le atirou cun ua frecha que le atrabessou l cuorpo. L’águila al ber que la frecha era feita de prumas dua águila, dixo:
- Ye bien triste acabar ls mius dies por bias de las mies própias prumas!
Porqui se bei que l nuosso delor ye bien mais fondo quando mos bíncen culas nuossas própias armas.

Abiso

Quando pul peito s'arráma la rábia,
que se cuntenga la faladeira lhéngua.

Safo [sec. VII a.c.]


Paisaige 20



De uitenta i quantro anhos screbiu Cícero l sou lhibro De la Belheç, el mesmo l diç. Bai-se ancarreirando pulas palabras, quelobreiras pa se zbiáren de l delores i de ls calhos de l tiempo, assi nun çcutimiento sereno cumo quien bai de camino, dun modo que nun chega a parte nanhue. Por esso, diç que fui la scrita desse lhibro que le arrincou todos ls zgustos de la belheç, i inda porriba se la fizo doce i alegre: era esse Cícero tan grande scritor cumo mintiroso. La scrita dun lhibro nun le trai la felcidade a naide nin arrinca zgustos, cuido que muito menos a un bielho: la felcidade - ó l que fur - mais passa pa l lhibro do que sal del. Stou-lo mesmo a ber, al Cícero, a spurmentar las doutrinas de ls stoicos, mais ne l papiro ou pergamino que na vila. Por mi, farto-me de screbir subre la belheç anquanto nun fur mui bielho: ende, se para alhá bencir, tenerei de la bibir, i talbeç seia melhor gastar ls botones de l cumputador cun outros dedos i a ancasar outras casas.


quarta-feira, 12 de março de 2008

Medir l sufrimiento

«Oubrigaçones de l médico i de l cerjano

L médico i l cerjano seran oubrigados a sanar cun cuidado i assestença nun solo als presos, mas tamien als menistros i oufeciales de l Santo Oufício i las pessonas de sue família. (...) I tamien seran oubrigados a assestir al termiento para ende çclaráren, por juramiento, se ls reus son capazes de l sufrir i an que grau...

Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro (1640), Lhibro I, Títalo XX, 3.


Assomadeiro 18



De la lhéngua pertuesa, dixo Virgílio Ferreira, da minha língua vê-se o mar. I quei se bei de la mie purmeira, la mirandesa? Fracisco Niebro, hai ua meia dúzia de anhos, respundiu assi:


De la mie lhéngua béien-se las faias,
l Douro stoura neilha ls sous cachones;
de la mie lhéngua nácen ls picones,
la prainada afergolha-se an sues staias;


cheira la mie lhéngua a ceçon i tierra,
l tiempo neilha fizo sous nieiros;
sabe la mie lhéngua a auga i rigueiros,
ls miedos ban-se deilha pa la sierra;


chube-se la mie lhéngua ne l cunceilho,
angúrrias de saber scuorren salagres;
sona-se la mie lhéngua an squilas grabes,
arrolhos de spertar i ber-se al speilho:


la mie lhéngua bolbiu-se ne l miu mundo,
fame de cielo, amor, delor perfundo.

Fracisco Niebro (2001)


A cada die me assomo de modo defrente a las mies lhénguas i a cada die beio cousas nuobas, outras. Se Virgílio Ferreira dezisse que bie siempre l mar, esso serie mintira, que la lhéngua pertuesa ye mais rica: sei-lo, que tamien ye lhéngua mie. A las bezes, assomo-me a la mirandesa i mete-me grima: dá para un poço sien fondo, atenegrado cun palabras de zaspero, paisaige branca de nadas, buraco negro que an sou remolino todo angulhe. De ls calafrius i tembraduros, nunca chego a saber se ye suonho ou ye berdade. Assi i todo, desta mie lhéngua bei-se ua fin de mundo, mesmo de l punto adonde un mundo nace, talbeç l mesmo, talbeç outro.

terça-feira, 11 de março de 2008

Salmos (018-2)

(cuntinaçon)

Tu lhibras l pobo agoniado
i houmildas ls de uolhos altibos.
Tu aguantas acesa la mie candeia,
tu, Senhor miu Dius, alhumbras la mie scuridon.
Cuntigo cunsigo arremeter contra un eisército,
cul miu Dius saltarei muralhas.

Ls caminos de Dius son purfeitos,
la palabra de l Senhor stá curtida pul fuogo,
ye scudo para todos ls que nel cunfían.

Quien ye Dius, a nun ser l Senhor?
Quien ye ua peinha, a nun ser l nuosso Dius?
Ye Dius que me circa de fuorça,
i apraina l miu camino.
El torna ls pius hables cumo ls de las corças,
i lhieba-me pa las alturas.
El ansina mies manos a guerrear
i ls mius braços a drobar l arco de bronze.

Tu deste-me l tou scudo de tue salbaçon,
tue mano dreita amparou-me,
i tue bundade angrandeciu-me.
Torneste ls miu passos mais lhargos,
para que ls mius tornozielhos nun díran an fraqueza.
Fui atrás de ls mius einemigos i agarrei-los,
nun bolbi para trás sien haber dado cunta deilhes.
Atrabessei-los i nunca mais fúrun capazes de se alhebantar
caírun ambaixo de ls mius pies.
Tu anchiste-me de fuorças pa l cumbate,
boteste abaixo, delantre de mi, ls que contra mi se bolbírun.
I apersenteste-me de cuostas ls mius einemigos
i you çfiç ls que me querien mal.

Boziórun por ajuda, mas naide le baliu,
chamórun l Senhor mas el nun le respundiu.
Ende straçalhei-los cumo puolo al aire,
zupiei-los cumo la lhama de ls caminos.
Lhibreste-me de las reinhas de l pobo,
poniste-me por xefe de las naçones,
i pobos çcoincedidos me prestórun bacalaige.
Mas apenas oubírun mie boç, lhougo me oubedecírun,
i stranhos fazírun de cuonta que se m'assujeitában.
Mas ls stranhos dórun parte de fraco,
i salírun a tembrar de sous lhapos.

Biba l Senhor, bendido seia l miu portetor!
i lhoubado seia l Dius de mie salbaçon!
Este ye l Dius que m'assegurou l'anteira bingança
i assujeitou ls pobos al miu poder,
lhibrou-me de ls mius einemigos,
alhebantou-me arriba de ls que me quieren mal,
i lhibrou-me de l home brabo.
Por esso, Senhor, te lhoubarei antre ls pobos,
i cantarei salmos al tou nome.
Dius dá grandes biitórias al sou rei,
i usa de bundade cul sou Oungido,
cun Dabide i cun sue semiente para siempre.

Paisaige 19



Anquanto la prainada arde ne ls panes de júlio, eilha fizo-se puntico tan negro que solo abeilha an mar de miel, sin ua ala d'aire a refrescar las paixarinas que derríten ls raios de sol an bailarinas de fuogo; l saiote burmeilho de burel ye agora ua menina de l uolho, talbeç peinha yá que nin airaçada l bulhe; l lhienço, siempre frolido an lhaço a poner alas na miolheira, quedou dua cabeça que ls anhos de biubeç lhebórun para sítio nanhun; nun se oube l rracrrac de la fouce, que todo queda mui loinge, nin al retroilho le dan pena modas arrastradas. Nun se bei un germo na prainada, nin peinha, arble, béstia ou até cantar de páixaro, nin ua nubre, ua selombra, un bulhir d'aire: amarelhou-se l mundo anteiro, menos aquel puntico negro que sues penas sega i pan, anquanto la soledade crece até nun caber mais naide, anquanto la fuorça crece até nun haber mais nada, até que ls miedos se grímen.

La redadeira casa

La redadeira casa desta aldé stá
tan sola cumo la redadeira casa de l mundo.

La strada, que la pequeinha aldé nun deten,
alharga-se debagarico pula nuita afuora.

La pequeinha aldé ye solo ua passaige,
Chena de miedos i persentimientos, antre dues prainadas,
Camino al lhargo de las casas, an beç de punton.

I ls que se ban de l’aldé bagamúndan lhargamente,
I muitos muorren-se talbeç pul camino.

Rainer Maria Rilka, O Livro de Horas. II – O livro da Pereginação (1901)
Traduçon para mirandés de Fracisco Niebro, cun assento na traduçon de l alman para pertués feita por Paulo de Quintela [Rainer Maria Rilke, Poemas. As Elegias de Duíno. Sonetos a Orfeu, Asa, p. 103]

La jura



«Pessonas que han de fazer juramiento i an que forma

I apuis, stando l besitador sentado na cadeira, ponerá-se delantre del ua Mesa cun ua cruç i un missal an que dará juramiento al senhor ou alcaide mor de la tierra, als menistros de la justícia de Sue Majistade, juízes, vereadores i mais oufeciales de la Cámara i a cada un deilhes por sue beç, stando de zinolhos delantre la Mesa, culas manos anriba l misssal, eirá lendo l notairo l juramiento, i l que jurar repetindo, i lerá l mesmo al pobo, stando todos de zinolhos. I apuis de lido le preguntará se l júran assi. I de cumo se fizo l dito juramiento fazerá auto, que assinará l besitador i las pessonas percipales que l fazírun. I la forma de l juramiento será la que na fin deste Regimiento se çclara.»


Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro (1640), Lhibro I, Títalo IV, 12.



Assomadeiro 17



Ye un lhibro assomadeiro a que nunca le rejisto: a ciertas paisaiges nun le bóndan ls uolhos, hai que las çfolhar, perdé-se un neilhas, até que la çamarra mos tape ls calafrius, uas bezes de spanto, outras de zanganho.


segunda-feira, 10 de março de 2008

Eidital de la Fé i Abiso Giral 2




«Eidital de la Fé i Abiso Giral de que se fala ne l Lhibro I, Títalo IV, 11


(cuntinaçon)


Dezindo que l home nun ten lhibardade para lhibremente oubrar ou deixar oubrar bien ou mal.
Dezindo que la fé sin obras bonda pa la salbaçon de l'alma i que nanhun crestiano batizado i que tenga fé puode ser cundanado.
Dezindo que nun hai mais do que nacer i morrer.
Negando habéren de ser benerados ls santos i agarrados por nuossos antercedores delantre de Dius.
Negando la beneraçon i rebréncia a las relicas de ls santos.
Falando mal de ls botos, ordes relegiosas i cerimónias aprobadas pula Santa Madre Eigreija.
Negando al Sumo Puntífece superioridade subre ls outros bispos i l poder de dar andulgenças i a eilhas eificácia de aporbeitáren a las almas.
Negando l'oubrigaçon de ls ayunos ne ls tiempos mandados pula Eigreija.
Dezindo nun séren pecados mortales la ousura [ls juros mui altos] ou la fornicaçon simpres.
Falando mal de la pureza de la Birge Santíssema Nuossa Senhora, nun acraditando que fui birge antes de parir, anquanto pariu i apuis de parir.
Se sáben ou oubírun que algue pessona faga bruxeries, ousando mal para esso las cousas sagradas, tenendo cuntrato tácito ou spresso cul Diabro, rezando-le i adorando-lo.
Se sáben ou oubírun que algue pessona pratique la astrologie judiciária, leia ou tenga lhibros deilha ou de qualquiera outra arte de adebinar.
Se sáben ou oubírun que algue pessona tenga ou leia outros lhibros bedados, anque cul prestesto de licéncias que háian alcançado para esso, por todas stáren rebogadas por Sue Santidade até l 7 de Júnio de 1633.
Se sáben ou oubírun que algun cunfessor sicular ou rigular, de qualquiera denidade, orde, cundiçon i balor que seia, haia cometido, pedido ou de qualquiera maneira porbocado, para el ou para outra pessona, a atos eilícitos i zounestos, tanto homes cumo mulhieres, ne l ato de cunfisson sacramental, antes ou apuis del lhougo a seguir, ou por oucasion ou prestesto de oubir an cunfisson, inda que essa cunfisson nun se faga, ou, fuora de la cunfisson, ne l cunfessionairo ou lhugar própio para oubir an cunfisson ou outro qualquiera scolhido para esse eifeito, fazendo de cuonta que óuben de cunfisson.
Se sáben ou oubírun que algue pessona penitenciada pul Santo Oufício por culpas que nel haba cunfessado dezisse apuis que cunfessara falsamente l que nun habie cometido, ou çcubrira l segredo de l que passara na Anquesiçon, ou falasse mal de las retas práticas de l santo Oufício.
Todas i cada ua dessas cousas que soubíren, por qualquiera maneira, que séian cometidas até agora ou deiqui palantre l beniran a denunciar na Mesa de l Santo Oufício, por el ou por meio de outra pessona. I ne ls lhugares adonde houbir comissário de l Santo Oufício, denunciaran delantre del i adonde l nun houbir, cada un a sou cunfessor, i este, andrento de l mesmo termo, será oubrigado a fazer saber al santo Oufício. I passados ls ditos trinta dies, nun benindo a denunciar l que soubíren (l que Dius nun premita), por estes persentes scritos ponemos an sues pesonas, de que ls nomes i sobrenomes aqui tenemos por çclarados, squemunhon maior i ls tenemos por requeridos para ls mais procedimientos que contra eilhes mandamos fazer, cunsante a la Bulda de la Santa Anquesiçon, para alhá de quedáren sujeitos a la rábia de l ounipotente Dius i de ls bienabinturados S. Pedro i S. Paulo, príncepe de ls apóstelos. I cun amanaça de la mesma pena, madamos que nanhue pessona se atente a ampedir ou acunselhar que nun denuncíen, amanaçando, subornando ou fazendo algun mal als que quejíren denunciar ou houbíren denunciado.
I assi denunciaran se sáben de algue pessona ou pessonas que tubíren cometido l nefando i abominable pecado de sodomie.
I cula mesma outoridade apostólica mandamos, cun pena de squemunhon maior i de cinquenta cruzados aplicados pa las çpesas de l Santo Oufício, a todos ls priores, bigairos, reitores, curas i mais pessonas eiclesiásticas a quien esta nuossa carta fur apersentada que, ne l die i hora que le fúren marcados, la léian ou fágan ler an sues eigreijas, an boç alta i que se antenda bien, para que seia coincida de todos i nun haba quien puoda dezir que nun la conhece.
Dada an .... ne l Santo Oufício, cula nuossa seinha i selo, als... dies de l més de ...

Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro
(1640), Lhibro I, Títalo IV, 11. [Aneixo]



Paisaige 18



L sol çfaç-se an risadas a chamar giente pa la rue. Chubiu la meia manhana an sues mulatas, cada passo cumo s'arrastrara l mundo. Quando yá nun podir salir poderá solo manginar berdes i sonidos. Apuis dues horas de puial oubiu las purmeiras palabras, delgeiras cumo centeilhas. Custou-le a respunder, ls beiços colados cul grude de ls silenços lhargos. Até las palabras s'apágan quando un deilhas se zafaç, que silenços lhargos le ban comendo ls sonidos. Fui-le quedando rombo l oubido, mas inda adebina ls passos na calçada, lhebes cumo un airico, purmeiro, bruído de riu an márcio, apuis, aquel ambolber de suolas na piedra cul roçar de l panho calça contra calça - era ende que çtinguie home de mulhier. Las mulhieres çtinguien-se bien, an sous passos cúrtios, mais acerca ls ninos, oupidos an tacones, mais acerca ls montes. Al punto a que chegara nun podie pedir mais, mas l que el querie mesmo pedir era menos anhos. Staba assi na raia de la soledade, que l mundo inda le chegaba pula rue. Sabie que podie sperar, de tiempos a tiempos, l relampo duns passos, rue abaixo, rue arriba: era outra beç moço a aguçar ls uolhos antre rateira i páixaro.



domingo, 9 de março de 2008

Eidital de la Fé i Abiso Giral 1



«Quando se lerá l Édito de la Grácia, Abiso Giral i l mandado de sue Majistade

Acabado l sermon, se publicará l Édito de la Grácia, por un clérigo, an alta boç i que se antenda, i ne l mesmo Édito eirá çclarado por quanto tiempo la grácia se dá, l que l besitador assinará, cunsante la grandura de l lhugar, mas nunca passará de trinta dies. Apuis de l Édito de la Grácia, lerá-se l mandado de sue Majistade que por el ha por bien de perdonar ls bienes als que andrento de l dito tiempo cunfessórun sues culpas i, al fin, se lerá l Abiso Giral»

Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro (1640), Lhibro I, Títalo IV, 11.




«Eidital de la Fé i Abiso Giral de que se fala ne l Lhibro I, Títalo IV, 11


Ls anquesidores apostólicos contra la heirética maldade i apostasie nesta cidade i arcebispado de .... i sou çtrito, etc.. Fazemos saber als que la persente bíren ou deilha por qualquiera modo tubíren notícia que, cunsidrando nós la oubrigaçon que tenemos de buscar, castigar i arrincar de raiç todo l delito i crime de heiresie i apostasie para mais grande cunserbaçon de las buonas questumes i pureza de nuossa santa fé católica i sendo anformados de que algues pessonas, por nun tenéren purfeito coincimiento de ls casos que perténcen al Santo Oufício, déixan de benir a denunciar alguns deilhes i que nun stá bien ourientado a este ancumbeniente, por bias de se publicáren solo nas alturas an que hai autos de fé, pul pouco atento cun que se óuben naqueilha oucasion ls eiditales an que ls ditos casos se améntan, i deseando achar modo para que ls fieles crestianos nun quéden culas sues cuncéncias ancargadas i cerradas culas squemunhones que se fázen nesses eiditales, mos pareciu mandar publicar outra beç todos ls ditos casos cun esta nuossa carta de abiso, pula qual, Authoritate Apostolica, mandamos a todas i qualesquieras pessonas eiclesiásticas, siculares i rigulares, de qualquiera grado, stado, statuto, orde i cundiçon que séian, eisentas i nun eisentas, por bias de la santa oubediença i cun amanaça de squemunhon maior ipso facto incurrenda, i de que solo nós podemos absolber, que até deiqui als purmeiros trinta dies a seguir, que le mandamos puls trés canónicos abisos, termo preciso i oubrigatório, dando-le a dieç dies por cada abiso, béngan a denunciar i a manifestar delantre de nós l que soubíren de ls casos que abaixo ban çclarados.
Se sáben ou oubírun que algun crestiano batizado haia dezido ou feito algue cousa arrada contra la nuossa santa fé católica i contra aqueilho que ten, acradita i ansina la Santa Madre Eigreija de Roma, inda que la sában an segredo natural, cumo seia de fuora de la cunfisson.
Que algue pessona, apuis de ser batizada, tenga ou haba tubido fé na lei de Moisés, apuis de l redadeiro perdon giral, que saliu l die cinco de l més de janeiro de 1605, nun recoincendo a Jasus Cristo Nuosso Redentor por berdadeiro Dius i Messias, pormetido als patriarcas i porfetizado puls porfetas, fazendo ls ritos i cerimónias judies, quier dezir, nun trabalhando als sábados, antes se bestindo neilhes cumo an fiesta, ampeçando la guarda a la sesta a la tarde, nunca comendo chicha de cochino, lhiebre, coneilho i peixe sien scamas i las outras cousas bedadas na lei bielha, ayunando l ayuno de l die grande, que ben ne l més de setembre, culs outros que ls judius questúman de ayunar, festejando sues Páscoas, rezando ouraciones judies, dando banho a sous defuntos i amortalhando-los cun camisa lharga de panho nuobo, i ponendo-le anriba ua mortalha drobada, i calçando-le calçones de lhino, i anterrando-los an tierra birge i foias mui fondas, i chorando cun sues adaínhas a cantar cumo fázen ls judius, i ponendo-le na boca granos de aljófar ou denheiro de ouro ou prata, i cortando-le las unhas i guardando-se-las, i comendo an mesas baixas i ponendo-se atrás la puorta por duolo ou fazendo algun outro feito que se apareça a respeitar la lei de Moisés.
Que algun crestiano apuis de batizado bai atrás ou haba ido atrás an algun tiempo de la maldita seita de Mafamede, ouserbando algun de ls preceitos de l sou Alcoran.
Que tenga ou haba tubido por buona la seita de Lutero, Calbino ou de algun outro heireije de ls antigos i modernos cundanados pula Santa Sé Apostólica.
Negando ou dubidando star rial i berdadeiramente l cuorpo de Nuosso Senhor Jasus Cristo ne l Santíssemo Sacramiento de la Oucarestie i deber de ser benerado cula mesma adoraçon que le ye debida a Dius.
Negando ou dubidando haber Paraíso pa ls buonos i einfierno pa ls malos i Pergatório adonde las almas que neste mundo nun sastifázen anteiramente sues culpas son purgadas, antes de íren a gozar la bienabienturança.
Negando ou dubidando que ls sufraijos de l'eigreija, cumo tal missas, ouraciones i smolas, aporbéitan a las almas de ls defuntos que stan ne l fuogo de Pergatório.
Negando ou dubidando séren las pessonas oubrigadas, por mandado debino, a cunfessáren ls sous pecados als curas, dezindo que bonda solo cunfessáren-se a Dius.
Pensando mal ou dubidando de alguns artigos de la fé.
Negando ou pensando mal de ls sacramientos de Santa Madre Eigreija, cumo tal de l de la orde i de l matrimónio, celebrando ou cunfessando sien tenéren ordes de missa, ou casando-se publicamente delantre l'eigreija, apuis de haber feito boto solene de castidade ou agarrando ordes sagradas, ou casando-se pula segunda beç stando bibo l purmeiro home ou mulhier.

(cuntina)




Assomadeiro16



Ciertas palabras bísten-se de sonidos tan cargados de tiempo que me quédan peitoril de jinela adonde m'assomo a la giente que un die rojou ls mesmos sonidos: i ls muortos quédan bibos, assi çpindurados de la pauta adonde l aire scribe las palabras que dezimos. A las bezes squeço-me i busco essa giente nas piedras, casas, paredes, caminos, scabo i acho modo de çcubrir las pisagadas que deixórun. Al fin, stan eiqui mesmo a la boca ls filos que mos puoden lhebar als de nós que se fúrun i mos deixórun un mundo adonde las palabras son nubres de ceçon, músicas que daprendimos a tocar. Ei, giente, buonas nuites, inda nun cerrei la jinela adonde m'assomo para bós.



Salmos (018-1)



Pa l grande Cantador. Salmo de l serbo de l Senhor, Dabide,
que le dixo al Senhor las palabras deste cántico,
l die an que l Senhor l lhibrou de todos ls sous einemigos
i de las manos de Saul. Ende dixo:


De coraçon te amarei, á Senhor, mie fortaleza.
L Senhor ye la mie peinha, i l miu sítio fuorte,
miu lhibrador, miu Dius, miu lhapo adonde me guardo,
miu scudo, i la fuorça de mie salbaçon, la mie defénsia.
Chamei pul Senhor, que ye dino de lhoubor,
i de ls mius einemigos quedei lhibre.


Apertórun-me cordeles de muorte,
i rigueiros de Belial me asselumbrórun,
lúrias de l einfierno me arrochórun,
i botórun-me sous lhaços de muorte.
Na mie agonia chamei pul Senhor
i boziei pul miu Dius.
Zde l sou palaço oubiu la mie boç
i l miu choro chegou als sous oubidos.


Ende la tierra tembrou i fui sacudida,
i las raízes de ls montes bulhírun-se
por bias de la fuorça de sue rábia.
Chubiu fumo de sues narizes,
i de sue boca un fuogo deborador,
del salírun tiçones acesos.
Anclinou ls cielos i abaixou-se,
cun nubres negras ambaixo sous pies.
Botou-se acabalho nun querubin i bolou,
i bolou delgeiro nas alas de l aire.
Fizo de la scuridon l sou scundideiro
i cumo tienda, alredror del, augas fondas i nubradas.
Cul relhumbrar de sue perséncia
las nubres sparbórun-se
an graniço i tiçones acesos.


L Senhor troniou ne ls cielos
i l Altíssemo oupiu ue boç
graniço i brasas de fuogo caírun-se.
I atirou cun sues frechas i spantou ls einemigos,
botou sues centeilhas i fizo-los scapar.
Ende bírun-se las perfundas de l mar
i quedórun a las bista ls aliçaces de la tierra,
todo por, Senhor, por bias de tues amanaças,
i pul assopro d’aire de tues narizes.


Zde l alto, Dius anterbieno i arrecolhiu-me
sacou-se de las fuortes augas.
Lhibrou-me de miu poderoso einemigo,
i de mius atentadores mais fuortes do que you.
Achórun-me l die de la mie calemidade,
mas l Senhor fui l miu amparo.
Lhebou-me para un sítio seguro,
hibrou-me porque me querie bien.
L Senhor recumpensou-me pula mie justícia
i pula pureza de mie manos me ajudou,
porque guardei ls caminos de l Senhor,
i, pul pecado, nun me zbiei de l miu Dius.
Porque todos ls sous mandamientos stában delantre de mi
i nunca çpreziei las sues regras.
Tengo sido siempre sincero cun el
i guardei-me de la maldade.
L Senhor pagou-me pula mie justícia,
pula pureza de mies manos delantre de ls uolhos del.
Tu sós fiel cun quien te ye fiel,
i sós sincero cun quien ye sincero cuntigo.
Tu sós lhial cun quien te ye lhial,
mas cul malo amostras-te lhuitador.

(cuntina)



sábado, 8 de março de 2008

Un suonho para antregar

- Tengo un suonho pa t'antregar - anunciou-le
Sou fiturante.
- Agora, nun tengo tiempo. Pon-lo ende.
- Nun ye un recado. Ye un suonho.
- Pon-lo ende, yá dixe. Agora, tengo de m'ir. Stou atrasada.

Maria Gabriela Lhansol, O começo de um livro é precioso.



[an pertués:
- Tenho um sonho para te entregar - anunciou-lhe
Seu feturante.
- Agora, não tenho tempo. Daixa-o aí.
- Não é um recado. É um sonho.
- Deixa-o aí, já disse. Agora, tenho de ir. Estou atrasada.]



Acusar i nunca ancubrir

«Abisos pa l sermon [de la missa de recebimiento de l besitador de la Anquesiçon]

L pregador ourdenará l sermon percipalmente an lhoubor de la nuossa santa fé i de l muito que se debe al Tribunal de l Santo Oufício, çclarando an cumo la sue tencion ye que ls culpados ne l crime de heiresie i apostasie se anímen an benir a cunfessar sues culpas i pedir perdon por eilhas i mezricórdioa para séren por este modo recebidos al grémio i ounion de la Santa Madre Eigreija i cumo an cumo busca mais la salbaçon de las almas do que l castigo de ls creminales i, alhá desso, ansinará l zelo i la claridade cun que las pessonas dében de denunciar ls culpados ne l crimes que l Eidital de la Fé çclara. I dezirá al par l castigo que se ha de dar als que acusáren algue pessona falsamente ou ancubríren l que deilha soubíren, alhá de las grabes penas i cinçuras que poderan tener por lei.

Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro (1640), Lhibro I, Títalo IV, 10.



L armano

Stá acerca, l armano. Mas nun para ne l poema. Sinto-lo ne l sítio mais azul, na carapota de las arbles de la menineç, ne ls carreirones de la piele. Oubo-lo na mie própia stória, a rir-se.

Manuela Parreira da Silva, Entre cão e lobo



[an pertués:

Está perto, o irmão. Mas não se fixa no poema. Pressinto-o na zona mais azul, no cimo das árvores da infância, nas veredas da pele. Ouço-o na minha própria história, rindo.]

sexta-feira, 7 de março de 2008

L delor

Nun pongas l dedo
na frida. Deixa
l delor ceçar
an segredo.

Albano Martins, Palinódias, palimpsestos
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués

Não ponhas o dedo
na ferida. Deixa
a dor respirar
em segredo.]

L'águila i la raposa



Ua águila i ua raposa que éran mui amigos resolbírun a morar juntas cula eideia de que esso fazerie mais grande l'amisade antre eilhas. Antoce, la águila scolhiu ua arble mui alta para poner alhá ls uobos, anquanto la raposa tubo ls sous filhicos ambaixo duas silbeiras an pie la mesma arble.
Un die la raposa fui-se por alhá a saber de quemido i l’águila, que staba chena de fame, botou-se porriba de la silbeira i agarrou ls raposicos, i tanto eilha cumo ls sous filhicos se arregalórun cun aqueilha boda.
Bolbiu la raposa i inda le doliu mais l nun poder bingar-se do que l saber de la muorte de ls sous filhicos. Cumo poderie eilha, sendo un animal terrestre, que nun podie bolar, ir atrás dun que bola? Tubo que se quedar cul questumado cunsuolo de ls andebles i ampotentes, i dezir mal al loinge de la sue agora einemiga.
Mas nun se passou muito tiempo até que l’águila recebira l pago pula sue traiçon contra l’amisade. Stában ne l campo uns pastores a sacraficar ua cabra; l’águila botou-se acontra eilha i lhebou-le un cacho de las tripas que inda stában an brasa, ponendo-lo ne l niu. Bieno un airaçada que le pegou fuogo a las palhas, ardendo tamien ls aguilicos, que inda éran mui pequeinhos para saber bolar, i caírun-se al suolo. Ende la raposa botou-se a correr i sien priessas comiu a todos ls aguilicos, mesmo delantre ls uolhos de la sue einemiga.
Porqui se bei que nunca se debe de atraiçonar l’amisade sincera, pus mais cedo ou mais tarde acabará por benir l castigo.

La transumáncia de ls zertos

Aquel home zlhembranciado atrabessa la pantalha:
i son ls znudos çpoijos dun triato guapo i rico antigamente.
Ua cortina abre-se-le na lhembráncia i na ambençon:
i el queda a assestir a la burmeilha transumáncia de ls zertos.
Na nuite por trás de ls uolhos del eilhes acúbren todo:
el atenta cantar para atamar la salida mas nun sabe la moda.
Las arenas relhuzientes apágan, ban apagando todos ls caminos.
- I al fin quien son ls bárbelos que l poema asperaba?

Manuel Gusmão, migrações de fogo
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:
Aquele homem desmemoriado atravessa o écran:
e são os áridos despojos de um teatro sumptuoso outrora.
Uma cortina abre-se-lhe na memória e na invenção:
e ele fica a assistir à vermelha transumância dos desertos.
Na noite por trás dos seus olhos eles submergem tudo:
ele tenta cantar para conter o êxodo mas não sabe a música.
As areias cintilantes apagam, vão apagando todos os caminhos.
- E afinal quem são os bárbaros que o poema esperava?]



Las augas

A las puortas de Spanha, borracho
de todas las augas que bubiu,
l Douro ben a tener cun nós.

Mete respeito
esta manta líquida anrabiada
contra la nabegaçon.

Cumo un forcado que se droba,
amanhando l cuorpo
pa l abraço de ls cuornos,
recibe cun arreganho
la peitua de l barco.

Cumo se quejira
buer-mos tamien.

Mas tanta sede d'augas
an tierras de bino
- solo por eironie, nó?

A.M. Pires Cabral, Douro: pizzicato i chula
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

As águas

Às portas de Espanha, embriagado
de todas as águas que bebeu,
o Douro vem ao nosso encontro.

Mete respeito
esta manta líquida assanhada
contra a navegação.

Como um forcado que se arqueia,
ajeitando o corpo
para o abraço dos cornos,
recebe com arreganho
a quilha do barco.

Como se quisesse
beber-nos também.

Mas tanta sede de águas
em terras de vinho
- só por ironia, não?]



Fazer berdegar l poder...

«Percion i campo que ha de agarrar na eigreija

L die marcado pa la publicaçon de la besita, fazerá-se percion solene culas mais grandes demustraçones de respeito i de outoridade que fur possible. Eirá l besitador atrás de las relicas, acumpanhado de todas las justiças de la tierra i oufeciales de Cámara, i, antrando na Sé, an pie la puorta percipal l benirá a sperar l cabildo i acumpanhará até la capielha mor, adonde tenerá cadeira de ancuosto anriba ua alcatifa i als pies ua almofada de beludo, adonde se sentará l besitador de l lhado de l Eibangeilho na andada de l altar. I solo na Sé adonde l bispo tubir sue cadeira quedará la de l besitador de l lhado de la Eipístola. I se l lhugar fur tan pequeinho que la percion nun se puoda fazer cula solenidade que cumben, eirá l besitador de sue casa culas justícias i oufeciales de la Cámara, que l acumpanharan até l'eigreija an que se ha de fazer la poublicaçon.

Regimiento (de l'Anquesiçon) de D. Francisco de Castro (1640), Lhibro I, Títalo IV, 8.