terça-feira, 30 de outubro de 2007

Paisaige7

Era stranho l juntouro, hoije a las dieç i meia de la nuite, pus até las manifestaçones ténen horas i rues al modo. Inda que nun passáran de cinquenta, l juntouro acupaba la rue toda. Nien boziában palabras de orde, nien tenien panhos cun dezires presos an puntas de palos, nien derigentes sindicales que fúran alantre, de altefalante na mano. La carreira de ls taxis parados yá nun cabie na paraige. De l cinema nun benie un germo, talbeç la fita stubira a meio. L centro comercial habie cerrado las puortas. Solo you caminaba, na mie fugida pulas rues de Lisboua antes que la nuite cerrasse campinha. Solo you caminaba, que ls outros, ls de l juntouro, todos comien caldo an pratos de plástico. Passei por eilhes, mas nien un mirou para mi. Cuntinei i dei la buolta cumo de questume. Quando bolbi, un cachico apuis, ls altemobles passában cumo se nun eisistíran juntouros de comedores de caldo an pratos de plástico a las dieç i meia de la nuite, ne l centro de Lisboua. Stában alhá, mas nien un mirou para mi. Ls uolhos son uns almanechas, solo béien l que le dá la gana.
Ls comedores de caldo, datrás, íban pulas puortas i comien l caldo ne ls puiales. Chamában-le probes i era buono que eisitíran porque ajudában las pessonas a ir pa l cielo. Agora solo stróban als altemobles i nun hai uolhos que quérgan mirar para eilhes. Por esso ls ajúntan adonde l menos giente possible ls beia i adonde menos puodan ber, que comedores de caldo, assi, strágan la paisaige guapa de la cidade.

Fracisco Niebro

segunda-feira, 29 de outubro de 2007

La raposa i las ubas


Ua beç ua raposa andaba chena de fame sin achar nada que comer. Nesto, antrou nua binha chena de parreiras carregadicas de uvas yá bien maduricas. Mal ancarou culas ubas, la raposa quedou chena d’auga na boca i ampeçou a saltar a ber se le chegaba a las ubas. Bien salltou, mas las ubas stában altas i la raposa nun le chegaba. Antonce, alhá tubo que se ir ambora cula mesma fame i dezindo: Quien las quejir que las benga a comer, que stan berdes i mui agres. Nun bal la pena star-me you eiqui a cansar por bias deilhas.

Porqui se bei que quando las pessonas nun son capazes de alcançar l que quieren pónen-le la culpa a las circunstáncias; tamien se bei que las pessonas ténen tendéncia a nun dar balor al que nun son capazes de cunseguir.

(Fábula de Eisopo, amanhada i cun licion aclarada)

domingo, 28 de outubro de 2007

Querer


Nun bonda querer tener
I sien querer nun hai nada,
Mas que adelantre l querer
Se l que l querer quier ye nada?

Fonso Roixo

sábado, 27 de outubro de 2007

Odas de Ricardo Reis (028)

Vieira da Silva, La partie d'échecs [1943]



Oubi cuntar que antigamente, quando la Pérsia

Tenie nun sei que guerra,
Quando l’ambason ardie pula Cidade
I las mulhieres boziában,
Dous jogadores de xadreç jogában
L sou jogo cuntino.


A la selombra de rodrosa arble mirában
L tabuleiro antigo,
I, al lhado de cad’un, sperando ls sous
Cachicos mais folgados,
Quando habie mexido la piedra, i agora
Speraba l adbersairo,
Un púcaro de bino refrescaba
Lhebemente la sede deilhes.


Ardien las casas, roubadas éran
Las arcas i las paredes,
Bioladas, las mulhieres éran puostas
Contra las paredes sbarrulhadas,
Arrepassadas de lhanças, ls ninos
Éran sangre nas rues…
Mas adonde stában, acerca la cidade,
I loinge de l sou rugido,
Ls jogadores de xadreç jogában
L jogo de l xadreç.


Anque nas mensaiges de l ermo aire
Le beníran ls gritos,
I, al refletí-los, soubíran zde l’alma
Que al cierto las mulhieres
I las tienras filhas bioladas éran
Nesse sítio acerquita,
Anque, ne l sfergante an que l pensában,
Ua selombra delgeira
Le passasse delantre alhena i baga,
Lhougo sous uolhos calmos
Bolbien sue atenta cunfiança
Al tabuleiro de xadreç.


Quando l rei de marfil stá an peligro,
Que amporta la chicha i l uosso
De las armanas i de las mais i de ls ninos?
Quando la torre nun tapa
La scapada de la reina branca,
L saque pouco amporta.
I anquanto la mano cunfiada lhieba l xeque
Al rei de l adbersairo,
Pouco pesa n’alma que alhá loinge
Se stéian a morrer ls filhos.


Inda que, nun derepente, porriba la parede
Apareça la cenhuda cara
Dun guerreiro ambasor, i lhougo deba
An sangre eilhi caier
L jogador solene de xadreç,
L ratico antes desse
(Ye inda dado al pensar dun lhance
Para a eifeito horas apuis)
I inda antregue al jogo mais querido
De ls grandes andifrentes.


Cáian cidades, súfran pobos, acabe
La lhibardade i la bida,
Ls teneres serenos i abolengos
Árden i que se arrínquen,
Mas quando ls guerra la jogos anterrompa,
Steia l rei sien xeque,
I l de marfil pion mais adelantrado
Pronto a cumprar la torre.


Mius armanos an amarmos Eipicuro
I l antendermos mais
Al son de nós mesmos do que cun el,
Dapréndamos na stória
De ls serenos jogadores de xadreç
Cumo passar la bida.


Todo l que ye sério pouco mos amporte,
L grabe pouco pese,
L natural ampulso de ls anstintos
Que s’abaixe al einútel gozo
(Ambaixo la selombra serena de l alboledo)
De jogar un bun jogo.


L que lhebamos desta bida einútele
Tanto bal se ye
La glória, la fama, l amor, la ciéncia, la bida,
Cumo se fura solo
La lhembráncia dun jogo bien jogado
I ua partida ganha
A un jogador mais buono.


La glória pesa cumo un fardo rico,
La fama cumo l febre,
L amor cansa, porque ye a sério i busca,
La ciéncia nunca ancontra,
I la bida passa i duole porque l conhece…
L jogo de l xadreç
Ata l’alma toda, mas, perdido, pouco
Pesa, pus nun ye nada.


Á! Ambaixo las selombras que sien qu’rer mos áman,
Cun un púcaro de bino
Al lhado, i cun atento solo a l’einutle ceifa
De l jogo de l xadreç
Mesmo que l jogo seia solo suonho
I nun haba praceiro,
Eimítemos ls Persas desta cuonta,
I, anquanto na rue,
Ou acerca ou loinge, la guerra i la pátria i la bida
Cháman por nós, déixemos
Que ambalde mos chámen, cadun de nós
Ambaixo las selombras amigas
Sonhando, el i ls praceiros, i l xadreç
La sue andifréncia.


Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

Ouvi contar que outrora, quando a Pérsia
Tinha não sei qual guerra,
Quando a invasão ardia na Cidade
E as mulheres gritavam,
Dois jogadores de xadrez jogavam
O seu jogo contínuo.


À sombra de ampla árvore fitavam
O tabuleiro antigo,
E, ao lado de cada um, esperando os seus
Momentos mais folgados,
Quando havia movido a pedra, e agora
Esperava o adversário,
Um púcaro com vinho refrescava
Sobriamente a sua sede.


Ardiam casas, saqueadas eram
As arcas e as paredes,
Violadas, as mulheres eram postas
Contra os muros caídos,
Traspassadas de lanças, as crianças
Eram sangue nas ruas…
Mas onde estavam, perto da cidade,
E longe do seu ruído,
Os jogadores de xadrez jogavam
O jogo do xadrez.


Inda que nas mensagens do ermo vento
Lhes viessem os gritos,
E, aos reflectir, soubessem desde a alma
Que por certo as mulheres
E as tenras filhas violadas eram
Nessa distância próxima,
Inda que, no momento que o pensavam,
Uma sombra ligeira
Lhes passasse na fronte alheada e vaga,
Breve seus olhos calmos
Volviam sua atenta confiança
Ao tabuleiro velho.


Quando o rei de marfim está em perigo,
Que importa a carne e o osso
Das irmãs e das mães e das crianças?
Quando a torre não cobre
A retirada da rainha branca,
O saque pouco importa.
E quando a mão confiada leva o xeque
Ao rei do adversário,
Pouco pesa na alma que lá longe
Estejam morrendo os filhos.


Mesmo que, de repente, sobre o muro
Surja a sanhuda face
Dum guerreiro invasor, e breve deva
Em sangue ali cair
O jogador solene de xadrez,
O momento antes desse
(É ainda dado ao cálculo dum lance
Pra a efeito horas depois)
É ainda entregue ao jogo predilecto
Dos grandes indif’rentes.


Caiam cidades, sofram povos, cesse
A liberdade e a vida,
Os haveres tranquilos e avitos
Ardem e que se arranquem,
Mas quando a guerra os jogos interrompa,
Esteja o rei sem xeque,
E o de marfim peão mais avançado
Pronto a comprar a torre.


Meus irmãos em amarmos Epicuro
E o entendermos mais
De acordo com nós-próprios que com ele,
Aprendamos na história
Dos calmos jogadores de xadrez
Como passar a vida.


Tudo o que é sério pouco nos importe,
O grave pouco pese,
O natural impulso dos instintos
Que ceda ao inútil gozo
(Sob a sombra tranquila do arvoredo)
De jogar um bom jogo.


O que levamos desta vida inútil
Tanto vale se é
A glória, a fama, o amor, a ciência, a vida,
Como se fosse apenas
A memória de um jogo bem jogado
E uma partida ganha
A um jogador melhor.


A glória pesa como um fardo rico,
A fama como a febre,
O amor cansa, porque é a sério e busca,
A ciência nunca encontra,
E a vida passa e dói porque o conhece…
O jogo do xadrez
Prende a alma toda, mas, perdido, pouco
Pesa, pois não é nada.


Ah! Sob as sombras que sem qu’rer nos amam,
Com um púcaro de vinho
Ao lado, e atentos só à inútil faina
Do jogo do xadrez
Mesmo que o jogo seja apenas sonho
E não haja parceiro,
Imitemos os Persas desta história,
E, enquanto lá fora,
Ou perto ou longe, a guerra e a pátria e a vida
Chamam por nós, deixemos
Que em vão nos chamem, cada um de nós
Sob as sombras amigas
Sonhando, ele os parceiros, e o xadrez
A sua indiferença.]


NB- La pintura de Vieira da Silva fui eiqui puosta por sugestion de Ana Maria Fernandes, ne l sou comentairo. Fui tamien eilha que me mandou la eimaige, que agora quedou bien melhor. Oubrigado Ana.


sexta-feira, 26 de outubro de 2007

Çcriçon de la Guerra an Guernica 08


Outra mulhier: l susto
a antrar ne l suonho malo;
falta-le l aire; i
cada passo
ye
solo peso: seno
d’adonde ls
bicos cáien,
pingas duras
de lheite i grima; quaije piedras;
lhembráncias atopinando
an arbles, parientes,
nun çcampado debagaroso;
i
amor tamien:
a
modo un peso que faç
por drento de la mulhier
ls
mesmos passos pesados.

Carlos de Oliveira
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Outra mulher: o susto
a
entrar no pesadelo;
oprime-a o
ar; e cada passo
é
apenas peso: seios
donde os
mamilos pendem,
gotas duras
de
leite e medo; quase pedras;
memória tropeçando
em árvores, parentes,
num
descampado vagaroso;
e
amor também:
espécie de peso que produz
por dentro da mulher
os
mesmos passos densos.]


quinta-feira, 25 de outubro de 2007

António Cabral - Poeta de l Douro 01

*
Na Casa de la Eira Longa - Vilar-Boticas, 22 de Setembre de 2007



Morriu-se onte l poeta António Cabral. Fui un choque cula grandura de l Douro, riu de que el fui, até agora, l mais grande poeta. La redadeira cumbersa que tubimos fui subre las mies traduçones de poemas sous para mirandés, de que le mandei un de que gusto muito inda l passado die 1 de Outubre.
Cumo houmenaige bou ne ls próssimos dies a publicar eiqui ua pequeinha antologie de poemas sous traduzidos para mirandés. I ampeço cun aquel que le mandei inda l die 1 deste més.

La nota que a seguir se deixa i l poema traduzido fui publicado pula 1ª beç an www.sendim.net, an Abril de 2006, nua Antologie de l Douro, de que António Cabral fui, até agora, l mais grande poeta, muito arriba de outros mais celebrados do que el, cumo Miguel Torga. A seguir a esta traduçon eiqui cuntinarei a publicar ua pequeinha antologie de l poeta, an mirandés, cumo houmenaige, el que tanto gustou de l sonido de las traduçones para mirandés, de poemas sous que le amostrei.





António Cabral, naciu an Castedo de l Douro, cunceilho de Alijó, an 1931. Coinci-lo an Bila Rial, adonde fui porsor i siempre andubo liado a las cousas de la cultura, grande animador i dibulgador de ls jogos populares stramuntanos, subre que screbiu bários lhibros i ourganizou bários ancuontros.

Quando penso an poetas de l Douro ben-me siempre l’eimaige de António Cabral. Al ler ls sous poemas bei-se que l Douro le cuorre nas benas. L Douro de que el fala sabe-me a miu, solo que el le agarra l’auga un cacho mais abaixo. Se assi nun fura, habie de poner alhá l Cachon de l Çaramal an beç de l Cachon de la Baleira que la muorte de l Baron de Forrester fizo afamado.

Poderie anchir eiqui fuolhas culs sous poemas pesados de Douro, riu i tierra. Si, que nun hai riu sien tierra i sien giente que le suda l’auga, esse «dius çcoincido» que fizo todo esse paraíso puosto ne l altar de ls paredones sin fin. L poema que eiqui deixo fala de todo esso. Ten la fuorça de l «eiqui», que ye la boç de quien nun bózia de loinje mas stá bien andrento, arrebentando cumo ls cachones que las presas ponírun a drumir, silenço anfenito sien palabras capazes de lo dezir.


Eiqui Douro


Eiqui, Douro. L Paraíso de l bino i de l sudor.
Dun riu ne l berano oussudo i afilado
cumo la giente,
quando l’alma s’arrama pulas frinchas de la piel;
riu tamien barrento, la quelor de la tierra,
pa que l’alma seia anteira;
riu de las grandes mundiadas, de l abraço final
de tuoros de homes, de arbles i de suonhos;
dun riu agora moço: l’auga tarda
l sou speilho nas presas, i ls barcos
chenos de uolhos retrátan la stória
dun dius çcoincido.


Paraíso de cabeços anriba de cabeços,
rudos mas guapos,
cabeços que s’agigántan, ombros bibos
de las airaçadas i de l sol,
i cabeços que se dróban i zdróban cumo ls strondos
scabando faias i cachones.
Á Cachon de la Baleira, foia de fuogos!


Paraíso de ls patacones i fruitales:
l’auga ye menos slúbia
pa que ls homes ampórquen bien las manos
d’anqueixonar nun suonho meia dúzia de laranjas,
anquanto ls mielros tínhen a carbon
sue risada galhofeira i libre.


Paraíso de ls nuobe meses d’eimbierno
i trés d’einfierno:
Outubre a Júnio, ye la nubrina, semessuga
que muorde até als uossos i a las palabras;
Júlio a Setembre, ye l sol an faca
que fire ls uolhos até al pensamiento.


Paraíso de sudor,
de ls homes de camisas ancardidas,
la tierra a queimar ls beiços
i a trocé-le la fala an rábias houmaníssimas,
scabando, neilhes scabando l zaspero
i l amor tamien
(la nuite i l lhunar)
porque a la fin de todo
la tierra ye frol i cuorpo de mulhier.


Paraíso de l’ougarielha fuorte de las binhas
que éntran an óndias berdes puls uolhos.
Binhas que stan na bida desta giente
cumo bózio ne ls beiços,
cumo frol ne l deseio,
cumo l mirar ne ls uolhos,
binhas, sei alhá, que son la própia bida desta giente.


Paraíso dourado de las bendímias!
Ende l Douro ye d’ouro.
Ouro ne l sol que buolbe todo an chamarielhas:
las ubas i las nubres de polareda
spantadas pulas patas de ls cabalhos
i de ls camenhones, ron ron, costielha arriba.
Ouro na sinagoga de las mulhieres
que bendímian las ubas i las eideias;
un cierto ouro ne l silenço de ls homes
que an carreira i fierro lieban ls cestos.
Ouro inda na benida de l trabalho,
al sonido dun bombo, dun harmónico.
Ouro ne ls cestos, ne ls lagares, nas cubas,
ouro, ouro, sudado de sangre, ouro!
Ouro talbeç nas copas de quien
bieno de loinje assomar-se de la jinela.
Á Paraíso dourado de las bendímias,
de l bino caliente, bino-giente, que relumbra,
que ye sudor i sangre i sol angarrafado!


Paraíso tamien de las romaries;
De la Senhora de la Piadade, de l Biso i de ls Remédios:
giente de gatas cumo animales
porque la Senhora anterbieno
i delantre de l cielo
somos ua cousa qualquiera por acabar.
Hai un home que lieba ua facada,
mais hai tamien pormessas de cera,
streilhas a salir ne ls uolhos.


Paraíso de las sietes armitas!
- l cielo pingando a la punta de riba ls cabeços.
De castros yá sbarrulho
- l aire de l antigamente apegando-se al rostro.
De las minas que debássan l abismo
- fui a la boca dua an nino
i arreculei cumo se houbira bido
todos ls dientes de la bicha de siete cabeças.


Paraíso de ls caminos d’arressaios
- yá que Dius scribe dreito por linhas tuortas.
De ls spritos de la nuite
- naide s’assome a la jinela quando pássan.
De las mouras ancantadas
- l dixo mie bó: hai ua
que se chama Marie
i ye galana, galana cumo las manhanas de Júnio.


Paraíso
de las faias ancuncebibles,
de las rogas i de ls silenços,
de l grandioso silenço de las muntanhas!


Paraíso! Paraíso!
Á cantiga de piedra a la sprança!


Traduzido an 23 de Abril de 2006
Amadeu Ferreira



Formiga d'ala


Formiga d'ala [retrato de Carlos Ferreira]




Negros uolhos son dous mundos
Q'alas ber déixan las benas
Arma l picanço sou salto,
Patas cuntínan serenas

Nin beio que se deféndan:
Yá fuora de l formigueiro
S'a la lhuç bola un cachico
Cunquistou un mundo anteiro:

Nun há de ir an carreiron
Nin l'amporta l çubiaco:
La fábula nun ye deilha
Nin subre eilha çpeija l saco

De cantigas la checharra:
Fidalga, cumo un narciso
Mira la seda an sues alas
I perde todo l juízo:

Deixa l buraco i la tierra,
Ansaia un bolo bien fuorte:
Bibe mágico un sfergante,
Apuis nun teme la muorte.

An sues alas, cumo un speilho,
Puode-se ber to la gente:
Bonda un bolo dun segundo
I queda l mundo defrente.

Fonso Roixo

Gana de agradar



Mi pouca gana tengo, á César, de te querer agradar,

Nin de saber se sós un home branco ou negro.

Catulo [Poemas, 93]
Traduçon de Marcus Miranda



[an lhatin:

Nil nimium studeo, Caesar, tibi uelle placere,

Nec scire utrum sis albus an ater homo.

Catuli Carmina, 93.]


terça-feira, 23 de outubro de 2007

Çcriçon de la Guerra an Guernica 07

Cabalho; criador
de lhuz ne ls cerrados; quando
respira
, ls brónquios;
dous chinchins de soro; déixan salir
essa nubrina
que
l purmeiro sol demuda
nua clina tembrante
subre pástios i yeugas; mas eiqui
marcou-lo l fierro
de ls lhabradores que l anjo çconhece;
i tornou-lo tan duro
que
s’antrega;
cumo las béstias de la Bíblia;
al tétano, a la rábia.

Carlos de Oliveira
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Cavalo; reprodutor
de luz nos prados; quando
respira
, os brônquios;
dois frémitos de soro; exalam
essa névoa
que o primeiro sol transforma
numa crina trémula
sobre pastos e éguas; mas aqui
marcou-o o ferro
dos lavradores que o anjo ignora;
e endureceu-o de tal modo
que
se entrega;
como as bestas bíblicas;
ao tétano, ao furor.]

segunda-feira, 22 de outubro de 2007

Quadras

Ye de nuite! Bien que querga,
Por muito que tenga gana,
Por bien que ls uolhos afirme,
Nunca beio la manhana!

Hai cousas que, nun las bendo,
Cuntamos cun eilhas ciertas:
Nun béien ls uolhos, mas bénen
Culas eideias abiertas.


Fonso Roixo

Lhágrimas

Solo cuorren quando quieren,
Ban-se i bénen sien lhicença:
Por fuora son siempre armanas,
Só nós le bemos la çfrença.

A las bezes son palabras
Que nun hai, pa mos dezir,
Son outras bezes anúncios
De ls delores por benir.

Duolen se cuorren andrento,
Sóltan-se s'an nós nun cáben:
Árman cada mundiada
Que naide bei, mas bien sáben

Las fuontes donde eilhas nácen
Que apuis deilhas outros somos,
Assi cumo un tuoro znudo
Yá sien polhas i sien gromos.

Queda solo la cabeça,
Cun gana de arrebentar
I l tiempo, esse almanecha,
Lhougo aparece a cobrar

La maquila, sien perdon,
I nós mal damos por esso:
Ye l pensar q'ambaralhado
Cul peso queda mais spesso.

Que balerá ua lhágrima?
Quien sabe, se eilhas nun déixan
Camino i mos tuolhen... Ls uolhos,
De nun aguantar se quéixan.

Parai, parai de smelmar
Cogulhos que l tiempo ajunta:
Nun lhebeis l'alma cun bós,
Nun deixeis tanta pregunta!

Puoden bien anhos tardar
Sien salíren a la rue:
Por esso, quando s'amóstran,
La cara ye toda sue.

D'alegrie ou de delor?
Nó, d'alegrie nunca son:
Ou duolen ou son d'amor
Donde l delor mais se pon.

Fonso Roixo

domingo, 21 de outubro de 2007

Odas de Ricardo Reis (027)


Bocas roixas de bino,
Tiestas brancas ambaixo rosas,
Znudos, brancos braços
Deixados anriba la mesa;


Assi seia, Lídia, l quadro
An que quédemos, calhados,
Eiternamente anscritos
Na cuncéncia de ls diuses.


Antes esto que la bida
Cumo ls homes la bíben,
Chena de negra poleira
Que albántan de las stradas.


Solo ls diuses secuorren
Cun sou eisemplo aqueilhes
Que nada mais perténden
Que ir ne l riu de las cousas.

Fernando Pessoa (Odes, de Ricardo Reis)
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

Bocas roxas de vinho,
Testas brancas sob rosas,
Nus, brancos antebraços
Deixados sobre a mesa;

Tal seja, Lídia, o quadro
Em que fiquemos, mudos,
Eternamente inscritos
Na consciência dos deuses.

Antes isto que a vida
Como os homens a vivem,
Cheia da negra poeira
Que erguem das estradas.

Só os deuses socorrem
Com seu exemplo aqueles
Que nada mais pretendem
Que ir no rio das coisas.
]

Salmos (005)


Salmo de Dabide pa l mais grande Cantador
cun strumientos de aire.


Senhor, dá oubidos a las mies palabras:
antende la mie meditaçon.


Stá cun atento a la boç de l miu chamar,
miu Rei i miu Dius,
porque a ti te fago la mie ouracion.


Pula manhana, Senhor, oubirás mie boç:
al rumper de l sol m’apersentarei delantre de ti
i quedarei de bela.


Porque tu nun sós un Dius a quien le gusta l mal:
ls malos nun quieren tratos cuntigo.


Ls boubos nun s’aguantaran delantre tous uolhos:
çprézias a todos ls óbran l mal.


Has de çtruir ls mintirosos:
al home sanguinairo i anganhador çprézia l Senhor.


Mas you, pula grandura de l tou amor,
antrarei na tue casa:
drobarei-me pa l templo de tue santidade, cun rebréncia.


Senhor, guia-me pula tue justícia,
por bias de ls mius einemigos:
apraina delantre de mi l tou camino.


Porque na boca deilhes nun hai berdade,
sues antranhas stan chenas de maldade,
la sue gorja ye ua foia abierta,
cun sue lhéngua fázen por cunquistar.


Dá-los cumo culpados, á Dius,
i nun báian palantre sues eideias;
por bias de la cemba de sues maldades bota-los pa la rue,
porque se ponírun contra ti.


Mas póngan-se cuntentos todos ls que cunfían an ti,
i quéden alegres para siempre,
porque tu ls defendes
i alégren-se an ti ls que áman l tou nome.


Porque tu, Senhor, has de abencionar l justo,
i cumo cun ua rodielha l coronarás cun tou bienquerer.

Traduçon de Fracisco Niebro

sábado, 20 de outubro de 2007

Al zarranjo de l mundo

Bi ls buonos siempre passar
Ne l Mundo muito termiento;
I para mais me spantar,
Bi ls malos siempre nadar
An mar de cuntentamiento.
Cuidando alcançar assi
L bien tan mal ourdenado,
Fui malo, i fui castigado.
Assi que, solo pra mi
Anda l Mundo arranjado.

Luis de Camões
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:
Ao desconcerto do mundo

Os bons vi sempre passar
No Mundo graves tormentos;
E pera mais me espantar,
Os maus vi sempre nadar
Em mar de contentamentos.
Cuidando alcançar assim
O bem tão mal ordenado,
Fui mau, mas fui castigado.
Assim que, só pera mim
Anda o Mundo concertado.]


Lhéngua

Uns dízen que yá se muorre,
Outros que eiterna será:
Se uns i outros nun la fálan,
Morré-se ou nó tanto dá!

Fonso Roixo

sexta-feira, 19 de outubro de 2007

Çcriçon de la Guerra an Guernica 06


L páixaro; la sue anatomie
delgeira; forma chena de priessa,
que s’amostra
solo
un cachico
para se ber de l cielo,
sin l ferir;
modelo d’outros bolos; nubres;
i l aire lhebe, fuolha;
agora, spantado abre las alas
ne l zerto de la mesa;
atenta boziar als falsos páixaros
que la muorte ye deferente;
atrabessar l cielo cul ameroso
dun rugido lhebe i sumir-se.

Carlos de Oliveira
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués

O pássaro; a sua anatomia
rápida
; forma cheia de pressa,
que se condensa
apenas o bastante
para ser visível no céu,
sem o ferir;
modelo doutros voos; nuvens;
e vento leve, folha;
agora, atónito abre as asas
no deserto da mesa;
tenta gritar às falsas aves
que
a morte é diferente;
cruzar o céu com a suavidade
dum rumor e sumir-se.]


quinta-feira, 18 de outubro de 2007

Çcriçon de la Guerra an Guernica 05


Mesa, madeira puosta
acerca ls homes: pul corte
de la praina,
lixa dura,
la cera subre l betume, ls nuolos;
i ls dedos tenteando
las redadeiras angúrrias;
debarico; cul amor
de l carpinteiro a la cousa
que naciu
para bibir na casa;
ne l sítio çtinado yá muitá;
cumo se fura, quaije,
un nino de la família.

Carlos de Oliveira
Traduçon de Fracisco Niebro


[an pertués:

Mesa, madeira posta
próximo dos homens: pelo corte
da plaina,
lixa ríspida,
a cera sobre o betume, os nós;
e dedos tacteando
as últimas rugosidades;
morosamente; com o amor
do carpinteiro ao objecto
que nasceu
para viver na casa;
no sítio destinado há muito;
como se fosse, quase,
uma criança da família.]


quarta-feira, 17 de outubro de 2007

Sien abrigo

Drumie an squinas, que solo
Era l cielo casa sue:
De nuite dolie-le l cuorpo,
De die dolie-le la rue.

Fonso Roixo

domingo, 14 de outubro de 2007

Salmos (004)

Salmo de Dabide pa l mais grande Cantador,
cun strumientos de cuorda.

Quando you te chamar, oube-me, à Dius de la mie justícia;
na agonia deste-me lhargueza,
ten mezericórdia de mi i oube la mie ouracion.


Homes, até quando le dareis çprézio a la mie glória?
Porque amais la baidade i buscais la mintira?


Quedai a saber que l Senhor faç marabilhas pul sou amigo
i quando you l chamar, ha de me oubir.


Tembrai de miedo i nun torneis a pecar;
matinai an buossas camas, bien calhadicos.


Sacraficai sacrafícios de justícia
i cunfiai ne l Senhor.


Muitos dízen: quien mos fazerá ber l bien?
Relhumbre porriba de nós, Senhor, la lhuç de l tou rostro!


Porque tu dás-le al miu coraçon ua alegrie mais grande
do que la daqueilhes que ténen trigo i bino a ringalheira.


Deito-me an paç i nistante m’ambeleso,
porque solo tu, Senhor, me fazes bibir seguro.


Traduçon de Fracisco Niebro


sábado, 13 de outubro de 2007

Odas de Ricardo Reis (026)


Tíren-me ls diuses
An sou querer
Alto i ourdido a las scundidas
L Amor, glória i riqueza.


Tíren, mas déixen-me,
Déixen-me solo
La cuncéncia spierta i solene
De las cousas i de ls seres.


Pouco se m’amporta
Amor ou glória,
La riqueza ye un metal, la glória ye un retombo
I l amor ua selombra.


Mas la apurada
Atençon dada
A las formas i als modos de las cousas
Ten lhapo seguro.


Sous fundamientos
Son todo l mundo,
Sou amor ye sereno Ouniberso,
Sue riqueza la bida.


La sue glória
Ye la suprema
Certeza de la solene i clara puosse
De las formas de ls oubjetos.


L restro passa,
I ten-le miedo a la muorte.
Solo nun le ten miedo ou sufre l mirar claro
I einútele de l Ouniberso.


Esse a el bonda,
Nada deseia
A nun ser la proua de ber siempre claro
Até deixar de ber.

Fernando Pessoa [Odes, de Ricardo Reis]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Tirem-me os deuses
Em seu arbítrio
Superior e urdido às escondidas
O Amor, glória e riqueza.

Tirem, mas deixem-me,
Deixem-me apenas
A consciência lúcida e solene
Das coisas e dos seres.

Pouco me importa
Amor ou glória,
A riqueza é um metal, a glória é um eco
E o amor uma sombra.

Mas a concisa
Atenção dada
Às formas e às maneiras dos objectos
Tem abrigo seguro.

Seus fundamentos
São todo o mundo,
Seu amor é plácido Universo,
Sua riqueza a vida.

A sua glória
É a suprema
Certeza da solene e clara posse
Das formas dos objectos.

O resto passa,
E teme a morte.
Só nada teme ou sofre a visão clara
E inútil do Universo.

Essa a si basta,
Nada deseja
Salvo o orgulho de ver sempre claro
Até deixar de ver.]

Çcriçon de la Guerra an Guernica – IV


An baixo, acontra l suolo
de tejolo queimado,
ls cachicos
dua státua;
ou l custrutor de la casa
yá sien
filo de prumo,
barro, séstias probes? quien
quijo salbar l die,
l sou restro
de giente i
poucos bienes? ouponer
a la
química de la guerra,
als reagientes derretindo
la custruçon, las
bigas,
esta spada,
esta palabra
caduca?

Carlos de Oliveira
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:
Descrição da Guerra em Guernica - IV

Em baixo, contra o chão
de
tijolo queimado,
os
fragmentos duma estátua;
ou o construtor da casa
sem fio de prumo,
barro, sestas pobres? quem
tentou
salvar o dia,
o
seu resíduo
de
gente e poucos bens? opor
à
química da guerra,
aos
reagentes dissolvendo
a
construção, as traves,
este gládio,
esta
palavra arcaica?]


sexta-feira, 12 de outubro de 2007

Buolta a casa


Ai! Hai quantos anhos you me fui chorando
Desta mie suidadosa casica d’ancantar!...
Fui hai binte?...hai trinta?...Nien you sei yá quando!...
Mie bielha ama, que me stás mirando,
Canta-me cantigas para me lhembrar!...

Dei la buolta al mundo, dei buolta a la Bida...
Solo achei anganhos, zeiluzon, penar...
Ah! einocente alma mie tan zeiludida!...
Mie bielha ama, cula boç delorida,
Canta-me cantigas de m’ambelesar!...

Traio d’amargura miu coraçon çfeito...
Bei ls uolhos de zgusto fondos cumo l mar!
Nunca you salira de l miu nial streito!...
Mie tan bielha ama que me deste l peito,
Canta-me cantigas para m’arrolhar.

Puso Dius palhaços ne l miu nialico
Pedraries d’astros, gemas de lhunar...
Todo me roubórun, bei, pul caminico!...
Mie bielha ama, sou agora un probico...
Canta-me cantigas de fazer chorar!

Cumo antigamente, ne l regaço amado,
(Bengo muorto, muorto!...) deixa-me deitar!
Ai, l tou ninico stá tan mudado!
Ah mie bielha ama, cumo stá mudado!
Canta-me cantigas de drumir, sonhar!...

Canta-me cantigas, mansico, mui manso...
Tristes, mui tristes, cumo a la nuite l mar...
Canta-me cantigas you quiero un remanso
Donde mie alma druma, tenga paç, çcanso,
Quando la Muorte, an brebe, me benir buscar!...

Guerra Junqueiro, Os Simples
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:

Regresso ao lar

Ai! Há quantos anos que eu parti chorando
Deste meu saudoso, carinhoso lar!...
Foi há vinte?... há trinta?... Nem eu sei já quando!...
Minha velha ama, que me estás fitando,
Canta-me cantigas para me eu lembrar!...

Dei a volta ao mundo, dei a volta à Vida ...
Só achei enganos, decepções, pesar...
Oh! a ingénua alma tão desiludida!...
Minha velha ama, com a voz dorida,
Canta-me cantigas de me adormentar!...

Trago d’amargura o coração desfeito...
Vê que fundas mágoas no embaciado olhar!
Nunca eu saíra do meu ninho estreito!...
Minha velha ama que me deste o peito,
Canta-me cantigas para me embalar!...

Pôs-me Deus outrora no frouxel do ninho
Pedrarias d’astros, gemas de luar...
Tudo me roubaram, vê, pelo caminho!...
Minha velha ama, sou um pobrezinho...
Canta-me cantigas de fazer chorar!

Como antigamente, no regaço amado,
(Venho morto, morto!...) deixa-me deitar!
Ai, o teu menino como está mudado!
Minha velha ama, como está mudado!
Canta-me cantigas de dormir, sonhar! ....

Canta-me cantigas, manso, muito manso...
Tristes, muito tristes, como à noite o mar...
Canta-me cantigas para ver se alcanço
Que a minh’alma durma, tenha paz, descanso,
Quando a Morte, em breve, me vier buscar!...]

quinta-feira, 11 de outubro de 2007

Quaije

Un cacho mais de sol – i fura brasa,
Un cacho mais de azul – i fura alhá.
Para alcançar, faltou-me un bater d’ala...
S’al menos you quedasse por acá...

Asselombro ou paç? Ambalde...Todo ido
Nun baixo mar anganhador de scuma;
I l grande suonho an nubrina reçuma,
L grande suonho – á delor – quaije bibido...

Quaije l amor, quaije bitória i chama,
Quaije l prencípio i l fin – quaije sploson...
Mas an mie alma todo se m’arrama...
Antonce nada fui solo eilusion!...

De todo houbo un ampeço... i todo arrou...
- Ai l delor de ser-quaije, delor sin fin... -
You falhei-me antre ls outros, i inda an mi,
Ala que sbolaixou mas nun bolou...

Cachicos de mie alma que açaguei...
Eigreijas donde nunca fiç altar...
Rius que perdi, mas sin ls lhebar al mar...
Oupores que fúrun mas nun guardei...

S’ando por ende, acho solo rastros...
Ougibas pa l sol – beio-las cerradas;
Manos d’heirói, sin fé, acobardadas,
Cun barandas nas faias i ne ls astros...

Nun fuogo que alhastrou a cada canto,
Todo ancertei i nada an mi colhi...
Hoije queda, de mi, solo l zancanto
De cousas que beisei mas nun bibi...

.............................................................
.............................................................

Un cacho mais de sol – i fura brasa,
Un cacho mais de azul – i fura alhá.
Para alcançar, faltou-me un bater d’ala...
S’al menos you quedasse por acá...

Mário de Sá-Carneiro
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:
Quasi

Um pouco mais de sol – eu era brasa,
Um pouco mais de azul – eu era além.
Para atingir, faltou-me um golpe d’asa...
Se ao menos eu permanecesse aquém...

Assombro ou paz? Em vão... Tudo esvaído
Nun baixo mar enganador d’espuma;
E o grande sonho despertado em bruma,
O grande sonho – ó dor – quasi vivido...

Quasi o amor, quasi o triunfo e a chama,
Quasi o princípio e o fim – quasi a expansão...
Mas na minh’alma tudo se derrama...
Entanto nada foi só ilusão!

De tudo houve um começo... e tudo errou...
- Ai a dor de ser-quasi, dor sem fim... –
Eu falhei-me entre os mais, falhei em mim,
Asa que se elançou mas não voou...

Momentos d’alma que desbaratei...
Templos aonde nunca pus um altar...
Rios que perdi sem os levar ao mar...
Ânsias que foram mas que não fixei...

Se me vagueio, encontro só indícios...
Ogivas para o sol – vejo-as cerradas;
E mãos d’herói, sem fé, acobardadas,
Puseram grades sobre os precipícios...

Num ímpeto difuso de quebranto,
Tudo encetei e nada possuí...
Hoje, de mim, só resta o desencanto
Das coisas que beijei mas não vivi...

...........................................................
...........................................................

Um pouco mais de sol – e fora brasa,
Um pouco mais de azul – e fora além.
Para atingir, faltou-me um golpe d’asa...
Se ao menos eu permanecesse aquém....]

quarta-feira, 10 de outubro de 2007

Salmos (003)


Salmo de Dabide, quando fugie delantre de filho del, Absalon.


Á Senhor, cumo ténen crecido ls mius einemigos!
Son tantos ls que se bótan contra mi!


Muitos dízen de mi:
nien an Dius hai salbaçon para el.


Mas tu Senhor, sós l scudo que me porteije,
sós mie glória i l que me faç alhebantar la cabeça.


Cun mie boç boziei-le al Senhor
i el oubiu-me zde l sou cabeço santo.


You deito-me, drumo-me i sperto,
porque ye l Senhor que me aguanta.


Nun tengo miedo de juntouros de miles de pessonas
que m’arródian por todos ls lhados.


Alhebanta-te, senhor, i salba-me Dius miu!
Fire a todos ls mius einemigos
i als malos arrinca-le ls dientes de ls carrielhos.


De l Senhor ben la salbaçon:
porriba l tou pobo abaixe la tue bencion.

Traduçon de Fracisco Niebro


terça-feira, 9 de outubro de 2007

Ana ou la giente que me criou


Crónica publicada ne l jornal Público l die 7 de Outubre de 2007.


Abaixou l carreironico que arressaiaba acontra la ribeira, yá sien auga, que l berano todo habie sorbido cumo un danhado. L sol inda nien sequiera s’assomaba, mas ampeçara-se a lhebantar ua claridade que yá ampalpaba l búltio de las cousas. Al mirar assi pa la huorta, inda a zenhá-se na selombra que aguarda la benida de l sol, pareciu-le que era la manhana deilha mesma que nacie: habie-se-le morrido l home uns meses atrás i quedara cun quatro filhos agarrados al saiote, la bida buolta ua nuite que nada mais le deixaba ber. Fui cumo un stalhico na cabeça a abrir ua presa que le aguantaba l mundo noutro lhado que nun coincie, i esse mundo scachonaba agora por eilha abaixo cumo ua mundiada, a martelhá-le na cabeça ua sola eideia, hai que ampurrar palantre, hai que ampurrar la bida palantre. Nun squelobrinar de l cuorpo, prendiu l baldo a la bara de la ciguonha, i ampeçou aquel chubir i abaixar que bai a sacar l’auga a las antranhas de la tierra i, horas apuis, inda bai al cuorpo a sacar las fuorças que nunca cuidou que tubisse. Quien spreitara de trás la penhica que queda porriba la huorta bie aquel búltio negro a sacar auga cula ciguonha, bestida de pardo burel i l lhienço anterrado na cabeça até la raia de ls uolhos, ambuoltos nun silenço que ponie las lhadeiras a boziar acontra l cielo, i nun serie capaç de dezir an que seclo stábamos. Nien mesmo oubindo falar a Ana, cunseguirie sacar mais que un mirandés tan cerrado que solo poderie haber salido diretamente de ls seclo IX ou X, yá que screbir nun sabie, nien ua sola fuolha screbida guardaba an casa. La berdade ye que todo aqueilho se passaba al meio de ls anhos trinta de l seclo XX, i talbeç solo l baldo de lhata dira seinha desse tiempo. L sol crabiaba agora las gárrias de ls raios a sorber las redadeiras pingas de ourbalheira, cumo fazira an cientos de anhos, tamien el. Ana nun para un cachico a abaixar i a chubir cul baldo, yá sien sentir ls braços, até s’acabar l’auga de l poço, que bien sabie doutra que habie de manar. Tamien, la huorta nun era mais que l campo adonde pouco sobrarie se tubira de ser eilhi anterrada: lhuitar pula bida nunca deixou campo para mais nada. Era assi hai seclos, sien zistir un cachico, sien deixar l poço adonde sabie que l’auga s’iba a acabar, mas que tornarie a manar. Ana chube agora ls remissacos de la lhadeira, pouco mais alta que las scobas de la borda, atirando l fino i negro cuorpo dreito cumo an cerimónia solene que a tanto oubrigában aqueilhas lhadeiras, projetando ua denidade que nien selombra chegaba a ser daqueilha fuorça que a cada cachico se querie morrer i a cada cachico fazie salir bida dua natureza que parecie nada querer cun eilha. Solo quando abistou l negro afolhinado de las casas de l’aldé ye que se lhembrou que yá nun habie pan ne l queixon, mas sabie agora que tenie fuorças para ir saber del adonde l houbisse, fura adonde fura.

You amo esta giente. Fázen-me proua estas raízes i la lhéngua que las diç.