sábado, 30 de junho de 2012

Dedos que tócan, bólan


Acabei de ler l libro que Mário Correia bai a apersentar ne l Festibal Antercéltico de Sendin [Âncora Editora] i de que stou a fazer l'Antrada (prefácio), cumbite que muito me honra. Chama se "Histórias de Vida dos Gaiteiros do Planalto Mirandês". Ye ua ambestigaçon subre un de ls mais amportantes capítalos de la cultura mirandesa. Parabienes Mário por mais este trabalho.
L mais de ls gaiteiros éran lhabradores i, subretodo, pastores, que daprendírun por eilhes mesmos, rezon porque deficelmente se puode falar dua scuola, mas mais dua tradiçon biba a que cada gaiteiro le iba acrecentando un capítalo. Mas deixarei essa i outras ouserbaçones pa l'Antrada que stou a screbir.
Eiqui solo quiero amentar ne ls dedos, puis son eissenciales al toque de la gaita de foles: quien yá se dou al trabalho de ouserbar ls dedos de la giente que trabalha la tierra? Son gordos, ancalhados i zde cedo chenos d'artroses, quaije uns toquitos. Éran esses ls dedos de l mais de ls gaiteiros mirandeses, dedos que fazien l milagre de la música, dedos por adonde s'ancarrapitában ls floreados cun que cada gaiteiro fazie sue assinatura musical. I, cula música, esses dedos bolában pul aire, eilebando se arriba de la tierra que ls querie quemer, assi s'achegando a outros mundos que yá nada tenien a ber cula tierra i que fazien de ls gaiteiros pessonas defrentes, a la ua respeitados pul mistério de sue arte, a la outra caçuados porque éran defrentes i stában muito para alhá desse oufício de tierra que quaije nun deixa campo nien gana para mais nada, mas que ls gaiteiros éran capazes de arrepassar, fazendo la fiesta, traiendo la risa i la alegrie cun eilhes, chamando la dança a campos adonde parecie que nun habie campo para nacer.
Nua tierra adonde todo se derretie an dura lhuita pula subrebibença, ls gaiteiros éran ls mágicos de l'ambento ceblizacional mais stroudinairo, la música. Nunca saberemos quanto le debemos a esses dedos de tierra, que alhá de la tierra fúrun capazes de s'oupir, anque parecira ampossible, cun eilhes mos fazendo bolar, sien que fura perciso chamar algun dius para ajudar. Hoije muitos çprézian essa magie, mas eilha ye mui repunsable por que cuntináramos a ser houmanos i a mirar para alhá de nós mesmos i de las duras i sanguinairas leis de la barrtiga sfamiada. Quanto respeito le téngamos, será siempre pouco.



sexta-feira, 29 de junho de 2012

De l TOPO até la PONTA



Hoije stube na Ilha de San Jorge, adonde nunca habie stado. Corri la de l Topo até la Ponta, assi se cháman las dues tierras que quédan an cada ua de las puntas de la ilha. Pul meio, passei por todas las tierras, de Velas a Calheta, i na Urzelina lhembrei la moda de São Macaio, na boç de Zeca Afonso, que ne ls baixos desse sítio haberá dado ‘a costa’.
Gustei de la giente cun quien cuntatei, de ber las bien cuidadas casicas, de achar todo mui lhimpico, solo las bacas, an sou assossegado remenar, nun quejírun saber de mi para nada.
Esta mie crónica solo le falta star pintada de berde, oupida anriba de pedamiegos de assossego i ambuolta an muito silenço. Quedei chenico, mesmo acoquelhado, mas nada inda stá al modo para ser golsiado.
I ye todo quanto tengo a dezir dun die fantástico, acabado na Madalena ne l restourante ‘Ancoradouro’, de Areia Larga.
Manhana, ala pa la Treceira.



quarta-feira, 27 de junho de 2012

L PICO, ua berdadeira liçon de piedra



Quedo siempre eimocionado quando ancaro cun streformaçones que ls homes fazírun na natureza al lhargo de seclos, fruito de muito angeinho, de muito saber i de muita pacéncia. Muita beç, giente simples que fizo desse sou trabalho un hino a la gana de bibir, mesmo quando la bida ye tan defícele que parece nun ser possible aguantá la. 
Miro las binhas de l PICO i que beio? Paredes negras sien fin, an campos adonde l berde mal apenas s’assoma i mais parece milagre que outra cousa. L mais de las bezes, solo ua cepa cabe andrento aqueilhas casicas de piedra, outras puode ir até ua meia dúzia. La giente que las fizo i mos las deixou nun quijo fazer obra d’arte ou grandes feitos, mas solo bibir, bibir, bibir! I fui ponendo pedrica atrás de pedrica, dies, anhos i seclos, nua cadena houmana sien paraije. Cumo nas mies arribas de l Douro, cun pardonicos que se fazírun altares para binha i oulibeira, i bien sei l que custórun, an sítios sien tierra i adonde solo piedra madraça s’assomaba. Esta ye la mie giente, la giente adonde daprendi l melhor que sei.
Hoije al almuoço, anquanto quemie un peixico assado, nas Lajes do Pico, buie un branco de l Pico, bien fresquito, «Frei Gigante». I sabie me pula alma aquel copico de bino cun todo l cinema de las binhas a passar me delantre ls uolhos, cun tanta giente que premitiu que este miu momiento fura possible. Hai quien le chame a todo esso un ato de cultura i que ye Patrimonho de l’Houmanidade i por ende afuora, mas para mi era solo un bino stroudinairo que ajudou a que aquel almuorço fura un einesquecible sfergante d’amisade. Als pies, staba sereno l mar. Al loinje podie manginar, para alhá de la nubrina, essa cadena de solidariedade que era la caça a la baleia, que acabou, mas mos dá bien l’eideia de até que lhemites podemos ir na lhuita pula bida. 
Se la bida nun fura guapa, inda quando ye defícele i mos pon a sangrar todos ls dies, balerie la pena todo esso? Gusto desta ilha fantástica, l PICO, ua berdadeira liçon de piedra.



segunda-feira, 25 de junho de 2012

La sprança pulas cuostas i delantre l lhargo mar


Inda acá stá l scanho, i stá agora mais abandonado l Campo de San Fracisco, cun einormes bratas a passeáren lhibres a la nuitica. De Antero de Quental nien seinhas nien sonido algun de sou tiro a arrenbentar la cabeça. Un boubo, aquel rapaç boubo que sonhaba ser un cabalheiro andante i buscaba l palaço de la bintura: cuitado, nien se dou de cuonta que, nua ilha, sou cabalho passarie l tiempo a andar a las buoltas! Para quei querie el un palaço desses, se la bintura se faç a cada die, cun nuossos pequeinhos passos, nuossas andebles manos?
Cuntinou l mundo apuis sue fin i puode se dezir que Punta Delgada stá agora mais guapa, que l mundo ha de cuntinaar mui bien sien nós. Guapos éran ls bersos de Antero, mas al lé los nun deixo de oubir aquel tiro i de ber las grandes bratas a passear pul Campo de San Fracisco, a robé le la cuncéncia al poeta i a deixar todo mais scuro que lhaba de bulcon.
Essa eideia de botar la sprança pa las cuostas (ou que fusse delantre) nun passa de palabras, que la bida nun quier muito cun eilha, antes quier ser bibida a cada die, hoije, i deixar que manhana seia outro die que nun depende de nós, mas adonde puode ser buono que stéiamos para poder ber nacer l sol i chubir a ber las lhagonas se la nubrina mos deixar, sien lhebar muita metafísica ne l bolso que mos puode ambenenar las bistas.
Probe Antero, nun baties bien de la cabeça i fuste burro cumo ua puorta, çculpa que te diga! Sabies tanto, mas naide fui capaç de t'ansinar que la bida ye guapa i que fazes acá falta, que mais nun seia para ti mesmo. Tamien naide te dixo que esso de un acabar cula bida ye un ato de eigoísmo que nien manginas l trabalho que dá als que acá quédan. Sabes, cuido que nun me torno a sentar ne l mesmo scanho adonde tu te senteste, puis yá muitá quedei farto de la merda toda que ajunteste na cabeça sien te dares de cuonta, tanta que solo podie ser un mal mui grande, senó nunca mais falaba cuntigo, nien serie capaç de ler tous bersos. Nunca gustei desse tou grupo de ls «bencidos de la bida», essa quadrilha de eiluminados que, na mie eideia, ye un de ls bários repunsables pul cumplexo de anferioridadeb que se le apegou al paiç, puis inda hoije muito pónen a correr testos tous, de Eça i outros assi i a mi dá me nonjo, puis cun tanto negatibismo solo mos queda dar un tiro na cabeça, a nun ser que seia a fazer de cuonta.
Buonas tardes Antero, cuntina a buscar tous palaços cumo cabalheiro andante, que you bou me a dar un passeio a pie, a buer ua cerbeija bien fresquita i apuis bou me a quemer un bife al Alcides cun pessonas de quien gusto muito i de quien perciso, que manhana bien cedo un abionico me spera para me lhebar al Pico, al Faial i a San Jorge. Stou farto de giente que dá tiros na cabeça, que se bota de puontes altas ou que faç merdices assi.




sábado, 23 de junho de 2012

Ye solo yá un Álvaro Velho de piedra ...



Ye solo yá un Álvaro Velho de piedra que mira l amansiado mar, quaije seicientos anhos apuis de eiqui haber chegado, nun tiempo an que nun habie marginal nien frescos gilados nas splanadas, nien las Puortas de la Cidade a que le dá las cuostas, ou ls barcos que baláncian na marina i le fazerien bergonha a la sue pa l tiempo guapa barca; an sous calçones, nun tenerie friu Álvaro Velho nesta abafada nuite nubrinosa, mas talbeç le pesasse l capote, i l gorro le fazisse sudar la cabeça i l salado pelo de bielho marineiro, anque nun s'antenda aquel modo triatal de abrir ls braços, cumo quien declama ou un quemédia repersenta, mas esso talbeç benga de you nunca haber sido grande antusiasta de ls çcubrimientos, mais achegado a bielho de l Restelo, tirando aqueilha manha de andar siempre cun gana de spadagadas als mouros; son dreitas las rues desta cidade, lhimpas an sous portales de piedra negra, a boziar zde las paredes ancaliadas i  a sonhar feitius na calçada pertuesa que ls pies ban alisando; i deixo me lhebar pul silenço de las rues yá sien naide, a atamar la stroudinaira costielha de baca assada que inda faç por ancuntrar sou camino, anquanto bou serenando de l'aterraige mais nerbiosa que fiç an dies de mie bida, cula nubrina a tapá le ls uolhos al piloto yá mesmo mesmo a topar la pista, i lhougo ls motores a runcar i a tornar a chubir cun to la fuorça i a dar mais ua buolta a l'ilha culas cuostas coladas a la cadeira i ua risa de fazer de cuonta que todo mundo staba sereno, até que las palmas acendírun cientos d'uolhos a alhumbrar l arreplano a beisar la pista i a abri le la puorta  a la nuite; manhana ha de haber tiempo para nuobas eimoçones, que agora yá solo suonho i suonhos quieren saber de mi: buonas nuites Punta Delgada!



sexta-feira, 22 de junho de 2012

Ouropa, guapa diusa


Ouropa, guapa diusa, que pai de ls diuses te roubou, de tan guapa, para solo el quedar cun tue belheza?
Al modo que arrastrada bás, sángran  tous peitos i bózia tou pelo triste als aires de Eiolo.
Querrá esse tirano i eigoista dius fazer te cumo le fazírun a la tierra adonde naciste, que ten por montes feridas i las ribeiras cuorren sangre?
Quien sabe até adonde anteira i guapa poderás rejistir, sujeita a tan malos tratos i sien lhibardade para seres quien sós?
Sós nuossa Ouropa, i nó de quien te rouba, mas andamos tan perdidos que nien sabemos cumo te hemos defender...




quinta-feira, 21 de junho de 2012

naide mangina la falta que te fazes



nun le deias muita amportança a quanto fazes, nien lhiebes muito a sério quanto sabes que ye mui sério; bonda-te que sabas que sien ti l mundo nun serie l mesmo; naide iba a dar por esso, nada iba a demudar, mas nien por esso serie menos berdade: l aire que de ti se zbia, selobras que te nácen contra l sol, feitius de pisagadas puls caminos, l bafo an que bolas, campo que naide mais acupa, menudéncias sien fin que demúdan l mundo; mas amportante mesmo, solo tu: naide mangina la falta que te fazes, i cumo sien ti nada series: porquei habies de querer mais filosofie?



quarta-feira, 20 de junho de 2012

boteste te a pacer pula paisaige



boteste te a pacer pula paisaige
anque nien sabas de quei tenies fame


solo apuis te deste de cuonta 
que le apanhabas l pelo
para le fazer tranças a la prainada


al fin, sentado an modo de cabeço,
dolie te la lunjura
i l silenço era te un outro modo 
de la canseira an sou resfuolgo


ls suonhos duolen te de maduros
i buscas çcanso para que manhana
inda cuntines a poder cun eilhes:
sien eilhes yá nun bibes,
cumo tartua an sue couraça.

terça-feira, 19 de junho de 2012

ir a dreito ou ye anganho ou ye miraige



abre ls uolhos pa l camino adonde bás
que siempre algo te scapa,
nun te canses que siempre algo te spera.


culpa? bien sabes que nun ye la lhuç,
tu que creciste an tiempo de belas i candelas
i te afaziste a solo guiar ls passos antre l scuro:


son ls uolhos que, anque guapos,
nun ban alhá deilhes mesmos:
nun le dés muita cunfiança.


assi i todo bai, puis sítio adonde apuntes
nun passa de staçon para çcansar,
talbeç cargar, çcargar ou meter por outra lhinha,
que ir a dreito ou ye anganho ou ye miraige.







segunda-feira, 18 de junho de 2012

lhágrimas d'andefréncia, esso nun hai



habien se te secado las lhágrimas;
agora que bolbírun,
melhor seinha de bida nun poderies dar:


nun t'amportes se nun páran,
que muita malina inda ténen que lhabar;


hai lhágrimas de risa i de delor,
lhágrimas de perdiçon i abandono,
tamien las hai de miedo i de alegrie,
de grácia, de rábia, de gratidon,
até de zaspero i suidade las hai


de tanta maneira son las lhágrimas,
tanto mos dízen que nien un abc chega
para dezir quanto dezir quieren


mas hai lhágrimas speciales 
que te tráien a ti, 
te spértan cumo un bulhiçco
i adonde nada mais sperabas ou queries
eilhas ábren l camino 
para bolber a ti,
para bolber a casa,


puis lhágrimas d'andefréncia, 
esso nun hai.







domingo, 17 de junho de 2012

scuolhas



nun speres que alguien antenda tues scuolhas ou que las aceite: bonda te que las respeite.





sábado, 16 de junho de 2012

anquanto por ti speras



preguntas te pula grandura de l berano:
miedo que la calor se buolba febre de la spera.


pides me que te lhiebe tanta cousa
mas solo palabras tengo i un mirar triste
i un sereno para adundiar la manhana


hei de te preguntar pula tela
que te pedi para nun parares de tecer
anquanto por ti speras
i candeia inda busco pa la nuite


zupiado, inda l silenço puode abrir sou assopro
para aguantar l troniar de ls dies antigos




sexta-feira, 15 de junho de 2012

solo menudas percisas



quei guardeste cuntigo
de l puolo de ls anhos
de la passaige de l aire
de la frol de las risas?


quei lhiebas cuntigo
ne l çurron de ls suonhos
ne l bolso de ls miedos
na ambuça de la gana?


a que lheinha te caleces
que selombra tue brigada
que regoixo pa la fame?


solo menudas percisas cumo tal un mirar,
talbeç preso a un aceinho, un abraço,
ua spera, un uoco para dar i recebir...









quinta-feira, 14 de junho de 2012

sien ti cumo puodes ser tu?



chegueste cul tiempo a la cabeça
nua canastra de gana
ua gana d'ampeçar
ua gana de mudar:


ampeça por buscar la risa
que perdiste que outro guia
nun tenes pa tous passos;


nun speres que outros por ti acérten 
l passo puis tou ye l caminar
i pesas muito pa que seia capaç
alguien de te lhebar al cuolho


tenes ls dies chenos de gorgulho
lhádran te ciertas palabras cumo perros: 
has de çcascar la nuite cumo ua cebolha
i çcubrir cumo le fazes falta al cantar de ls páixaros:
sien ti cumo puodes ser tu?


busca tou aire al modo stende tou berde
i abre le la puorta al die 
que tenes tiempo pa la nuite:
spera la niebe la friaije de las manhanas
l'auga que chuobe a lhabar l cielo:
siempre un marco alhá de ti te chama







quarta-feira, 13 de junho de 2012

quei le passarie al sol i a nós se un die...?



quei le passarie al sol i a nós
se un die tubira que
resolber se nacie ou nó?


inda bien que l sol nun nace
nun dubida nien resuolbe nada:
esse ye l delor de la lhibardade
que mos salba i mos cundana


i nun saber quei resolber scolher
ye un sol cul rechino de meidie
a que naide le rejiste:


resuolbe te na hora cierta
purpara te quanto puodas
faç l que tue alma te ditar
i sereno cuntina tou camino



pátrias i lhénguas



porquei habie la lhéngua ser mie pátria?
perciso de la lhéngua para ser you,
nun perciso dua pátria para nada.





terça-feira, 12 de junho de 2012

cada parte ye eigual al todo


admiras te cun l camino andado, 
l lhargo camino andado 
i squeces ls pequeinhos passos
ls pequeinhos passos que lo andubírun
esses nadas a que naide le dá amportança
pequerricas partes dun todo
mas tan grande cumo el


cada parte ye eigual al todo
bal tanto cumo el
an cada parte todo sós
a cada parte todo te has de poner
l todo quaije nunca depende de ti
solo cada un de ls passos ye tou
solo neilhes tue grandeza cabe





sábado, 9 de junho de 2012

loinjes de la bista i acercas de l pensar


loinjes de la bista 
i acercas de l pensar,
por que stradas benis
que nun bos ides
un sfergante solo
sien que naide bos chame
a deixar citre la nuite
a deixar citre l claro die
calhados, serenos,
deloridos, cansados,
lhebados, traídos
para acerca de l pensar
nua nubrina tan loinge
mesmo al pie
mesmo eiqui,
calhados, calhados,
ls uolhos perdidos
sien suonho
sien nuite
zbolaixar sien tino
sien niu
sien camino
i las palabras 
yá muitá calhadas
yá muitá perdido
l sentido
l sonido
i la boca cerrada
a sílabas cosida
colgada an silenço
sien letras sien nada
i crécen ls nius 
de preguntas sien fin
de miedos
de grimas
de ganas
que ganas?
naide manda rezon
nien dan flor repuosta
ls uolhos perdidos
sperando naides
que nun chégan
nien ben
nien camina

loinges de la bista 
i acercas de l pensar,
por que stradas benis
que nun bos ides?










sexta-feira, 8 de junho de 2012

porquei ye tan custoso?



crecírun te tanto ls dies de
manhana
que nun te cáben yá an 
hoije
i queda cun ua lhuç delorida
onte:
porquei ye tan custoso quedar solo an
agora?





quinta-feira, 7 de junho de 2012

faleste cumo quando nace l sol

para jp


faleste cumo quando nace l sol
oupindo sue lhuç al modo que caie la nuite
las palabras a sbolaixar ne l pendon de tue risa
cul fumo a lhebar cun el l delor de l die 


colgo agora ls sonidos na pauta de ls bersos
bien al modo pa que dúren quanto puoda


cunjugas l persente de l andicatibo
i ten miedo l tiempo de passar


apuis bamos a buer ua cerbeija
para regar la nuite: yá muitá que la cidade
nun tenie un cielo assi: mira que streilhas!
ye siempre buono quando benes
cun la manta que me tira l friu a la soledade.







quarta-feira, 6 de junho de 2012

hei de tornar a daprender la tierra, sou resfuolgo cansado



chubien me pula spina rosairos de flores 
antre calhados passos iba alisando la manhana 
daba me l sol de frente
por bias de l miedo era amargosa la lhuç
stában me a quedar las manos d'adil
ponien se las palabras al alrobés de la boca


i nun habie meia de s'acender l lhume de la benida
que nun deixában campo las chamas de l silenço


haberie chubido a ua arble, talbeç un frezno,
se nun tubira que tornar a daprender


éran agora mais aguçadas las nuites
custoso d'aguantar l ressonhar de ls bózios
sentados ls lhobos nun scanho de mansidon
l debagaroso ceçar de ls caminos lhargos
florido nas lhembráncias: hei de tornar
a daprender la tierra, sou resfuolgo cansado...



sábado, 2 de junho de 2012

solo l mobimiento mos cunforta


acabamos algo para outra beç ampeçar,
puis solo l mobimiento mos cunforta,
nós mesmos de demudar nun paramos:
haberá outra seinha de bida,
outro modo de le marcar l ritmo?

muitos cúidan que la coerença ye
nunca demudar: un puro anganho!

sexta-feira, 1 de junho de 2012

sós tu tou Cáucaso a que te prénden i tenes de chubir



até la tierra se cansa de siempre ls mesmos
passos la pisáren, i stá te siempre a dar la gana de
nun tener paraije, nun tener que le respunder a
las preguntas dun mesmo sítio, nun tener d'ancarar
ls mesmo uolhos, mas ambalde a ti nun te
quieres ancarar, i solo de ti quieres salir:


sós tu tou Cáucaso, a que te prénden para siempre
un cuorpo, la cuorda dun tiempo atrasado,
las selombras adonde ls uolhos s'ábren al spanto 
i al delor; sós l própio monte a que te cundaneste
a chubir cuntigo a las cuostas: para adonde 
has de fugir se nien de ti sós capaç de te lhibrar?