terça-feira, 29 de setembro de 2009

diário 12



yá nun ténen cuonta ls que bi morrer: hoije, tengo la bida sumbrada de muortos, que solo an mi bíben puis solo neilhes puodo assentar l mais de la mie bida: hai arbles assi, que se aguántan de pies cul tuoro rendado i cheno de uocos a robé-le la miolha; porquei cumigo se han de morrer cientos, talbeç miles? nun ye de las mais pequeinhas la muorte de ls uolmos i de sous nius de ciguonha; agora cheguei a bielho, nun tiempo nuobo: mas cula stória que carrega, nunca ye nuobo l tiempo, mesmo para aqueilhes que l míran pula purmeira beç.




sexta-feira, 25 de setembro de 2009

Oda als muortos




Sien eilhes nun chegarie a la fin deste poema,
talbeç nien cobrasse l silenço que deixórun
a tembrar na tierra,
quando l sol abaixaba a toda l’anchura de la tarde
porriba las yerbas,
perseguido por eiclipses i çponeres.
Fáien-me mais falta do que quando
caminában pulas selombras de las paredes,
buscando na brigada de las casas uas sobras de nuite
adonde ancostáran la cabeça.
Agora, cumo se quedássen na lhunjura
zmesurada de l mirar,
çarándan pula calhada las squinas
de las palabras que ls squécen,
i la selombra deilhes ye ua lhinha acesa
rasgando ls telhados
de ls ancerradeiros.
Bénen pul aire, pul resfuolgo
de las nubres i de ls páixaros,
sue boç perdida retomba an sílabas
de fumo, i ls timbres familiares
nun le spértan l suonho
de l çcanso que ye de lei.
Cumpartimos la sutible orde de ls lhabirintos,
La spessa claridade de ls abismos,
La lhebeza de ls zertos anriba ls ombros.
I nien siempre ye triste la alegrie
Que arde ambaixo las piedras
Que apenas pésan.

Fernando de Castro Branco, O Nome dos Mortos.





[An pertués
Ode aos mortos
Sem eles não chegaria ao fim deste poema,
talvez nem quebrasse o silêncio que deixaram
a vibrar na terra,
quando o sol descia a toda a largura da tarde
sobre as ervas,
perseguido por eclipses e crepúsculos.
São-me mais necessários do que quando
caminhavam pelas sombras dos muros,
procurando no abrigo das casas um resto de noite
onde encostassem a cabeça.
Agora, como se permanecessem na extensão
desmesurada do olhar,
percorrem discretamente os recantos
das palavras que os olvidam,
e a sua sombra é um traço nítido
fendendo os tectos
dos lugares enclausurados.
Chegam pelo vento, pela respiração
das nuvens e dos pássaros,
a sua voz perdida ecoa em sílabas
de fumo, e os timbres familiares
não lhes despertam o sono
do repouso que lhes cabe.
Partilhamos a subtil ordem dos labirintos,
a espessa transparência dos abismos,
a leveza dos desertos sobre os ombros.
E nem sempre é triste a alegria
que arde sob as pedras
que mal pesam.]





terça-feira, 22 de setembro de 2009

diário 11



entra l outonho, mas sabe-me a eimbierno; ye assi çque nun m'arrólhan bendímia ou sementeira: se nun sembro quei inda puodo sperar?; al menos a fin de primabera puodo poner l poema de la huorta, to l berano regada a sol i risas, que nunca a esses poços me chega la sequidade;

cega-me l amarelhar de las fuolhas i remelhones de bezes me caio cun eilhas , dando cumigo a filosofar subre la eisséncia de la folharasca: bareio de la cabeça quando m'achego a la puorta de l stierco, mas inda m'ancandílan las reboadas de tordelas cun quien daprendi a armar las lousas, essa arte de anquelibrar l ampossible an que me bou anobelhando;

quando s'acendir l Aire de Touro, hei de lo asperar daquel lhado de l sou ouliar pula prainada, antretenido a aguantar las jogas de las piernas i a atiçar la calentura de l sangre, mas perciso desse Aire para nel chubir l miu bramar pulas caleijas i me lhebar las selombras que me ban acobelhando ls uolhos: uns síguen l índece de la bolsa, you sigo esse Aire puis nel ambesti la calentura i la rábia de muita mocidade, i yá era tiempo de me traier algue ganáncia mirando-lo cula andefréncia cun que siempre me zupiou.




sábado, 19 de setembro de 2009

Biografie



Jazes. Para ti bai esta purmeira fala. Naciste
cula República, pul albar dun seclo yá caído,
corriste, die a die, la custelhaçon de ls anhos, ou lhuzes
que relhuzíran nas bordas de ls eiclipses,
sien azeite nas candelas pulas nuites de ls mistérios.
Coinciste l rastro negro de ls manantiales,
la sede de ls rius, l aguelhon de las chuibas ne l scachonar
de las mundiadas, l oundear de la carambina nas lhinas
brancas de janeiro, ls picos de las muntanhas
i sues lhadeiras ancubiertas. Las plantas nacírun-te
de las manos, las sementeiras anteriores tamien.
Fuste íntemo de ls perros i de las abes de las alturas,
portegiste ls rétiles, quando zabrigados,
aguanteste la cinza de ls deimingos, l'andadura molhenga
de peciçones i de juntouros. Batiste a la puorta
de l lhuçque fusque debagar. Quejiste la nuite suolta,
l puro i lhiberto hourizonte, adonde coubira l azul
que te lhebaba. Agora respiras l tiempo
na preça de casa amplacable de l silenço, la paç
bieno pula primabera, bordeando
la fin dun seclo que fui tou, i l cumpriste
lhargamente, cumo ua marra, ou un manolho
de centeno que apertasse nas manos.
Hoije upes-te na spessura de ls clarones, nas seinhas
de l’auga, ne ls oupores de ls montes.

Ardes. A essa lhuç you acendo este poema.

Fernando de Castro Branco, O nome dos mortos.





[An pertués

Biografia

Jazes. Para ti vai esta primeira fala. Nasceste
com a república, no dealbar de um século já tombado,
percorreste, dia a dia, a constelação dos anos, ou luzes
que brilhassem nas margens dos eclipses,
sem azeite nas candeias pelas noites dos enigmas.
Conheceste o rastro negro das nascentes,
a sede dos rios, o aguilhão das chuvas no tropel
das enxurradas, as ondulações do gelo nas linhas
brancas de Janeiro, os cumes das montanhas
e os seus lados encobertos. As plantas nasceram-te
das mãos, as sementeiras interiores também.
Foste íntimo dos cães e das aves das alturas,
protegeste os répteis, quando desabrigados,
suportaste a cinza dos domingos, o ritmo melancólico
de procissões e de cortejos. Bateste à porta
do crepúsculo devagar. Quiseste o relento,
o puro e liberto horizonte, onde coubesse o azul
que te levava. Agora respiras o tempo
no átrio implacável do silêncio, a paz
chegou pela Primavera, beirando
o fim de um século que foi teu, e o cumpriste
longamente, como um marco, ou um molho
de centeio que apertasse nas mãos.
Hoje levitas na espessura dos clarões, nos sinais
da água, nas fumarolas dos montes.

Ardes. A essa luz eu acendo este poema.]




terça-feira, 15 de setembro de 2009

L Guardador de Ganados - XLIV

Sperto de nuite derrepente,
I l miu reloijo acupa la nuite toda.
Nun sinto la Natureza na rue.
L miu quarto ye ua cousa scura cun paredes sbranquenhadas.
Na rue hai un sossego cumo se nada eisistira.
Solo l reloijo cuntina l sou rugido.
I esta pequeinha cousa de angrenaiges que stá anriba la mie mesa
Abafa toda la eisistença de la tierra i de l cielo…
Quaijeque me perdo a pensar l que esto quier dezir,
Mas staco, i sinto-me a rir na nuite culas squinas de la boca,
Anchindo cula sue pequenheç la nuite einorme
Ye la curjidosa sensaçon de anchir la nuite einorme,
I esta sensaçon ye curjidosa porque el nun inche la nuite
Cula sue pequenheç.

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]

Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:
Acordo de noite subitamente,
E o meu relógio ocupa a noite toda.
Não sinto a Natureza lá fora.
O meu quarto é uma cousa escura com paredes vagamente brancas.
Lá fora há um sossego como se nada existisse.
Só o relógio prossegue o seu ruído.
E esta pequena cousa de engrenagens que está em cima da minha mesa
Abafa toda a existência da terra e do céu…
Quase que me perco a pensar o que isto significa,
Mas estaco, e sinto-me sorrir na noite com os cantos da boca,
Enchendo com a sua pequenez a noite enorme
É a curiosa sensação de encher a noite enorme,
E esta sensação é curiosa porque ele não enche a noite
Com a sua pequenez.]

sexta-feira, 11 de setembro de 2009

010



Era ua demingo de júlio, a salida de missa, an Dues Eigreijas. L sol staba agora colgado mesmo al meio de l cielo, porriba de mi. You tenie treze anhos i un saiote burmeilho de lhana. Un burrico staba preso a l'argolha dua casa i you als uolhos de quien me quejisse apreitar. La segada era l einfierno adonde, a fuorça, you querie ganhar un cielo de pan.





quarta-feira, 9 de setembro de 2009

009

Inda l camboio nun chegaba acá.

Buono, nesse tiempo iba-se al Pocinho, al camboio, a buscar todo l que era perciso pa ls sotos. Juntában-se als trés i als quatro para fazer l camino. Cumo las mulas nun podien ir de bago, lhebábamos cargas de trigo. You fui alhá algues bezes cun miu armano Manuol i traiemos suola que miu pai mandaba benir de l Porto. Muita giente fazie esse trabalho de almocrebe, cumo eiqui se fizo an to la bida. Todo era a fuorça de cargas i carradas.


Apuis, bieno l camboio i la bida demudou un cachico. Yá muitá que l camboio tornou a deixar de benir. Arrincórun ls carriles i até ls xeixos lhebórun camárcio.

Las staçones ban-se sbarrulhando, borrachas de tiempo i abandono.
Deiqui a pouco, será mui custoso adebinar por adonde l camboio passaba: la lhinha será un risco ne ls lhibros antigos.


terça-feira, 8 de setembro de 2009

008



[a antrar pula madrugada - la de agora que datrás yá serie alta nuite]


I.
- Hoije l M. ben a drumir cuntigo...
- Ben. I cumo sabes?
- Cumoquiera el l fizo correr pul lhugar para se agabar. Yá bés la mala fama an que quedas...
Báten a la puorta. L lhume stá fraco i nun dá para subertir la gilada de l janeiro mais perro de redadeiros anhos.
- Entra, M. Ye el, bai-te ambora ou, se mais quejires, sconde-te eilhi atrás de l lhouceiro.


II.
- Dius mos dé buonas nuites. Carai, que friu stá...
- Buonas nuites mos dé Dius. Bai pa l quarto i bai-te znudando, que yá alhá bou.
M. amplacha-se i mete-se na cama.
Eilha bai i tira-le la roupa.


III.
- Á sue caralho, que stás ende a fazer na mie cama?
- Ó, i agora que çaparate ye esse?! Nun bózies tan alto que ls bezinos puoden oubir.
- Tu falas na rue i an mie casa falo cumo quiero.
- Dá-me la roupa, que yá me bou.
- You nun bi roupa nanhue. Pon-te-me deiqui para fuora, antes que te stenda este palo pulas costielhas.
- Dá-me la roupa por amor de Dius, que bou a quedar cheno de friu i a passar ua bergonha.
- Nun bi roupa nanhue. Sal antes que te caleça bien calcido cun este stadulho.


IV.
- Ai mulhier, deixa-me deitar que stou ancarambinado. Ai Jasus que friu.
- Deita-te eiqui M., que la cama stá mui calentica. Cuitadico de ti, ai cuitadico de l miu M.



Todas estas cousas se cuntában i se sabien pul pobo. Anda que se fusse hoije, habies de ber adonde te ibas a calcer... Dízen que la tie era algo simples, mas nesse tiempo inda nun habien ambentado las reformicas i deixar calcer l home quedaba mais barato do que quedar eilha sola.




segunda-feira, 7 de setembro de 2009

L Guardador de Ganados - XLIII

Antes l bolo de l’abe, que passa i nun deixa rastro,
Que la passaige de l animal, que queda lhembrada ne l suolo.
La abe passa i squece, i assi debe de ser.
L animal, adonde yá nun stá i por esso de nada sirbe,
Amostra que yá stubo, l que nun sirbe para nada.

La lhembráncia ye ua traiçon a la Natureza,
Porque la Natureza de onte nun ye Natureza.
L que fui nun ye nada, i lhembrar ye nun ber.

Passa, abe, passa, i ansina-me a passar!

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:
Antes o voo da ave, que passa e não deixa rasto,
Que a passagem do animal, que fica lembrada no chão.
A ave passa e esquece, e assim deve ser.
O animal, onde já não está e por isso de nada serve,
Mostra que já esteve, o que não serve para nada.

A recordação é uma traição à Natureza,
Porque a Natureza de ontem não é Natureza.
O que foi não é nada, e lembrar é não ver.

Passa, ave, passa, e ensina-me a passar!]




domingo, 6 de setembro de 2009

007



[a meia tarde]

Por estas alturas de Setembre siempre habie quien iba a la feira de l Naso, que se fazie neste die. Se tubira que falar dessa feira, nunca mais me calhaba, esto sien cuntar culas fames que por alhá passei. Ye berdade, nun son buonas las lhembráncias, nien de la feira nien de la fiesta. Essa parte talbeç seia mais pa la mocidade de ls pobicos deilhi acerca que lhebában todo de casa, tenien arraial i essas cousas assi. Nada que chegasse a la nuossa fiesta de Santa Bárbela, mas cada un amanha-se cul que ten.

Ua beç, tenerie you catorze anhos i staba apreitado cumo criado. Miu pai nun tenie percison dessas cousas, mas nun sei que le dou. Raios ta parta, cada beç que se me lhembra até relouco. L amo mercou uas bacas i ua bitela, que inda nien era subranha. Alhá tube you i Jé Renife de las lhebar para Sendin. To la nuite a andar, a andar, i la ourbalheira a caier-mos nas costielhas, Carril Mourisco afuora.

Ende pula Cruç de Martinç Fernandeç, an zlado de la Quinta de Cordeiro, la bitela struncou l relate cun que benie presa. Á mai, l que nun fui pa la agarrar! A correr de nuite por aqueilhas touças, caiendo eiqui i lhebantando-me eilhi, nien sei cumo nun me matei. Todo acabou por se quedar an rasgones de calças i arregunhones de piernas. Mesmo quando caí a un poço, la mie suorte ye que era pouco fondo i la auga pouca.

Cheguei, raiaba l die. Zaiunemos-mos i ala pa la feira de Trancoso a lhebar la bacada. Chegábamos a tardar ua sumana. Ls caminos éran malos, mas la bacada iba por sou pie, de modo que siempre andubo dun lhado pa l outro.

Cuntában que deilhi las lhebában pa l Soito, an Sabugal, i apuis las passában para Spanha. Essa parte you nunca bi.

Anque stéiamos solo a meia tarde, nun se me lhembra de l que comi al almuorço de hoije. Mas estes feitos tan antigos pássan-me na cabeça cumo se se stubíran a dar agora. Baia un home a antender estas cousas.





sábado, 5 de setembro de 2009

006



quando la tarde yá deixa adebinar l çponer de l sol i se bei l abaixar de l berano


Era ua tarde caliente de Setembre, haberá uns setenta i cinco anhos. Lhembra-se-me porque habie ido cun miu armano mais bielho a sumbrar nabiças. Cruzemos-mos cun eilhes quando íban pa l camboio, einougurado habie mui pouco. Dezien que l çtino era l Brasil, mas bin a saber mais tarde que era la Argentina. Ls pais del nun l quejírun deixar casá-se cun eilha, por ua rezon sien remendo: la rapaza nun tenie mais que uns arachales.

L nome del era al alrobés daqueilha salida: Fociano. Al salir para adonde podisse respirar, cuntinaba an busca de felcidade. Nunca mais tornórun. You nunca mais soube deilhes. Yá me bou afazendo a estas amboras de bielho, marras que amóstran cumo l mundo demudou.


Hai squinas de la bida adonde cuidamos que la lhibardade nunca tubo porblemas, mas bien mos anganhamos. Ciertas fuorças nun adelantra cuntreriá-las: sien eilhas todo perderie sou sentido.

Las tierras stan agora, de berdade yá muitá, de adil. Un passa por eilhas i sinte las rábias que eilhi sumbrórun: cardos, gatunhas i ua çfamiada paxarina ye todo quanto alhá crece.




005



al ampeço la tarde



Para quien sabe i gusta de ler, ls lhibros ou la scrita puoden-le acupar muito tiempo. Lhougo ende bai ua grande defréncia de bida.

L tiempo ben agarrado a la scrita: cumo ne ls ancarambinadores, todo se cunserba eilhi agarrado a las lhetras. Assi, un home puode ampeçar a ler un scrito i nistante dá por el muitos anhos atrás.

La scrita nun apunta a la eiternidade, porque siempre eilha recende a tiempo passado, eilhi acocadico a spera de quien le diga, oulá.
Deilha se çprende la magie que pon ls muortos a falar cun nós, que mos puode poner a falar cun ls que inda nun nacírun.




004


00.08 h.


Torno a la política: an beç de faláren de ls porblemas, fálan uns de ls outros. Todos sáben l que ls outros dezírun, mas talbeç nun conhéçan ls porblemas. Era tan fácele. Mas eilhes mais quieren andar por outros mundos.

Quien busca malzina para un delor que nun le duol ou que nien sabe que eisiste?




sexta-feira, 4 de setembro de 2009

003



18, 45 h


L scarabeilho, grande, negro cumo ua azeituna madura, bai lhebando la bola de merda culas patas traseiras. Sigo-lo yá un bun rato. Hai tropieços pul camino, muntanhas a la dimenson de l bicho, i la bola rola porriba l scarabeilho.

A la nuite, al tornar a casa, alhá staba el. Parecie muorto. Serie de canseira? pensei. A ampurrá-la, un acaba siempre por quedar cula bida amboznada i tener ua muorte de merda.

Andarie you puls dieç anhos. Hoije, cuntino a ampurrar la mie bola: outro ouro nun tengo para alhá de l que sou.


[se nun fusse berdade daba quaije ua fábula]


002



13,15 h

Stará a fazer anhos – i quien sabe yá quantos? - que me fui a las peras a Penilla. Era aquel tiempo de Setembre an que inda tárdan las bendímias i la tierra stá cálida de mais para nabiças. Por esso me sobraba l tiempo para todo. Pula ceçon, bie-se que l duonho de la huorta habie acabado de regar. Nesto,
- Carabineros, carabineros!
Dou-me un baque, mais por bias de la surpresa que outra cousa. Lhebe cumo you staba naqueilha altura, nun habie carabineiro que me agarrasse pulas arribas. Lhougo apuis, coinci-le la risa. Era Miguel. Sentemos-mos a la selombra dua penhica i anchimos-mos de peras até mos doler la barriga.

Miguel era un cabreiro penilhés que benie a tener cumigo muita beç. Fura pula nuite, fura yá a assomá-se la purmanhana, ralo era l die an que nun atrabessaba l riu. Muita beç chubie até al Cabeço de l Rincadeiro. Quando abaixaba, a dreitos al Corço, se nun éran dous, traie al menos un coneilho ne l cerron. Uolhos de renozielha, arranado i seco, Miguel era mais able que un chibo muntés, daqueilhes que dan brincos até al coraçon dua faia se un raquito de yerba puxa por el. Capaç de passar ua manhana anteira a zancrabar un lhagarto de l buraco, tenie ua pacéncia tal que até l tiempo zasperaba cun el. Mas nunca me afiç a aqueilha chicha sbranquenhada que solo acumparaba a quartos de rana.

- Queda çcansado, que nada le digo a tiu Manolete.
- I que le queries dezir, sou carranha!?
- De las peras.
- You, se fusse a ti, botaba-me yá a correr…
I riemos-mos ls dous até que l retombo de la risa mos respundisse de l outro lhado de l riu. Yá bien anhos que nun beio a Miguel! Se fur bibo, tená mais de cien anhos i nun stará an grandes cundiçones de passar l riu. Tamien nun adelantra que, cul tiempo, se mos bai la gana de peras i de risas.



quinta-feira, 3 de setembro de 2009

001



fin de tarde

Nunca sei mui bien se me hei-de rir cun aqueilha eideia de que tornar al trabalho ye cousa que deixa las pessonas amalinadas. Nunca soube l que éran férias, puis l miu mais grande luxo, an questiones de trabalho, siempre fui demudar de acupaçon. Ye berdade que a meio de l die aspero que passe la fuorça de la calor, quando nun tengo gana de séstia. Se nun chega a ser un berdadeiro çcanso ye porque las moscas nun me déixan nien por un cachico.

Alhá eilhes. Las bidas que beio por ende, nun ténen nada a ber. La telbison andubo a fazé-le preguntas a las pessonas, pulas rues... de Lisboua. A mi nunca me preguntórun nada, talbeç porque nun tengo férias. Ye esso, you nun eisisto i assi nien sequiera dan cumigo. Hai un silenço que ye sinónimo de abandono: sei you que esse sentido de la palabra nun ben ne ls dicionairos.

Agora ampeçórun a falar de las eileiçones. Todo mundo stá cun atento a las palabras, las dezidas i las calhadas. Cuidei que la política tenie que ber culs feitos, mas beio que s'achega mais a las reitólicas. Apuis, admíran-se que todo se çfaga an nada.

La rue tornou a sou sereno. L rematismo bózia que ben ende muda de tiempo para manhana. Que Dius la mande bien chubida, que será l miu modo de tener férias: nunca sou you que las marco i nien sequiera me píden oupenion.