segunda-feira, 11 de outubro de 2010

Suonho i rialidade


[Telmo Ferraz ye padre i nacido an Berçó, cunceilho de Mogadouro. Agora, cuido que inda ye bibo, trabalha na Obra de l Gaiato, mas an nuobo fui padre na barraige de Picuote, seguindo apuis para Angola (barraige de Cambambe). Dessa sue passaige pula purmeira barraige mirandesa, quedou-mos un teçtemunho stroudinairo, l lhibro O LODO E AS ESTRELAS, que tamien fala de la lhéngua mirandesa, de modo cumo ls barraigistas fazien caçuada de ls palhantros i de la manifestaçon que ls mirandeses, roubados ne l que era sou, fazírun an Bila Chana a gritar Nun queremos acá la Barraige. Un lhibro a que hei de tornar un die destes, neste blogue. Yá zdende que nun oubie falar nel i agora lo çcubri neste lhibrico dun outro natural de Berçó, adonde se bei que Telmo Ferraz manten bibo l poeta que li bai yá para mui acerca de quarenta anhos.]


Suonho

Hai molinos a cantar
la música de l'auga!
Brincos d'alegrie
ne l caier de l grano!
Andrento, l mobimiento
de la piedra que muole.
Beila pul aire
l puolo de la farinha
cun sabor a primabera



Rialidade!

Molinos de la Ribeira,
deixados i tristes...
Las silbas tomórun cuonta
de sou solar.
ls telhados caírun-se.
Las piedras scachadas
chóran
las suidades de l grano!

Telmo Ferraz, in Serafim Amaro Afonso, Nobreza de Gente Humilde, ed. autor, 2009
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Sonho!

Há moinhos cantando
a música da água!
Pulos de alegria
no cair do grão!
Lá dentro, o movimento
da pedra que tritura.
Baila no ar
o pó da farinha
com sabor a Primavera!



Realidade!

Moinhos da Ribeira,
abandonados e tristes...
As silvas tomaram conta
do seu chão.
Os telhados caíram.
As mós partidas
choram
as saudades do grão!]

4 comentários:

Ana disse...

Buonas tardes, Amadeu,

Acho este poema que nun cunhecie mui guapo mas surprende-me la buossa traduçon quando dezis :

« Las silbas tomórun cuonta
de sou solar. »

Nun era melhor dezir :

« Las silbas tomórun cuonta
de l sou chano. »

Cumo tadução de :

“As silvas tomaram conta
do seu chão” ?

Subretodo que “chano” ten la bantaige de rimar cun “grano”

Fázen pensar todos esses bersos ne ls molinos tamien “deixados i tristes” (you tenerie dito « abandonados » assi i todo, cumo an pertués ; i an francés tamien : « abandonnés » )… fázen pensar ne ls molinos de la Ribeira de Las Lagas que inda podemos ber ne l termo de Sendin... todos « an ruínas » mas inda cumo subrebibientes de tiempos que muitos inda cunhecírun.

Un abraço

Ana disse...

Corrijo l que screbi:

... you tenerie dito "abandonados i tristes" assi i todo... (i nó "abandonados" só)

Amadeu disse...

Buonas nuites Ana,

Las perpuostas que fazes son traduçones possibles, mas nun me parécen la melhor:
- deixar ye l termo tradecional de l mirandés para traduzir l pertués «abandonar»: tamien ls molinos fúrun deixados al tiempo, al dius te me dou, etc.
- quanto a chano i solar: chano ye un termo genérico, ta~l i qual cumo suolo; solar ye un chano ou suolo específico,adonde algo assenta, cumo ye eiqui l causo: l solar de l forno, l solar de las eiras, etc. i esse ye l nuosso causo.
Esto que you digo puoden parecer subtilezas, mas ye por ende que passa l'alma de la lhéngua, al menos ne l miu modo de ber.

un abraço,

Ana disse...

Amadeu,

Se esse poeta inda ye bibo, l melhor ye pedir-le tamien un die l parecer del, subretodo se chegou tamien a bibir an Picuote i nas outras aldés alhi acerca.

Tento antender ls buossos argumentos, Amadeu, quanto a la scuolha dessas dues palabras « deixados » i « solar » mas… bien gustarie de quedar cumbencida a 100% !

Bonda dezir por eisemplo que « abandonar » ben de l francés antigo i l que se sabe ye que eisiste an francés pul menos zde l seclo XII. Ora naide puode poner de lhado l’anfluéncia (cumo chegou a fazer tamien puls bistos l padre Moisés a respeito dessa palabra yá que tamien nun la puso ne l sou « Pequeinho Bocabulairo »)... l’anfluéncia que tubo l francés, tamien pula cierta subre l mirandés, l francés que era tamien la lhéngua que falaba ou que tamien sabie D. Afonso Anriques i ls sous decendientes (D. Deniç para nun l citar!) que andórun tamien cumo todos sabemos por essas tierras de Miranda.

I hoije an die, cun tantos francófonos (i lusófonos anton nun se fala!) que hai por essas tierras, ye defícele nun pensar que « abandonar » nun eisiste até an mirandés, subretodo ne ls dies d’hoije.

Quanto a la palabra « solar », a mi l que me choca ye que essa palabra faç tamien pensar, que quérgamos ou nó, ne l adjetibo « solar » correspondiente a la palabra « sol » i na conotaçon positiba que essas dues palabras puoden transmitir mas que puls bistos nun corresponde cul sentido que l outor quijo transmitir i que ye ua noçon negatiba de las transformaçones que houbo nas tierras de Miranda durante l seclo XX que tubírun cumo cunsequéncia, antre outras... l « abandono » de ls antigos molinos que serbien antigamente para moler la farina.

Mas por outro lhado you antendo que seia defícele eimaginar l’eisisténcia de ciertas palabras depuis de haber oubido falar mirandés quaije siempre probablemente dentro de l mesmo quadro... mas un quadro, Amadeu, que podemos tamien cunsiderar anfeliçmente algo restrito.
Que nible de studos tenien i inda ténen quaije todas las pessonas que zde siempre oubimos (nós !) falar mirandés ? You acradito, sabe, na capacidade que oufrece tamien la scuola de mos ansinar cousas i palabras que nós bien mais deficelemente haberiemos daprendido se nun tubíssemos mais que la 4a classe ou menos inda. Esta ye la mie oupenion.