sexta-feira, 6 de abril de 2007

Para que sirbe?


L que fazemos solo ye grande quando, dun punto de bista nuosso, alguien del puoda dezir: nun le sirbe para nada.

Solo aqueilho que cunsigue chubir para alhá de la barriga, de l’eiquenomie eimediata i de outelitarismo, ye tamien l que cunsigue chegar a la stada mais alta de l’alma houmana.

Hoije apersentei an Sendin l lhibrico de la mie amiga Maria Fernanda Chumbo, Os doces e licores da Nanda, i ende dixe cousas aparecidas a aqueilhas que stan arriba. Tal i qual cumo un poema, ua música, un quadro, i outras cousas assi, un licor nun sirbe para nada, quier dezir, nun mata fame, nien sede, que ten de se buer an dosas de copica. Sabe bien i ende queda toda la sue fuorça de eisséncia cuncentrada, tamien de carino i de saber.

Fui guapa la tue fiesta, Fernanda. Fui ua honra.

Deixo agora eiqui l cacho dun diário, talbeç screbido ne ls anhos cinquenta de l seclo XX por un bielho camposino yá ancapaç de trabalhar i que pensaba l mundo d’anriba l sou puial i ls sous mais de uitenta anhos. Nunca fui publicado. Talbeç un die lo ponga a agarrar aire. Este cacho que eiqui deixo ye an houmenaige a la mie amiga Fernanda, i trata dessas cousas que nun sírben para nada. Esse diário, ten l nome porbisório de Belheç i Fracisco Niebro yá lo çcubriu an 1999. Cuntina a la spera de sue beç. Diç assi esse cachico:


«Para que sirbe un sacho? Para que sirbe un arado? Para que sírben ls çapatos? Para que sirbe un bielho? Siempre la mesma pregunta: para que sirbe?!

L que nun sirbe para nada, bota-se fuora. Solo stroba. Nun hai campo para todo. L mal ye que l que sirbe ó nun sirbe, depende de quien dá la repuosta: uns arríncan l joio, mas outros ségan-lo para se l dar a las béstias.

Passo ls dies sentado ne l miu puial de piedra de la rue: quien passa mira para mi. Sirbo para esso. A las bezes pongo l chapéu anriba ls uolhos i miro por baixo. Quien passa pensa que stou a drumir. Assi, las pessonas míran i pénsan. Tamien sirbo para esso. Quando se ban todos pa l termo i ls garotos quédan porqui, sirbo pa le cuntar cuontas i, a las bezes, mandá-los star quietos quando son mi scalhabreses.

Quando ua pessona passa la bida a preguntar, “para que sirbe?”, puode quedar cun un porblema mui grande: chega a bielho i nun aguanta ls delores de la repuosta.

Solo scribo anquanto ándan pul termo. Dius te lhibre se me bíssen a screbir, preguntában-me lhougo: mira l pantemineiro; pa que sirbe esso?
La mais grande lhibardade ye ser capaç i poder buscar cousas que nun sírben para nada. Esta fui ua de las poucas cousas que daprendi an to la bida.


Fui buscando la bida, mas nunca dei de caras cun eilha. Solo cachicos de pan, uas cachas de patata i pouco mais. Cousas que iba comendo i cagando. A las bezes, iba pa l sagrado a saber de pessonas. Çfeito l juntouro, bolbie para casa, solico. Tamien, buscar mais do que esso todos cúidan que nun passa dua malina, ua boubada. Algo que nun sirbe para nada.

Mirando bien al para trás, beio agora que nun ténen rezon. Uitenta i cinco anhos que bibi, pouco mais son do que un: cumo ua ruodra, todo torna siempre al mesmo. Buscar era l único modo de salir de la ruodra. Mas siempre tube miedo desso, que me daba uas quelubrinas mui grandes.

Agora yá nun tengo fuorças para buscar cachicos de pan i cachas de patata. Balo menos do que l perro a que l duonho le diç, busca!, busca! Mas cuntino a buscar, nun sei bien l quei. Buscar ye cumo star sentado ne puial, i yá nun sou capaç de star doutra maneira.


Todo mundo stá afeito a aceitar l mundo cumo ye. Mas l mundo nun ye: fazírun-lo, fazimos-lo. Bonda alhebantar ua piedra an cata de formigas d’ala para caçar páixaros, poné-la noutro lhado i l mundo yá nun ye l mesmo.

Quando bou pa la Fragosa, quedo-me a mirar pa ls cachicos de teilha que stan sparbados pul meio de l adil. Dízen que morórun alhi pessonas, hai muitos miles d’anhos. Apuis, naide sabe porquei, fúrun-se ambora. I chamórun-le al sítio l Malugar. La palabra diç todo. Hai uns anhos, quando era mais nuobo, pus-me a mirar para un cachico daqueilha teilha. Nun sfergante, yá era telhado, cabanha, lhume, giente. I l cachico de teilha fui quedando roijo, assi cumo quando mos ben l sangre a la cara. Staba alhi un mundo que s’habie muorto. Muorto? Nun staba you alhi, bibo? I aqueilha teilha nun poderie ser l ambelhigo adonde se prénden las correias de ls mundos?»

Fracisco Niebro

Sem comentários: