domingo, 22 de fevereiro de 2009

guerra de suonhos



ténen alas que ser a la medida de ls suonhos, fuortes para passar alhá de l tiempo i nunca dáren parte de fracas: suonhos para manhana nun percísan alas, bonda un brinco cumo porriba un rieirico;
un die i outro i mais i siempre outro die son muito die, sien nunca zistir, nua lhuita que mais balira que fazíramos an guerras de suonhos: bomba suonho para acá, bomba suonho para alhá i, ala, suonhos spartiçados a camino de l'ougença de l spital, i mais abaixo un suonho a ser ouparado a sou (sien)sentido, i lhougo arriba un suonho a nacer i a atrelundar todo alredror cun sou bérrio naciente, i mesmo an zlhado de l spital l semitério de suonhos muortos i de l outro lhado ua casa a bender próteses para suonhos cumo pormessas nun altar, i tamien un manicómio pa ls que perdírun ls suonhos, deilhes zistírun i mal óuben falar neilhes dá-le ua rábia de ls einfiernos; dízen que suonhos nun dan pan, mas quemido solo ye amportante quando hai fame: i talbeç un die séiamos capazes de ls fazer tan cuncretos que se puodan comer; ampossibles, boubos, sien sentido, einatingibles, subrehoumanos, a atirar a milagres, todos esso son adjetibos que quádran bien a un suonho: assi i todo, cuntinar cun eilhes, nunca zistir, dar-le tiempo i fuorças, lhebá-los para todo l lhado, nunca deixar que la lhéngua ls faga an nada; an beç desso, faç de tue fala un suonho i pon-lo adonde nunca naide l agarre i siempre cuntine fresco i lhimpo an sue fuonte a correr a gargalhon: quanto dígan, nun será mais que fala, perdida deilha mesma.



sábado, 21 de fevereiro de 2009

hai uitenta i cinco anhos



deixa-me dezir-te cumo era l mundo adonde naciste, hai uitenta i cinco anhos: nun tenien percison las mulhieres de daprender a ler, que lhibros nun tirában fame, nun pagában geira nien lhebában armanos mais nuobos al chinchin; bundaba ua premonia para lhebar un pai para outro mundo i deixar ls filhos inda a caber ambaixo dun scrinho; era l tiempo dun demingo de júlio alfado an que, chubida an tous treze anhos i perdida an tou saiote de lhana até als pies, aguardabas la fin de missa an Dues Eigrejas a ber se alguien t'apreitaba al ampeço de la segada, l pinganielho a arder piernas abaixo i l febre a chubir l cuorpo arriba; scuola era daprender a scabar, a arar, a mundar, a segar, a fazer pan, a filar, a fazer meia, a ir a saber de lheinha pul mundo adonde la habie, ir a buscar sardinas al camboio a Oubariç i apuis lhebá-las por caminos i lhadeiras i cunserbá-las al carambelo de ls dies; solo sabies ua ouracion para rezar por cada die a la tierra mai, diusa maior - l pan nuosso de cada die me dai hoije -, i por esse cielo bolában tous suonhos, mas essa diusa debie ser xorda ou tamien probe; l mundo lhebaba-te l home para outros mundos, i quedabas cun mais ua boca a salir de la barriga i sien naide que te podira dar çcanso al chinchin anquanto atamabas l zaspero de manhana; nien quiero que se me lhembre, dizes siempre, nien acradito adonde cheguemos, repites a aferrolhar las lhembráncias, que ampuntá-las nun sós capaç; mandeste ls filhos pul mundo, inda mejában la cama, a saber doutra bida, i cuntineste sola, a ancarreirar ls remissacos de las angúrrias i a alhargar las nuites até que alhá te coubira l peso de ls dies, nunca rendida i siempre apostada an ser la redadeira que daprendiu a assar la manteiga na punta de l speto: nun ls biste a crecer a cada die, nun te bírun a debelgar ls dies: dende que siempre le quedeste i eilhes te quedórun cun ua fame que nada farta; agora, cuntas ls dies i al fin de cada un ye ua batalha ganha, mais ua nessa guerra que ampeçou mal apenas naciste, hai uitenta i cinco anhos, a la punta de riba de l Barrialto; agora, tenes que te aguantar: inda mos fáltan muitos dies para aguçar i nun pára de crecer la fame a aplediar por nuobas fornadas de pan; sabes, mai, zde hai uitenta i cinco anhos l mundo quedou un cachico mais purfeito, por bias de ti, i nada de l que agora fagas mos faç falta: solo tu.



sexta-feira, 20 de fevereiro de 2009

funtaninas ou arte poética

nun sabie cumo prender l tiempo, boziá-lo para alhá de sous lhemites, spechucar la risa negra que le medra a sous algozes nas antranhas, ser capaç de nunca aceitar cumbenes ou ser rezonable cun fames i cun sangre, oupir até al sol ls pequerrixos que nien cuçquinhas le fázen a la stória, lhebar até al cielo ua lhéngua que nun sbolaixa yá an multidones i juntouros: apuis de muito pensar, sufrir, sonhar, decidiu screbir... un poema.

quinta-feira, 19 de fevereiro de 2009

música que mos tembra

nada s'acumpara a ciertos sonidos, algo special que acuntece ralamente i a que chamamos música: crécen tanto que púxan l tiempo até solo quedar l agora, ancuolhen l spácio até solo quedar l eiqui, subírten até que l pensar se derrita, cálhan-mos an mundiadas de silenço, nácen-mos tierra i l cielo: hai un punto an que yá l cuorpo ye música que respira an sou tembrar i nada mais queremos que todo eilhi pare i nunca passe, tan citre que caba l'eiternidade nun sfergante.

quarta-feira, 18 de fevereiro de 2009

retornar de ciguonhas



Hei de retornar a casa, cumo ciguonhas al niu de siempre, al abrolhar de la bida, al punto adonde ls galhos aguántan l azul i l frezno upe ls braços de ls tocos a ampuntar las nubres que nun stubíren preinhas d'auga; ten que l aire quedar lhimpo i sereno pa l baile de l amor, i l retombo de ls dies apuis, ls dies que yá nun me quejíren, ha de amostrar que para bien loinge s'arrunsou yá la termienta; anquanto me chamar l pan dóndio de mi mai, hei de retornar al tiempo que s'agarrou a las angúrrias de l tuoro de las oulibeiras i correr ls paredones a mundar las muntelheiras de azedas que me sobrórun de merendas ne l tiempo de relbar; quando benir la primabera, hei de me assomar sin paraige als cachones i anchir-me de l branco d'auga cun que puoda lhabar ls atenegrados que se me ban arremansando pa ls dies que colguei de las lhembráncias; al fin de todo, cuntinarei a alisar las nuites pa que nun se buolban grima i a la purmanhana agarrar an ambuças l'ourbalheira, deixando-la apuis slubiar pula pauta de ls dedos a refrescar la fala, eiterna antre sílabas i letras ne l altar de l tiempo nuobo, serena pa dezir l retornar de ciguonhas al niu de siempre.




terça-feira, 17 de fevereiro de 2009

lhéngua d'agora


apuis muitos dies d'auga i cinza, hoije botei la lhéngua al sol, a ber se le salie aquel bafo a mofo que se le agarra cul tiempo i la houmidade: quedou a relhumbrar cumo huorta d'agosto apuis un refieirico; la lhéngua ye para se bibir agora, para falar de l tiempo de agora, para seguir cumigo an sítio nobre i nó scundida, ambergonhada: nun tengo que la prender na cadena de l tiempo an que era nino ou çterrá-la pa la tierra adonde se sumbrou an mi; eilha bieno cumigo pa la cidade, i agora stá-se a tornar ua lhéngua ourbana a puntos de yá saber andar de carro pula cidade grande, nun tener miedo de lhargas abenidas i de ls miles de uolhos que nien míran ou buonas tardes dan, i nun sentir yá falta de puiales a la puorta de casa que nun se dan bien cun estes aires chenos de broça; fui eilha, la lhéngua, que quijo benir cumigo i se m'agarrou un die que me meti por ende abaixo; a las bezes pregunta-me cumo era quando la dezien solo lhéngua de l campo, i you alhá le cunto, mas a la bezes custán-le a antender mundos que yá nien an museus puoden ser amostrados; outordie lhebei-la a ber aquel cinema an que ua pessona nace bielha i bai quedando nina i eilha dixo-me a la salida: sabes, you tamien me bou remoçando al modo que l tiempo passa, mas para esso nun me puodes meter na cadena de l tiempo antigo ou de ls spácios adonde bibírun mius abós, lhieba-me cuntigo puls mundos por adonde andas, i hás de ber cumo ls sei dezir de bien, bonda que me deias essa ouportenidade: doutro modo anfado-me i perdo la gana de bibir, derreada cul musgo i las patrielhas.


segunda-feira, 16 de fevereiro de 2009

l die an que ampeçaba la segada


nun era capaç de salir de casa sien lhenço na cabeça, negro çque se le morrira l home; crecira-le l silenço ne l uoco de las jinelas de la risa, que nunca abrie; nin ousaba guada-chuba nin apressiaba l passo al atrabessar dies d'auga; zaiunaba-se siempre pul camino, colgada de l pan antre casa i campo; l xal d'ir a missa chubie pula cabeça anriba l lhenço, ranhido yá pul tiempo cumo prado al ampeço de primabera; traie siempre maduros ls uolhos, dun sereno que nun chegaba a ser triste, a relhuzir na nuite; morriu-se l die an que ampeçaba la segada, que nin ende quijo ser defrente de l pan, ouferecida a la fouce de l tiempo.



domingo, 15 de fevereiro de 2009

oubistas ou ua paisaige defrente



quien bai pula tierra de Miranda, atrabessa l praino i lhougo se dá se cuonta que ye aparecido a todos ls prainos; bei l Douro i sues arribas de grima, mas sabe que esse riu nun nace nin zauga eilhi; mira las nubres a passar, que bénen i ban i sabe que nada mais son que nubres; l aire cuorre para loinge, cumo aire que ye; l sol assoma-se i çcarrega sou rechino, i nien quier saber de la tierra de Miranda para nada; las bistas al loinge, las arbles, la giente, las casas, todo cousas que quédan ne ls retratos i (quaije) nada de nuobo tráien cun eilas; mas se l biajante apurar l oubido puoden chegar-le sonidos que nunca oubiu, que talbeç nien antenda i essa paisaige sonora bonda para que diga: esta tierra ye defrente, oubistas cumo estas nun hai an mais lhado nanhun; sien alma quedarie la tierra de Miranda se se calhara sue lhéngua.



quinta-feira, 12 de fevereiro de 2009

semiente de cantigas



fazie l caldo, cozie patatas, segaba l pan todos ls dies i nunca mie mai cantaba; mas a las bezes, al scabar, meneaba l sacho al modo d'acobelhar cantigas: nunca le nacien; un die cuntou-me que nun se dában cul agre de l sudor.



quarta-feira, 11 de fevereiro de 2009

óndias de pan


reloucában mius uolhos ne l berde de ls panes, chubien-se an zaspero pul tardado garfiar de febreiro, esse més namoradeiro, nun eiterno aplediar puls amarielhos de san juan: an sues calientes óndias d'ouro benie l pan.



terça-feira, 10 de fevereiro de 2009

comedores de númaros


todo an númaros se buolbe, esse pedamiego que Pitágoras puso a sustentar l mundo: cumo tal, las guerras sien númaro i las guerras de númaros, que son agora guerras por númaros... númaros de qualquiera cousa, cumo tal gaç ou ua purcentaige que seia; cun dieç anhos, dórun-me l númaro 86: you era tamien esse númaro; rastros de sangre deixórun ls diuses an guerra por sous númaros... de fieles, de ouraciones, de cumbersiones, de queimados na fogueira, de sacrafícios, de eigreijas: diuses, comedores de númaros; númaros, ls berdadeiros diuses: nien estes pássan sien eilhes i neilhes móntan sou poder.




sábado, 7 de fevereiro de 2009

menudas

carros de lheinha i cargas íban pingando seinhas pula rue: garamiços, cachicos de bides, morgaços, cabacas, pouco mais que stielhas, cascas de arble, un mundo de pequeinhas cousas que ardien i dában pul nome de menudas; habie dies an que chegaba meidie i l assar de la meia sardina quedaba colgado desses nadas ardientes, a colar barriga cun cuostas; apanhábamos menudas cumo cuorbos lhimpában de bichos muortos la prainada: quien nun bibiu esse tiempo puode nunca antender l berdadeiro sentido de la palabra, assi solo ne l plural, tiempo an que fame era costra dua eiquelogie danhada: puls dedos passábamos palico a palico cumo sartas dun rosairo, mirando la lunjura de l braçado cumo ua agonia; apuis, era la lhiturgie de acender l braçadico ne l murilho, asperar l cherrelhar anriba las brasas, i solo apuis comer: mui cedo daprendi la manha de ls diuses i de cumo éramos acumparados: eilhes stában pa las ouraciones cumo you pa la meia sardina: mas cumo a mi naide me rezaba i tenie de ser you a fazer-me mies própias ouraciones, sabien-me melhor a puntos de bundar l cheiro para até l carolo se bolber sardina.

quinta-feira, 5 de fevereiro de 2009

L Guardador de Ganados - XXVII

Solo la natureza ye debina, i eilha nun ye debina …

Se a las bezes amento neilha cumo un ente
Ye que para falar deilha ye neçairo ousar la fala de ls homes
Que dá personalidade a las cousas,
I le ampon nome a las cousas.

Mas las cousas nun ténen nome nien personalidade:
Eisísten, i l cielo ye grande i la tierra lharga,
I l nuosso coraçon de la grandura dun punho cerrado …

Bendito seia you por todo quanto nun sei.
Ye esso todo que beraddeiramente sou.
Gozo todo esso cumo quien sabe que hai sol.


Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:
Só a natureza é divina, e ela não é divina …

Se às vezes falo dela como de um ente
É que para falar dela preciso usar a linguagem dos homens
Que dá personalidade às cousas,
E impõe nome às cousas.

Mas as cousas não têm nome nem personalidade:
Existem, e o céu é grande e a terra larga,
E o nosso coração do tamanho de um punho fechado…

Bendito seja eu por tudo quanto não sei.
É isso tudo que verdadeiramente sou.
Gozo tudo isso como quem sabe que há o sol.]

quarta-feira, 4 de fevereiro de 2009

nun me digas nada

stabas atirada acontra la tarde, uolhos anqueixelhados an bruar de truniada, sereno anúncio de termienta, beiços cun angúrrias a la própia de scunder un terrincar de dientes; sentie-se l ceçar dun aire que nun cuorre, colgado del mesmo an ser de roupa stendida a la carambina de la manhana: las palabras ancarambelórun-se-me na gorja i l géstio quedou-me rézio, triste ancordar de campanas a la nuitica: sobrou solo un mirar para arrolhar la ouracion que de pensar se bestiu: nun me digas nada, que nien buraco hai pa m'afundir; apuis, ua lhágrima abriu camino i deixou un restro de zaspero, branco de lezma pula piedra seca: ua palabra solo que fura i l furminante fazerie l die, talbeç la bida, un barreno: agora, cerra la berruma de ls uolhos i deixa que la nuite chupe l zaspero que nunca las palabras poderan dezir: manhana, pula fresca, spertarás nuoba i todo las palabras poderan dezir, lhabadas i serenas; quedaran-me ls géstios atrecidos, l pensar an sítio que inda nun çcubri adonde queda, agarrado a las mesmas palabras de siempre, que solo an géstio sónan i nien malzina bótan yá: stou eiqui.



segunda-feira, 2 de fevereiro de 2009

la sembra de l cebolhino



deziste-me que habies sumbrado l cebolhino i ls uossos te quedórun molidos, a antrubiar l suonho i a anchi-lo de rumiacos: cumo nun me pássan pula cabeça esses géstios criadores, cumo tal sumbrar l cebolhino?; i cuntineste: an uitenta i siete anhos nunca habie caçado ua palomba, mas onte agarrei ua i un pardal, cun rateira al modo: bacatela, era mui dura i nun quiero mais, que bólen; i ándan giógrafos i outros antendidos, cumo tal a riscar ls meridianos i outras cousas que apártan ls mundos, mas a mi bonda-me telfonar para miu pai: bibo nua cidade cun mais de un milhon de habitantes i nien sei se haberá ua sola pessona que hoije se tenga dado de cuonta de l'amportança de la sembra de l cebolhino, esse géstio dun frescor tan acerca de la criaçon de l mundo, inda que naide se dira de cuonta nien esso fura ambora an nanhun jornal, telbison ou rádio: ye ende que sei de ciéncia cierta a que mundo pertenço, inda que la lhembráncia a las bezes nun ajude: que fazerei quando me faltar esse filo que me lhiga al mundo?



quinta-feira, 29 de janeiro de 2009

assi naciu l'alma



haberien, dízen, ls diuses criado cielo i tierra, lhuç, augas, streilhas, sol i lhuna, i todo l que na tierra i augas bibe; tamien haberien criado homes i mulhieres, de barro assoprado, de costielhas: rastreiros diuses, artesanos de puolo i uosso; ls homes i mulhieres criórun la fala, que se fizo lhéngua, recriando-se nesse antre todos mais houmano ato: assi naciu l'alma: assi daprendimos l tiempo, que mos fizo stória, atando-mos zde hai seclos cun rosairos de palabras.


quarta-feira, 28 de janeiro de 2009

la xordeira de ls diuses



abres ls uolhos i spertas l die c'ua risada; passas puls dedos l rosairo d'acarinar las horas; alhumbrou-se la nuite sien causo fazer de la cunha que le metiste al sol: ye xordo esse dius a ouraciones; nun adelantra cerrá-le la puorta als dies: ténen todas las chabes, pus deilhes ye la casa de l tiempo: nien un çue se quemobírun cun dezir que nun te coincien.



terça-feira, 27 de janeiro de 2009

L Guardador de Ganados - XIX

La lhuna quando bate na yerba
Nun sei que cousas me lhembra…
Lhembra-me la boç de la criada bielha
A cuntar-me cuontas de fadas
I de cumo Nuossa Senhora bestida de probe
Andaba de nuite pulas stradas
A ajudar ls ninos maltratados…

Se you yá nun puodo acraditar que esso ye berdade,
Para quei bate la lhuna na yerba?

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:

O luar quando bate na relva
Não sei que cousas me lembra…
Lembra-me a voz da criada velha
Contando-me contos de fadas
E de como Nossa Senhora vestida de mendiga
Andava à noite nas estradas
Socorrendo as crianças maltratadas…

Se eu já não posso crer que isso é verdade,
Para que bate o luar na relva?]

segunda-feira, 26 de janeiro de 2009

suonhos cun marrafa

Ls mais grandes suonhos puoden-se agarrar a cousicas para outros tan pequeinhas que naide ls antende a nun ser nós: mais amportante que rializá-los, ye tené-los i nunca ls deixar zlidos an sues formas, que siempre tenemos de le star a cumponer la marrafa: si, suonhos cun marrafa, pus era deilha que you tenie proua quando iba a scuola rue arriba cun miu silbote a fazer de cuonta que nun oubie las ties a agabá-la: mas la proua puls suonhos ye nuossa, que dende le ben la fuorça, ua fuorça que mos nace nua fuonte que nunca sabemos adonde queda; suonhos de nino ou de bielho son tan defrentes, a la medida de l tiempo de cada un, mas hai suonhos quédan pula bida fuora, siempre renacendo sien nunca perder sue fuorça; l que te puodo dezir ye que ls suonhos dan mais trabalho que ua huorta, i fázen bien a esse delor de cabeça que ye un nun tener a que se agarrar, cumo zamparados frajones sien rodriga: l mais de las bezes nien tenemos cuncéncia deilhes, nien alredror deilhes fazemos un trabalho filosófico de classeficaçon: este ye un suonho, aquel nun ye, este ye un suonho de cúrtio prazo, aquel ye un suonho para squecer i por ende alantre: l que se passa ye que eilhes nácen sien mos darmos de cuonta cunsante pa l lhado para adonde bolbemos ls uolhos, cunsante apuntamos la gana al tiempo que ende ben: you bien gustaba, mas nun dá para screbir ua teorie, un tratado de ls suonhos, pus se fusse serie cumo tal ponermos-mos cumo bala nun canhon i çpararmos-mos al perciso sítio que apuntássemos; mas mesmo sien tratados, nun bibimos sien eilhes, que l coraçon mos trata l sangre, mas nuossa alma son ls suonhos que mos lhieban.


domingo, 25 de janeiro de 2009

nunca l saberemos

hai balores que nun mos demos de cuonta deilhes a sou tiempo i por esso se fúrun ouxando; un die, çcubrimos que nun se puoden morrer, porque sue muorte mos puode lhebar tamien cun eilhes; cula muorte als uolhos, corremos cumo perdidos a ber se inda chegamos a tiempo, mas nunca l saberemos: fazimos l que podiemos cula fugida, mas nunca sabemos se chegamos, porque nun hai un punto de paraige i de çcansar: antoce, solo mos queda cuntinar la fugida sien nunca parar ou deixar que l sudor mos atrabanque l camino; hai tanta cousa que nun depende solo de nós, mas percisa tamien de nós, percisa de la nuossa parte... i por esso nun podemos saber la fin: nunca parar ye question de cunfiança an outros que béngan apuis, outros que nun puodan de nós dezir que nun fazimos l nuosso trabalho cumo debe de ser; i nun tenemos que mos culpar de todo, que las pessonas que se cúidan i pássan l tiempo ne ls doutores tamien se muorren: ganhar tiempo ye l camino, un segundo de cada beç, un die, un anho, un seclo i mais, por esso nunca faç sentido la pregunta, quanto tiempo bai a durar?, mas se repuosta oubir, que seia esta, que dure l tiempo que you durar. I todo esto bal para tanta cousa... cumo tal ua lhéngua.


sexta-feira, 23 de janeiro de 2009

cumo rebelaçon, salta-me la cuncéncia



bou de casa al amprego i torno a casa, siempre de garaige a garaige; l cinza de l die, smoncaralhado, bota-le sues gárrias a la jinela, arada a sucos d'auga, i nien un bruído chube de ls altemobles, zlidos, na abenida: bien sei que para baixo queda l Teijo i mesmo alantre stá l Marqués, mais scuro, molido talbeç de quelor dun antigo jesuita; dezie hoije un jornal que mais zambolbimiento passa por ua mais grande taxa de ourbanizaçon, i daba l eisemplo de Tóquio: porque apregónan l zambolbimiento cumo un mostro, çfraçado de númaros i purcentaiges, esses demonhos modernos?; a la hora d'almuorço hei de abaixar la abenida de la lhibardade, calhar ls bózios de ls çapatos contra l'auga, anroscar bien l cascol al cachaço a fazer caçuada de l'airaçada i, se passar por ua piedra al modo, bun cuntapie bai a lhebar: hei de mirar bien parriba, deixando las pessonas a cuidar que miro l cielo, mas son ls galhos znudos de ls uolmos que me cháman cun sou choro, que ampeça a ser tiempo de buscar las purmeiras i mais menudas seinhas de primabera, i dies cumo este han de saber que ténen sou cinza cundanado; ls lhombos de l alcatron, las piedras de la calçada, sóltan sue risada lhabada: ye ende que s'arríman las risas ouxadas de las pessonas, çfeitas na auga, que eiqui ten nomeada de mal tiempo; si me dá pena de nun corréren las augadeiras i alhá botar mius palicos-barco, cumo fazie hai mais de cinquenta anhos, guiando-los até al mar de La Calçada, miu gorro de capitan puosto a jeito, que solo por maldade poderien dezir que era ua saca de las patatas colgada de la cabeça: stou mais bielho, ye berdade, mas esta auga manten sue mocidade de siempre, l mesmo frescor zde l ampeço de l mundo i, ne l relampo an que l semáforo queda berde, cumo ua rebelaçon, salta-me la cuncéncia de que nun ye andefrente la mie passaige pula rue: nun chuobe adonde stou i passo i assi, nien que nun querga, stou a demudar l mundo.

quinta-feira, 22 de janeiro de 2009

Prémio Dardos / Frechas


Fui ua agradable surpresa recebir l Prémio Dardos [an mirandés debie de ser Prémio Frechas], para que fui nomeado por de Alexandra Oliveira, que ten un blogue que çcubri hai algun tiempo i siempre besito, podendo ser bisto an http://alexandraonelight.wordpress.com/
You nin sabie que estas cousas eisistien, i l sou balor ten a ber cula atençon que las pessonas le dan uas a las outras, l que ye inda maior surpresa sendo este un blogue an mirandés. Bien háiades, Alexandra, por to l carino que teneis puosto neste blogue. Cuntinai cula buossa poesie, de que muito gusto.
Para se saber cun quei ten a ber l prémio, eiqui queda la rezon, an mirandés:

"Cul Prémio Dardos reconhécen-se ls balores que cada blogger respeita al trasmitir balores culturales, éticos, lhietrairos, pessonales, etc., que, falando debrebe, amóstran la sue criatebidade pul pensamiento bibo que stá i se manten anteiro antre sues lhetras, antre sues palabras. Esses seilhos fúrun criados cula antençon de pormober la cunfraternizaçon antre ls bloggers, un modo de amostrar carino i recoincimiento por un trabalho que ajunte balor a la Web. Este prémio oubedece a algues reglas:
1) apersentar la eimaige de seilho;
2) fazer un link pa l blogue de adonde se recebiu la andicaçon;
3) andicar outros blogues pa l Prémio Dardos.
Assi sendo, torno a passar l Prémio Dardos pa ls blogues que a seguir apersento, pul balor que le reconheço"

[un die destes yá bou a tratar de andicar, que agora inda nun sei]


terça-feira, 20 de janeiro de 2009

tengo que arramar pa nun me quedáren pochas

hai jogos an que ténen que ser al menos dous, cumo tal falar: se solo eisistira ua pessona ne l mundo nun éran percisas las lhénguas, nien palabras, nien cousas assi cumo anzuoles para anganchar outra cousa: las palabras sálen de la boca i ban formando carreiras pul aire até acháren quien las ouba, ye para esso que sírben, porque se falar you solico lhougo dízen, mira aquel stá boubo ou para alhá camina; yá la scrita ye mui defrente, cuntenta-se cun eilha mesma i nun percisa de naide: se achar uns uolhos que la léian, queda cuntenta, mas esso nun ye eissencial para que eisista i biba, porque puode solo quemunicar cun alguien deiqui a dies, anhos ou seclos, ou até nunca, anquanto la fala eisige ser oubida naquel sfergante an que sal de la boca, ye joldeira, strumiento a ser tocado al menos por dues manos; quien scribe ralamente faç ourquestra, mas bai el solo custruindo sous dezires, cumo you fago: cumo poço que arrama l'auga que yá nun le cabe andrento, assi me passa a mi pus mánan-me mais palabras do que puodo aguantar, i antoce tengo que arramar pa nun me quedáren pochas las palabras: atiro-las para este balhe adonde las deixo, puode ser que alguien eiqui querga benir a buer, pus you mesmo acá bengo muita beç, a la falta de jolda ou quando la sede aperta: ende stá porque nunca puodo deixar de screbir, castigo que cumpro quaijeque çque sei screbir i quien me conhece bien sabe que ye assi: se un die deixar de screbir ye porque me morri ou stou acerca, inda que nun se deia por esso, mas quedai sabendo que la seinha ye esta.


segunda-feira, 19 de janeiro de 2009

L Guardador de Ganados - XVII

La Selada

Ne l miu prato que mistura de Natureza!
Mies armanas las yerbas,
Cumpanheiras de las fuontes, las santas
A quien naide le reza…

I córtan-las i bénen a la nuossa mesa
I ne ls houteles ls huospedos albrotados,
Que chégan cun correias tenendo mantas
Píden «selada», çcuidadosos…

Sien pensar que le eisígen a la Tierra-Mai
Sou frescor i sous filhos purmeiros,
Las purmeiras berdes palabras que eilha ten,
Las purmeiras cousas bibas i queloradas
Que Noé biu
Quando las augas abaixórun i la punta de ls montes
Berde i alhagada apareciu
I ne l aire por adonde la palomba apareciu
La cinta de la bielha se zliu…]

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro




[an pertués:

A Salada

No meu prato que mistura de Natureza!
As minhas irmãs as plantas,
As companheiras das fontes, as santas
A quem ninguém reza…

E cortam-nas e vêm à nossa mesa
E nos hotéis os hóspedes ruidosos,
Que chegam com correias tendo mantas,
Pedem «salada», descuidosos…

Sem pensar que exigem à Terra-Mãe
A sua frescura e os seus filhos primeiros,
As primeiras verdes palavras que ela tem,
As primeiras cousas vivas e irisantes
Que Noé viu
Quando as águas desceram e o cimo dos montes
Verde e alagado surgiu
E no ar por onde a pomba apareceu
O arco-íris se esbateu…]

domingo, 18 de janeiro de 2009

apuis las airaçadas

muito te pregunteste l que mos iba a quedar apuis las airaçadas, cumo íbamos a colar ls cachos que l aire çcunjuntou i deixou a caras a la nuite spargidos pula rue cumo broça apuis ua nuite de fiesta: sperta antes que béngan ls barredores, esses mágicos que an todo béien lixo, i nós inda tenemos que mos apanhar de l suolo adonde deixemos a drumir ls dies que nun cabien ne l cerron de ls delores, cheno i arramar por sues lhargas cumo poço de primabera antes la huorta; dá eideia que passórun las airaçadas, mas inda nun sabemos se tórnan nien quei de nós cun eilhas lhebórun, que até ls uolhos yá nun béien cumo dantes; la casa, essa ye agora un sbarrulho que bamos albantando cumo podemos, l aire a antrar por to ls machinales, l'auga a reçumar por to las grietas, l fumo de l lhume a nun achar salida i a antrubiar ls uolhos que yá zaspéran que l sol torne a nacer; assi i todo seguimos l camino, las costielhas agora mais de lhadeira i quaije faias, ls arressaios mais quelobreiros que nun sabemos adonde ban a dar, las checharras mais acerca de mos ambolcáren ls cabeços para anriba la cabeça, assi i todo seguimos l camino, alhenos al delor de cabeça, que inda nun mos habiemos cumbencido que ls delores son l outro lhado de las risas, armanos mielgos, i nada hai a fazer cun eilhes senó lhebá-los a las cuostas sien que la risa deixe de s'assomar a la fuonte de ls uolhos; até quando, cumo hemos de saber? tamien, esso que amporta? cumo nunca hai un segundo ampeço, tamien esso daprendimos, bamos a cuntinar, a cuntinar buscando un nuobo saber de arrincar fuorças de adonde parece que nun eisísten: l segredo, i la fé, ye nun parar de buscar adonde se ancundesórun, que eilhas an algun lhado han de parar, de certeza que an algun lhado stan las fuorças que mos fáltan.

sábado, 17 de janeiro de 2009

hai a sustantibos...

passamos la bida a ser podados de arbles adonde mos bamos nacendo: l corte de la bide de l ambelhigo ye solo la purmeira poda; apuis, bamos-mos pula bida cul que queda de nós i, anquanto aqueilha ferida ganha costra, ampeça l suonho de tornar, malzina para un delor que nunca acaba pus nunca mos bolberemos a ancuntrar cun quien fumus; ye a esso que le cháman crecer, mas a cada poda siempre hai algo an nós que se perde, secando cumo ua bide apuis de chorar sue augadielha; mas l poeta anobielha-se pulas palabras, solo atento a el mesmo, que pouco mais le queda para alhá l'andrifréncia de ls uolhos cun que se cruza ne ls caminos por adonde s'abintura; hai a sustantibos que m'arríncan outra beç la costra de feridas que na teç se habien yá feito seinha, sustantibos cumo poda, a que l poema le arrinca la sustáncia i assi yá podemos fazer de cuonta que nun bótan sangre.

sexta-feira, 16 de janeiro de 2009

Fuonte de Bandúzia


Á fuonte de Bandúzia mais clara do que l bidro,
merecedora de doce bino i tamien de flores,
d’oufierta tenerás manhana un chibo,
an que la tiesta, abultada puls cuornos

acabados de nacer, pa l amor i la lhuita se purpara.
Ambalde: pus te há-de tenhir las fries
augas de burmeilho cula sangre
desta polha dun campante tagalho.

A ti, nien na pior hora la scaldante Canícula
te puode chegar: tu l frescor ameroso
als touros cansados pul arado
oufereces i al ganado que por ende mareia.

Tamien tu hás-de quedar antre las afamadas fuontes
por you cantar l carrasco spetado an riba las uocas
peinhas, d’adonde cantadeiras
tues augas se cáien.


Hourácio Flaco, Odas, Lhibro III, XIII




[an lhatin:
O fons Bandusiae splendidior uitro,
dulci digne mero non sine floribus,
cras donaberis haedo,
cui frons turgida cornibus

primis et uenerem et proelia destinat.
Frustra: nam gelidos inficiet tibi
rubro sanguine riuos
lasciui suboles gregis.

Te flagrantis atrox hora Caniculae
nescit tangere, tu frigus amabile
fessis uomere tauris
praebes et pecori uago.

Fies nobilium tu quoque fontium
me discente cauis impositam ilicem
saxis, unde loquaces
lymphae desiliunt tuae.]

quinta-feira, 15 de janeiro de 2009

ls mundos de las palabras

quedo colgado de palabras cumo cristo de la cruç, mas arrodiado de lhadrones por todos ls lhados; son las palabras que me lhieban para alhá de l delor de ls dies, criando-me outro rial adonde se stiráçan las selombras i la nuite puode nin streilhas tener; arrepélan-me las palabras adonde nien un oulor houmano prende ou l azul berdega dua bena, i assi i todo gusta-me esse mundo: a las bezes tengo de atirar cun el acontra la parede, fazé-le porbar l gusto a lhama, que nada puode ser mais rial que las mies manos ou un calho que me duol ne l dedo pequeinho de l pie dreito: para zoumano bonda l mundo, a quantas mais las palabras, assi a la suolta... por esso las prendo a testos, cumo burro a l'argolha de la puorta de casa, por esso las torturo mais que amaricanos als presos de Guantánamo, i tanto se me dá que bérrien cumo nó: se las deixar solicas a la suolta, mátan-se i mátan-me: cristo dízen que rucecitou, mas you nun tengo arte para de la muorte lhebar tan loinge la caçuada.


terça-feira, 13 de janeiro de 2009

L Guardador de Ganados - XVI

Quien me dira que mie bida fura un carro de buis
Que ben a chiar, purmanhanica cedo, pula strada,
I que para de adonde ben torna adepuis,
Quaije cun de nuite pula mesma strada.

You nun tenie que tener spranças – tenie solo que tener ruodras…
La mie belheç nun tenie angúrrias nien pelo rúcio…
Quando you yá nun serbie, sacában-me las ruodras
I you quedaba buolto i scachado al fondo dun barranco.

Ou antoce fazien de mi qualquiera cousa defrente
I you nun sabie nada de l que de mi fazien…
Mas you nun sou un carro, sou defrente,
Mas an quei sou rialmente defrente nunca me dezirien.

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

Quem me dera que a minha vida fosse um carro de bois
Quem vem a chiar, manhaninha cedo, pela estrada,
E que para de onde vem volta depois,
Quase à noitinha pela mesma estrada.

Eu não tinha que ter esperanças – tinha só que ter rodas…
A minha velhice não tinha rugas nem cabelos brancos…
Quando eu já não servia, tiravam-me as rodas
E eu ficava virado e partido no fundo de um barranco.

Ou então faziam de mim qualquer coisa diferente
E eu não sabia nada do que de mim faziam…
Mas eu não sou um carro, sou diferente,
Mas em que sou realmente diferente nunca me diriam.]

segunda-feira, 12 de janeiro de 2009

L Guardador de Ganados - XV

Las quatro canciones que bénen a seguir
Apártan-se de todo l que penso,
Mínten a todo l que you sinto,
Son l alrobés de l que you sou…

Screbi-las stando malo
I por esso eilhas son naturales
I cuncórdan cun aqueilho que sinto,
Cuncórdan cun aqueilho cun que nun cuncórdan…
Stando malo debo de pensar l cuntrairo
De l que penso quando stou sano
(Senó nun starie malo),
Debo de sentir l cuntrairo de l que sinto
Quando sou you na salude,
Debo de mintir a la mie natureza
De criatura que sinte de cierta maneira…
Debo de ser todo malo – eideias i todo.
Quando stou malo, nun stou malo para outra cousa.

Por esso essas canciones que me renégan
Nun son capazes de m’arrenegar
I son paisaige de la mie alma de nuite,
La mesma al alrobés…

Fernando Pessoa [Alberto Caeiro, O Guardador de Rebanhos]
Traduçon de Fracisco Niebro



[an pertués:

As quatro canções que seguem
Separam-se de tudo o que penso,
Mentem a tudo o que eu sinto,
São o contrário do que eu sou…

Escrevia-as estando doente
E por isso elas são naturais
E concordam com aquilo que sinto,
Concordam com aquilo com que não concordam…
Estando doente devo pensar o contrário
Do que penso quando estou são
(Senão não estaria doente),
Devo sentir o contrário do que sinto
Quando sou eu na saúde,
Devo mentir à minha natureza
De criatura que sente de certa maneira…
Devo ser todo doente – ideias e tudo.
Quando estou doente, não estou doente para outra cousa.

Por isso essas canções que me renegam
Não são capazes de me renegar
E são paisagem da minha alma de noite,
A mesma ao contrário…]

domingo, 11 de janeiro de 2009

mai de lhéngua

hoije pula tarde, bieno a besitar-me, a casa, Manuela Barros Ferreira, salindo yá cun de nuite: gustei de la reber, beciosa i cun seinhas de salude que, spero, nunca se le acáben: ye la mai de l mirandés moderno, si, que las lhénguas tamien ténen mai; las mais bótan ls filhos al mundo i apuis eilhes crécen i tórnan-se andependientes, mas nunca squécen la mai i siempre a eilha tórnan quando percísan, abinturando-se por caminos nuobos, abrindo-le la puorta a outros tiempos, indo mais alhá do que algun die la mais manginou, que mai de probe ten suonhos pequeinhos inda quando eilhes parécen grandes; ls brasileiros cuido que ténen la spresson «mai de santo», mas nós mirandeses passamos a tener «mai de lhéngua», que tamien ten la sue magie, l sou mistério, ua cousa de que outras lhénguas, cumo la pertuesa, nun se puoden agabar: ua mai ansina la filha a andar i dá-le quemido i bestido anquanto ye pequeinha i ajuda-la a çcubrir quien ye: l mirandés, anque tenga seclos, renaciu eiqui hai uns poucos de anhos i ye nesse renacimiento que tubo la suorte de cuntar cun esta mai; a la bezes ls filhos cúidan que las mais nun anténden l que se passa cun eilhes i las mais áchan esso todo mui anjusto i anrábian-se culs filhos, quédan fartos deilhes i chégan a quedar cun gana de nun ls ber delantre: cunflito de giraçones, cumo yá muitá alguien dixo a outros perpósitos, mas quien ye mai nunca mais puode deixar de l ser, nien que nun querga. Nun adelantra. Por mi, tamien gustarie que Manuela tubisse proua desta sue filha, destes sous filhos i que nunca se arrependa de ls haber adotado un die.


sábado, 10 de janeiro de 2009

Marcúrio


Á Marcúrio, bien falante nieto de Atlas,
que las salbaiges questumes de ls homes purmeiro nacidos
cula lhéngua ameroseste, bien spierto fuste, i de la guapa
palhestra cul uso,


cantarei-te, a ti de l grande Júpiter i de ls diuses
anunciador i de la curba lira pai,
able l que te guste por angraciado
roubo a scunder.


Tu, cumo ls buis ua beç nun antregasses
por caçuada roubados, anquanto a ti nino cun amanaçadora
boç te metie miedo, dando pula falta de l’aljaba
botou-se a rir Apolo.


Tamien ls sobérbios Atridas, lhebado por ti
l rico Príamo, deixada Ílio,
las fogueiras de ls Tessalos i de Troia ls einemigos
acampamientos anganhou.


Tu las piadosas almas repones an alegres
moradas i cul caiato dourado ajuntas
l lhebe juntouro, tu puls diuses de l cielo
stimado i puls de l einfierno.

Hourácio Flaco, Odas, Lhibro I, X


[an lhatin:

Mercuri, facunde nepos Atlantis, qui feros
cultus hominum recentum
uoce formasti catus et decorae
more palaestrae,


te canam, magni Iouis et deorum
nuntium curuaeque lyrae parentem,
callidum quicquid placuit iocoso
condere furto.


Te, boues olim nisi reddidisses
per dolum amotas, puerum minaci
uoce dum terret, uiduus pharetra
risit Apollo.


Quin et Atridas duce te superbos
Ilio diues Priamus relicto
Thessalosque ignis et iniqua Troiae
castra fefellit.


Tu pias laetis animas reponis
sedibus uirgaque leuem coerces
aurea turbam, superis deorum
gratus et imis.]


sexta-feira, 9 de janeiro de 2009

ua rosa tardiega


Ódio, á rapaç, ls luxos persas,
zagrádan-me coronas de flores cosidas a filo de tília.

Pára de buscar l sítio an que ua rosa
tardiega se quedou.

Que al hounesto mirto nada aquercentes,
cheno de cuidado, nun m'amporta: nin a ti, que sirbes,

l mirto queda mal, nin a mi ambaixo la spessa

parreira buendo.

Hourácio, Odas, Lhibro I, XXXVIII



[an lhatin:

Persicos odi, puer, apparatus,
displicent nexae philyra coronae,

mitte sectari, rosa quo locorum
sera moretur.

Simplici myrto nihil adlabores
sedulus, curo: neque te ministrum

dedecet myrtus neque me sub arta
uite bibentem.]


quarta-feira, 7 de janeiro de 2009

por caminos de spanto



pul eimbierno, las binhas de la mie tierra aperséntan sues cepas cumo cabecicas znudas que scundírun l cuorpo ambaixo la tierra, apeleijadas an sues carreiras que nien cundanados an campo de cuncentraçon: a la ua para anganhar l friu, apuis porque assi se ínchen de l spanto cun que le han de amberdecer las polhas, s'ancarambínan de la fame que ha de chamar sou miel por to l berano, apúran ls oulores que de sous binos un die han de bolar: nun fúran las lhembráncias i naide nada darie por eilhas, assi purparadas pa l lhume por que estes dies frius siempre apledían; hemos de abaixar puls balados a caras al aire de Touro i sentir se l oulor de ls burmielhos inda pinga de las baras, serenos, nun báiamos a spantar algun tordo que rebusca las redadeiras azeitunas; apuis, seguiremos pul rastro que ls abiones tínhen ne l cielo, que nun hai meia de m'achar, yá muitá perdido por aqueilhes outibales adonde l spanto de l mundo me sorbiu: por caminos de spanto m'assomo, solo neilhes talbeç un die me puoda achar, que nun hai meia de me zampatáren l restro de l mundo, pus an quanto menos campo mos perdirmos, mais defíceles son las achaduras: dízen que datrás, hai muitos miles d'anhos, houbo uns que se spantórun i dende le naciu la filosofie, mas a mi nun me nace nada quando me spanto, boto-me a patadas al mundo, i pregunto-me de adonde me ben esta manha: talbeç de la mie burra, quando you inda tenie la burra de mius pais, que se botaba a patadas de spantada i tamien nunca neilha bi ua pinga de filosofie.



segunda-feira, 5 de janeiro de 2009

cumo demudórun essa tie



a cada die, tengo ancuontro marcado cula muorte: la telbison a quelores ten muita caída pa l burmeilho i faç-me suidades de quando era a negro i branco; ls nomes de tierras squesitas que la giente nun daprende, solo de seguir la muorte an sous caminos, biandante ancansable, tan na moda que aparece siempre antes de la moda i de la bola; yá nun anda bestida de scaleto, ls uolhos fondos, ou trai gadanha al ombro: cumo demudórun essa tie, que nun mos zampara ls uolhos un sfergante nien pára de boziar dreitos i martírios; you, que sou formado an dreito, puodo afiançar-bos que la bida ye l purmeiro dreito de cada pessona, i to las Declaraciones i to las Custituiçones ténen esse artigo, mas abiso-bos: tenei cuidado al abrir la puorta, que bos puode matar l bafo dessa risada que nun pára de le dar la buolta al mundo, muntada nun puial de cidadanie, ambrulhada an çcursos de reitólica tan purfeita que nin a pocho cheira ou a sangre; assi i todo, ye este l mundo adonde bibo i (nun) drumo.


domingo, 4 de janeiro de 2009

medeia



porque te cumbenciste que un amor de seclos chegou a sue fin? deixa abrir tue puorta i antrar un aire nuobo, fresco i sano, que l amor quedará mais fuorte i las palabras cuntinaran froles a l'ourbalheira de la manhana: nun tenes feitiu para medeia, i l sangre de tous filhos nun te trairá l gusto de quelubrinas dua bingança frie; inda puode tou cuorpo amberdecer, capaç de nuobos fuogos ne ls altares de afrodite: que nun te anganhe l'andefréncia de ls diuses, que eilhes guárdan l castigo para un die de manhana, esses diuses que han de ancarnar an tous nietos i tocar la corneta de maldiçon por to l'eiternidade de l cielo de las lhénguas; nun te perdas a sonhar ua bergindade perdida, que te çprézian antígonas i oufélias, nien cuides que yá cunquisteste tou belhon d'ouro i tou jason te belará para siempre se ambenenares glaucis an sues bestimientas, pus stá l mais de ls milagres por fazer; aguanta-te, sien grandes bózios, rente al tiempo, ne l cerrado adonde pace l ganado de las palabras i sous sonidos se spreguícian de ls freznos abaixo: aten-te a tapar bien l portielho, que manhana outros ganados antraran a ranhir la yerba; guarda la rábia que nun te faltará adonde la stender i ansina-le a tous filhos la coraige, que bingança solo a ti te matará: que zgrácia tan grande la mie, nun ser capaç de fazer parar l aguçar de tues facas, que solo relhúzen ne l quadro de delacroix: porque me has de oubrigar a salir pulas rues an busca de ls filhos que han de ser salbos, que quieres ralos cumo cunfiança an tiempos de crise?


sábado, 3 de janeiro de 2009

la eimaige



todo ampeça assi cumo quien quier fazer algue cousa, cumo debe de ser: agarreste ua eimaige que te criórun, que até puode ser dun heirói que ye apersentado a la mocidade cumo eisemplo; un die, essa eimaige nun s'aguanta, todo ye ua falsidade, mas nun sós capaç de benir al para trás, nien te dás de cuonta que eras capaç de afundir l mundo solo para salbar essa eimaige que deixeste que de ti fazíran i que até te gusta: nun sfergante, todo perdiu sou sentido, mas assi i todo cuntinas: ende stá cumo ua eimaige puode perder l mundo, bolbendo-se mais rial que la própia rialidade; las crises oubrígan-me a ser moralista, i esso einerba-me até la raíç de l pensar; apuis pássan i todo mundo se squece i deiqui a muitos anhos todo se torna a repetir, solo que yá naide se lhembra.

terça-feira, 30 de dezembro de 2008

prodígios

muitos prodígios hai, mas nahun
mais grande do que l home.
(...)

la fala i l pensamiento bolador,
las regras que guían las cidades
daprendiu-las solico.
(...)

Solo a la muorte nun puode scapar.

[Sófocles, Antígona]

domingo, 28 de dezembro de 2008

nubrina



hai dies an que tenes de screbir i nun sabes de quei nien cumo, mas tenes de screbir nien que nun passe de ancarreirar letras i palabras, assi cumo tener de tomar café i apuis nun te dares de cuonta que yá l tomeste ou fumar un cigarro i nien te dares de cuonta que yá l fumeste (anque agora nun fume, sei bien cumo era); hai ua nubrina que se mete nas frinchas antre las letras i nun te deixa ber nada, mas tenes de cuntinar sien ber adonde pones l sentido de l que scribes: talbeç essa seia la defeniçon de bício, ou algo assi cumo tomar un cumpremido cun miedo que la cabeça benga a doler, i fazes todo esso sien le dar la mais pequeinha amportança, mas tenes de screbir cumo se te deziras, tengo de ir a apanhar aire que eiqui abafa-se, i sales a passear por antre las palabras, passando la mano pulas letras cumo se nada tubisse amportança, apuis resuolbes-te a antrar cumo se la orde tubisse tornado al mundo, anque tengas la cuncéncia delorida de que nada demudou, i assi i todo scribes, quando poderies fazer outras cousas cumo tal botar uas carbalhadas ou dar cuntapies nua nubre.

sábado, 27 de dezembro de 2008

niebe



la niebe assomou-se a anclariar la nuite, mas quedou-se, solo deixando un rastro de friu i las rues inda mais solas: sali a la jinela, mas solo se bie a caras al candieiro de la rue, cumo se s'assomara a un speilho; inda fui un cachico al ansaio de ls Pica Tomielho, que siempre gusto de ls ouber, solo ye pena que nun fálen siempre an mirandés, mesmo para alhá de las cantigas, que para mi balien mais trés drobos, mas esto ye solo la mie oupenion, que respeito l bun trabalho que fázen; al tornar para casa, yá ls cristales de gilada relhúzen cumo streilhas que s'acocórun a ber la niebe, las rues inda mais zertas, yá que esta nuite nien un gato bi al rés bés de las paredes; agora, ls rachones árden chenos de gana, anquanto le bou tirando las aranheiras als mius blogues i besitando outros amigos, que la quadra nun me ten deixado muitas bejitas; assi calentico, dá para ber mais uas cousicas pa la palhestra de manhana (yá ye lhougo a la tarde), an Miranda, subre Leite de Vasconcelos i la lhéngua mirandesa.

terça-feira, 23 de dezembro de 2008

tiempo an modo trilho



Cousas hai que tanto tiempo metírun andrento, que algo mais ye custoso ber alhá. Un trilho yá nun sirbe para trilhar, mas cuntina a ser ua de las formas de repersentar mais de dous mil anhos: bien s’anganha quien cuida que son trabas, xeixos i crabos: nó, un trilho ye tiempo an stado puro: tiempo lhargo, adonde un sfergante ye grande de mais para caber.

Ls reloijos sírben para cuntar l tiempo, mas nun son capazes de l guardar: reloijos son mobimiento puro, nun aguántan l tiempo parado, ancaixado cumo cristal an anielho, antranhado cumo an beneiro que lieba l’auga a las raízes de la tierra; hai ciertas cousas specialmente purparadas para le dar forma al tiempo, prendé-lo antre sous dedos largos cumo seclos; l trilho ye ua deilhas: hai un tiempo an modo de trilho, cun sou design, sues pedricas de xeixo que córtan mais que tiempo de crise, sou redondo oupido a modos de angulhidor que há de straçalhar l tri(g)o i l mais que se le meta ambaixo.

Passaba l trilho delantre l Coliseu de Roma, ambergonhado, nó de l sangre que alhi cheiraba a muorte, mas daqueilha amponéncia zafiadora de l tiempo; hoije l trilho cuntina, relamposo cumo siempre, sien nada haber demudado, mas daprendendo la licion: coliseus nun síben de paradores ou guardadores de l tiempo. L tiempo an modo trilho trai cun el la claridade i l rechinadeiro de beranos que a cada anho tornórun, por seclos i seclos, cansado de tanta buolta, de tanto straçalhar.

Nun ten que ser friu l tiempo ancarambinado, nien ye tiempo de cantar loubores al tribulum, que para esso eisitiu Bergildo: agora, bonda-me mirar para el i daprender l tiempo que s’agarrou a ua de las cousas mais stroudinárias que l home fizo hai miles de anhos i que recebimos an ardança. Bien anhos lieba l tiempo a agarrar-se a las cousas… A nós nun s’agarra, que nun le damos tiempo que chegue.

domingo, 21 de dezembro de 2008

L sfergante Mateus

L chamamiento de San Mateus, Caravaggio


L sfergante Mateus ye aquel cachico de tiempo an que todo demuda, l mundo i nós mesmos. Dou-le esse nome por bias dua pintura strourdinária - Chamamiento de San Mateus, de Caravaggio - que retrata l sfergante eisato an que Jasus le diç al arrecolhedor de ampostos Mateus, apuntando-lo cula mano:
- Tu, deixa todo i ben cumigo.
- Quien, you?, pregunta Mateus apuntando al peito.
- Tu mesmo, responde Jasus, talbeç sien se dar de cunta de cumo fries éran eilhi aqueilhas palabras .
Un silenço pesado i lhargo abaixa pulas paredes de la sala, las monedas déixan de telincar na mesa adonde stában a ser cuntadas, la respiraçon queda colgada de la repuosta, ls rostros buolben-se pa la puorta abierta al sol i ls uolhos lhebántan-se a la stranheza de quien entra, menos dous que nun çcólan de las monedas. Stá todo ne l quadro: nun antressa l antes ou l apuis, las rezones ou ls resultados, l modo cumo outros bírun esse sfergante ou cumo fúrun afetados por el, nien sequiera la rezon porque nun corrírun cun aqueilhes çcoincidos metediços a cuntapie, que antrórun sien bater: nó, aquel quadro ye tiempo an sou stado mais puro, talbeç pouco mais que un nano segundo, nua altura an que inda nun se sabie l que esso era. L sfergante demudou a Mateus i a sue bida: resolbiu deixar la bida de publicano cun sue rábia de l pobo i monedas a telincar na bolsa, passou uns tiempos pula scuola desse Jasus Nazareno que se chamaba mestre i messias, i apuis de el ser curceficado fui-se a sumbrar la nuoba relegion pa ls lhados de la Eitiópia i por outros sítios, acabando muorto a mando de l rei desse paíç cunsante se cunta, nó sien antes haber screbido un de ls quatro eibangeilhos.
Ampressiona na pintura l dramatismo daquel sfergante, tan grande que pon ls rostros a dar lhuç, arrincando-la d'andrento de cada un i de mais lhado nanhun, yá que la jinela que se bei arriba nun bota lhuç. Assi, Caravaggio, cuntreria todas las reglas de la pintura, an que pulas jinelas entra la lhuç que todo alhumbra. Anque eiqui se puoda adebinar ua puorta an que la lhuç sbarra acontra la pierna de l rapaç de cuostas i mesmo las cuostas de l çcalço cumpanheiro de Jasus, la berdade ye que ls rostros parécen tener lhuç própia, tal i qual cumo las streilhas. Ne l sfergante antes l'antrada de Jasus, nun ye defícele adebinar cinco homes nua sala scura, mei scundidos, talbeç cun miedo, a cuntar monedas d'ampuostos cobrados por cuonta de dominador romano, un bun ganho a manginar pul modo cumo stan bestidos, eilegantes an sues prumas, portegidops an sues spadas. Alguien bieno a cobrar aqueilha paç, a derramar aquel mundo: ua puorta que se abre i ua mano que se stende, certeira mas pouco firme a deixar bien claro: tu ye que sabes...
Todos ls uolhos apúntan al mesmo sítio, Jasus, menos ls de l rapaç que nun pára de cuntar monedas, mesmo na cara de la mano dreita de San Mateus, eilhi deixada para trás. Ls uolhos arregalados de Mateus son puxados para fuora por aqueilha mano apuntada, solo por eilha mesma capaç de mos deixar dúbedas quanto a la ourientaçon sexual de Jasus, ua mano puosta de loinge bien al alrobés de la mano que ajuda, dando-se a alguien, i talbeç naquel sfergante Mateus nun se tenga dado de cuonta qeu staba antregue a el mesmo, sien que naide l podira ajudar, del solo toda la repunsablidade. Caravaggio era un almanecha porbocador, que screbie l mundo ne ls mais menudicos pormenores, a reçumar de filosofie i de maneiras de ber l mundo i la bida, arrincados de l tiempo an que el mesmo bibiu. Nun s'antende l spanto de ls que stan a la mesa, bien bestidos al modo de l seclo XVII, lhebados por dous pelintras çcalços que acabórun de antrar, anque un deilhes lhiebe ua argolha de lhuç alredror la cabeça cumo se l pensar le quedasse an suspenso por fuora la cabeça. Mas esso que antressa? L amportante ye l sfergante dramático de la scuolha de Mateus, l sfergante an que la cabeça le arrebenta i dá lhuç al arrebentar. Se Caravaggio houbira pintado l sfergante apuis, starie Mateus a lhimpar l sudor de la tiesta yá que las palpitaçones de l coraçon i la fuorça de l resfuolgo solo se puoden adebinar pul relhuzir de la tiesta i las bolhacas de ls uolhos arregalados.
L drama de l sfergante Mateus ten a ber cun bida i cun muorte: nel la bida i la muorte fázen ua ancruzelhada: eilhi todo se muorre, eilhi todo rebibe ua bida nuoba; anque haba ende ua scuolha, nun sabemos se podemos fazer algo por nós mesmos: l drama queda solo anunciado.



sábado, 20 de dezembro de 2008

por adonde?

quando quedamos por fuora de l mundo, por que mundo andamos? bien pouco sabemos de nós mesmos i de l mundo... apuis cuntinas cumo se nada fura, mas de cada beç que abaixas al fondo algo deixas de ti: soubira you l que ye i adonde abaixar al fondo i iba alhá a saber de l que deixeste; assi, quien se bai perdendo sou you, mas nunca te chegas a dar de cuonta; nunca te saberei çcrebrir ls hourizontes que amostras, mirar las faias a que t'assomas, chorar las perdas que ban quedando pul camino: que amporta, se nun hai outra bida... i ser feliç ye cumo la caça: sperar i acertar quando passa acerca de nós, a naspar cumo un relampo; esse ye l modo de nunca mos afazermos als oulores apestados que sálen de ls chupones de ls dies; se chorares, que nun seia por muito tiempo, porque siempre l die de manhana ha de percisar de sues lhágrimas para regar sues risas.


sexta-feira, 19 de dezembro de 2008

la botaina

quando l boto queda cheno, todo l que stá andrento s'atira acontra la botaina, cun gana de rasgar, rumper, stourar cumo ua rábia, arrebento a spera dua chiçpa: i ye perciso to la fuorça de l mundo para que sala pinga a pinga, nun debagar cumpassado que nada ye capaç de apressiar, sereno cumo ua risa, guerra a las puortas de la paç sien ser capaç d'antrar: nien ls músquelos de la cara se chegórun a bulhir, ou ls beiços se remordírun acontra ls dientes, antretenidos an presa contra ls bózios que nun chegórun a salir: solo un mirar fondo se darie de cuonta dua selombra rala a nabegar ne l mar de ls uolhos para alhá de la termienta, yá que la gana serie quedar al meio deilha, fazer parte deilha i atiçá-la até que an alto forno caleça la frauga; las boteiras cuntinórun na botaina, l cuorpo an delorido aguanto, que solo para el nun hai sereno.



quinta-feira, 18 de dezembro de 2008

acontra la claridade de l die

alisei ls uolhos pul nible de la manhana, barri la nubrina que me sobrou de ls suonhos, i puxei l cuorpo pa l die cumo perro que se lhieba a la rue mal ampeça a anclarear, deixando que l aire m'arródie cumo auga de risa que ten ua pedrica an sou camino: sabe bien l çurriago de l aire quando tenemos de spertar de la muorte que mos lhieba amigos ambrulhados ne l lhençol negro de la nuite; cuntino al friu de la rue a ber se l aire me trai un rostro que nun se me tenga derretido na fornalha de la lhembráncia, un rostro zenhado acontra la claridade de l die i adonde las manos puodan dar çcanso a un pensar, anquanto l trabesseiro de las horas me deixar; passa-me muita beç nun ser capaç de traier ls rostros, de ls que se me fúrun, a la jinela de l tiempo, l speilho d'auga yá baço pula folhaige d'outonho que arrama sou alperchin: mas ateimo, pus bien sei que se morriran de beç ls que yá nun fur capaç de chamar a la preça de casa de l pensar: la lhuita que nun ten sido para nun deixar morrer mie bó, cun outros que me criórun i me cuntínan a fazer falta, zasperadamente falta!; antigamente, nun me daba de cuonta desta dimenson de la bida, i ls que se íban quedában-me mesmo muortos i íban-me arrodiando, bolbendo-me ls suonhos an semitério, que mui mala ye la mimória de nun tener mimória; al modo que ls fui rucecitando, tamien le amanhei un mundo que rego culas risadas cun que ls lhembro i l tiempo ben-me als cachos cumo prendas que me dou, ambrulhadas an bida que yá fui mas que rebibe; agora, al salir de l tune de l metro, ye l die que m'angulhe i me ata als speques que la códia nun puode deixar: até cun de nuite, quedo al son de las airaçadas cun sou bruído que mui ralamente deixa medrar l silenço.


segunda-feira, 15 de dezembro de 2008

querer ser


quaije todo mundo, quando era nino, querie ser algo quando fusse grande: a mi nun se me lhembra de haber querido ser algue cousa, l que talbeç tenga solo a ber cul muito tiempo que zdende se passou; tamien nunca tube pacéncia de mirar al para trás de modo menudico, a ber se çcubrie las pequeinhas decisones que me demudórun la bida, sien que antes las houbira pensado muito: tal i qual cumo las cousas se fúrun passando, sien puoda dezir que fui duonho deilhas: uas bezes staba purparado pa l que me passou, outras bezes tube que me afazer, mas nun se me lhembra de haber andado caminos por andonde nunca quije passar, inda que por pouco tiempo; muitos sinales ten la strada por adonde bamos, mas solo bolbemos adonde queremos, inda que la strada yá steia mais que feita i la paisaige de ls lhados pouco dependa de nós; hai çculpas que dan muito jeito, mas al mirar pa l camino que yá andube, nunca acradito neilhas: por bien fuortes que séian, ne l lhargo prazo amóstran que l eissencial fui la nuossa lhibardade, i l nuosso querer ten tanta fuorça que siempre podemos chegar adonde rezonablemente queremos, inda que muito tiempo téngamos de arrodiar; ye por todo esso que sou ua pessona outimista i nunca me lhiebo muito a sério, por bien sérias que séian las cousas an que ando metido.


domingo, 14 de dezembro de 2008

quédan, quedán



éntran las crises pulas frinchas de la ganáncia, cumo ls pensares puls poros de l tiempo: para quei screbir tratados senó para scunder la sien bergonha?; yá se caírun las redadeiras fuolhas de las arbles, agora até ls mais scundidos nius s'amóstran na nudeç de ls galhos: que miedo poderá tener de l die quien sconde todo l que se sconde?; li ls lhibros todos i nun antendi: sali pa la rue i boziában ls uolhos de las pessonas todo l que habie para antender: era l retrato de la crise, que un retratista me habie dezido que era ampossible, que las crises nun quedában ne ls retratos...; quédan, quédan.



sábado, 13 de dezembro de 2008

colgórun ls dreitos dua declaraçon



tamien ls dreitos quieren sangre a correr an sues benas, chicha a tapar sous uossos, nérbios a sentir, coraçon, pulmones, bida, pa que puodan andar pulas rues, dreitos an sue proua, guapos cumo ua manhana; hai sessenta anhos, colgórun ls dreitos dua declaraçon i ende l mundo tornou a sentir l oulor a sprança apuis que essa grima negra de la segunda guerra mundial arrepiçou la spina de l mundo; l tiempo fui passando i l mais de las pessonas mirando pa ls dreitos tal i qual cumo la raposa de la fábula pa las ubas; assi i todo, mais bal tener esse colgadeiro para adonde mirar, que siempre ye buono dá-le als uolhos un punto de mira pa l feturo, nien mais mos custe l saber l que nun tenemos, inda que de dreito; hai rius que solo cuorren al parriba, i hai que le ampurrar l'auga sin paraige, cunquistando cada cachico de corriente: hai rius que nun cuorren pa l mar, mas que sálen de mares sien fin de sufrimiento a caras al mais íntemo poço de la denidade de cada ser houmano, adonde bózian cantigas guantanameras: son assi ls rius por adonde cuorre l'auga de ls dreitos houmanos: tan pouca auga para tanta sede...


segunda-feira, 8 de dezembro de 2008

carpe diem



al modo que bai ardendo l rachon, queda la cinza, esse nada mais que seinha de fuogo i de calor; quien sabe quei demuda l mundo?, quien sabe l que mos demuda la bida?, si podemos saber l que mos demuda l sfergante i a nós; se podíramos ajuntar toda la nuossa einergie an cada sfergante, serie cumo la fuorça dun átomo a arrebentar: nun aguantariemos, talbeç pouco mais fura la bida que esse sfergante: bida de paxarina nun arrebento de quelor i boubo baile bolado: nun era esse l 'carpe diem' de Hourácio, que siempre aspera l colar de l bun bino; cul mestre tiempo, bai-se daprendendo la fuorça de l debagaroso caminar, sien priessa de chegar, a caras a tan loinge que nunca ha de chegar: quei puode traier la fin de l camino, se nun fur un nuobo ampeço? nunca cuides que chegueste, pus, mesmo chegando, será cumo quien bai de camino.

quarta-feira, 3 de dezembro de 2008

garcia lorca

ir a granada i nun sentir l bafo de garcia lorca ye inda quedar mais atrecido que este tiempo eimberniço: nun hai que ber granada de riba, de ls sbarrulhos de al alhambra, mas, de la cidade, mirar parriba acontra al alhambra, que eilhi ye la maneira que se ten de mirar l cielo; éran cinco de la tarde, quando abaixei, i me dixe:

Que nun quiero bé lo!

Diç le a la lhuna que benga,
que nun quiero ber l sangre
de Federico acontra la parede

açagadas las balas acontra
un poeta que ls assassinos nun coincien.

al alhambra ye un guapo sbarrulho de miedo atrás d'altas muralhas an tejolo burmeilho de sangre: ls califas que l fazírun naide sabe deilhes;
tamien naide sabe adonde pára Federico, mas respira-se puli, an todo l lhado: l castielho que fizo de palabras an muralhas de bersos relhuç acontra l tiempo, eimortal, anquanto l sbarrulho crece de l lh
ado de ls que s'arrepinchórun cun sou sangre:

Todo mundo te conhece. Si. Mas you canto-te.

Tradará muito tiempo a nacer, se ye que nace,
Un andalhuç tan claro, tan rico d’abintura.
You canto tue eilegança cun palábras que gémen
I lhembro un airico triste puls oulibales.

Un die destes hei de tornar, Federico, un die an que la Sierra Nebada se derrita cul fuogo de las palabras que sembreste, i ciganos, tureiros, biandantes, pelegrinos, i outros que tales, s'abintúren a aturdir, cun sues guitarras i beilados, sous mundos de cunquista i de poemas,
un die destes, quando ls oulibales sin fin de la tue tierra yá se houbíren squecido que stan eilhi por sou azeite.


sexta-feira, 28 de novembro de 2008

sic transit gloria



hai arbles an que las quelores mais guapas ou casca relhuziente scónden mortal beneno: se solo l fuora le tomáramos an cuonta, ciegos de zlhumbrados, serie mortal anganho; ir para alhá las froles cun sue guapa quelor ou an brechas rumper la casca, ye siempre saltar pa l çcoincido i, muita beç, ye ua faia sin fondo que mos aspera para alhá de l brinco; assi i todo, hai que saltar sien miedo, asperando l baque i bien sabendo que nada ten retorno; naquel sfergante de la manhana an que tomas la decision, solo sabes que acabeste de mirar las fuolhas de l'arble adonde speilhas ls uolhos i donde an donde ua a ua se ban çprendendo, batidas por aires de muitos dies, amarelhadas pula dureç de l tiempo, a camino dua fin que la primabera de onte nun deixaba adebinar, cumo a dezir, sic transit gloria arboris... mundi... cuiuscuius...

cumo scultor a la piedra



quando quejires fazer, calha-te i faç; mas se l feito metir palabras screbidas, ende nun las açagues nin las çprézies: scuolhe-las bien al modo que las bás ancarreirando; na dúbeda, lei-las alto i guia-te pula música que fázen: agarra-te al testo cumo scultor a la piedra; nunca l dés por acabado, mas a cada bejita deixa marca de tue passaige, assi cumo quien dá ls buonos dies; se un die tornares alhá i yá nun oubires la música, deixa-lo pus yá nun ye tou.



quinta-feira, 27 de novembro de 2008

tal i qual cumo ua arble



Quando miu pai me ansinou a podar, dezie-me que las baras cun gromos habien que assentar ne l bielho, nua bara bielha, senó nun dában ubas cumo habie de ser; i naide hai tan nuobo que nun steia assente ne l bielho, quier dezir, que nun tenga nacido de outra pessona, l pai i la mai: esso tanto bal pa l cuorpo cumo para quaije todo l restro que somos; benimos al mundo i el yá staba feito, mas ampurfeito, nunca acabado; tenemos que le acrecentar l nuosso cacho, dar-le la nuossa mano para que baia palantre. Somos fazedores de mundos al modo que mos fazemos a nós, como melhores pessonas, i solo assi será se nun cortarmos las raízes que mos prénden: tal i qual cumo ua arble.

terça-feira, 25 de novembro de 2008

renaceres


hai feitos que fázen renacer l que cuidábamos bielho i perdido, mesmo andrento de nós; quando ua lhéngua pouco se fala i nun se scribe, naide dá ou pregunta por eilha: çpreziada por seclos, punto de caçuada, deixada puls sous tenidos cumo mais sabidos, agarrada a fames i malinas, cumo nun habie de se scunder, calhada i triste, a spera de la muorte?, que l cuorpo yá poucas fuorças tenie para boziar i dezir: atencion, you eisisto i inda ye mui cedo para me morrer; dai-me un redadeiro deseio: renacer moça outra beç.
al ser adotada pula Assemblé de la República, todo mundo ampeçou a fazer preguntas subre la lhéngua mirandesa: quando se muorre?, inda balerá la pena fazer algo por eilha? screbir ua lhéngua dessas será respeitar la sue alma? haberá l dreito de screbir ua lhéngua de giente analfabeta? Ende stá: quando l silenço ye muorte, la bida puode ser ua pregunta. L renacer puode ser cumo naqueilhes tuoros de oulibeira, yá bielhos i angurriados, que nien un galho yá ténen, mas apuis bótan ua polha que lhieban l'oulibeira por mais cientos de anhos: bonda un podador que la trate cun algun carino, cumo a dezir-le: bá, mira a ber se dás azeitunas que acá starei pa las apanhar, pus nin manginas cumo tengo percison de l tou azeite.
fui hai dieç anhos, i l'andeble polha inda s'atenta a sonhar cun ua nuoba bida de palabras, sonidos i letras screbidas a correr mundo. Até quando? i esso que anteressa? que dreito ten de fazer essa pregunta quien se podie morrer yá manhana?



segunda-feira, 24 de novembro de 2008

l bolo de l paraíso



Apuis que bólan, nun tórnan ls páixaros al niu: quien nada antende de nius cuida que siempre essa será la casa de l paixarico; yá quien assi fala, antendendo de nius, solo pensa cumo casa adonde creciu i bibiu até bolar por sues alas; i pula bida manten essa casa ne ls suonhos, gana de tornar a el mesmo, al ampeço de todo, esse eirracional bolber al paraíso; defeniçon de paraíso: sítio adonde nun tenemos de fazer pula bida, nun somos repunsables, nun somos lhibres, adonde nada tenemos de cunquistar i, portanto, adonde nada ten balor, a ampeçar por nós: antoce, la atraçon pul paraíso nun passa dun modo eirrepunsable de mirarmos pa la bida, ua scapada de sermos adultos, essa manha de querer quedar ne l niu adonde solo teniemos uolhos pa l çubiaço, inda que stubíramos afogados ne ls cagados: nun passa desso la bida de l niu, de l paraíso: comer i cagar. Por esso, l dito pecado oureginal, se eisistira, nun poderie ser outra cousa que l bolo que mos lhebou a salir de l niu, l ato que mos criou seres cun denidade. A nun ser que seia: cuncéncia de que quanto mais bibimos, mais merda fazemos; mas essa defeniçon nun sirbe pa ls outimistas, cumo you.

sábado, 22 de novembro de 2008

cumo se sbarrulha un castielho?

Passou ls dies, todos ls dies de sue bida, a arregressar cousas pa l castielho que se quijo. Yá quaijeque a acabar, çcuidou-se a poner las redadeiras piedras, cunfiado an que ls gordos i fondos aliçaces todo poderien aguantar. Assoprórun las airaçadas i, nun assopro, todo l castielho se çfizo an sbarrulho. Agora sabe que cada cachico de l casteilho faç tanta falta cumo ls aliçaces ou qualquiera outra parte a que se le dá amportança. Ye cumo nua caminada: nun bóndan ls purmeiros passos para andar l camino, pus todos se quieren firmes, i sien ls redadeiros mos quedaremos a la bista de la fin, perdida to la bida, derrotados pul camino.



sexta-feira, 21 de novembro de 2008

ls dies lhargos de l puial



l sol puxa-te por filos que solo tu sintes, l caliente ambergonhado que nun chega a ser calor, possible porque l aire queda para alhá de l puial: pul eimbierno, ua buona brigada ye beneiro adonde l sol çcoalha la risa i te deixas ambelesar quedando spierto: nun tenes de pensar, bonda deixares-te ir, folharasca al aire de l tiempo, a cabalho nas lhembráncias: chegas a quedar cansado de tanto jogar, de tanto mendungar, que l miolho yá nun stá assi tan able para ir atrás de todos ls cinemas que yá ls uolhos çpénsan para séren bistos; nun admira que tengas l puial adonde nun seia perciso falar: para quei palabras se tenes na cabeça esses retratos que bálen mais de mil?, ye que tenes de te frimar bien ne l que bés i mais naide bei; quando spertas pa l die, chube-te ua tristeza que ben cul abaixar de la tarde: l cheiro a muorte ben-te siempre de fuora, de ls que se ban ou daqueilhes que nunca mais tornórun de la cama de l spital; yá muitá sabes de cousas que nada podemos fazer pa que nun béngan, cumo tal ua manhana, un nacer de l sol, ou l formieiro por ambaixo de ls calhos; mas sós tu que fazes la brigada i l sentares-te ne l puial, calhado, ye ua declaraçon de guerra, un saludo al die i al sol que trai la bida.


quarta-feira, 19 de novembro de 2008

ser


quando ampecei a studar filosofie, era-me stranho esso a que le chamában ser, quier dezir, cada cousa para alhá de todo i deilha mesma, giografie adonde mos zenhamos l mapa; cumo tal, ls testos que eiqui scribo eisísten, cun ua segura falta de rialidade: sou you para alhá de mi, assi i todo testos, letras, manchas de tinta que nien tinta na pantalha ye; bendo bien, nada, ou anton un pan que dá fame i se deixa comer porque me come, tal i qual cumo l oucigénio, cumbustible i cumburente; ye la fame que me trai a este forno i, quando l tiempo yá nun me deixa adentar l que criei dóndio, an ser, torno; se bou a meio de l testo i l silenço s'ampeça a albantar, que trabalheira para l meter an sous beneiros!, que nunca l testo aguantarie rugidos tan fuortes: assi se purpara para arrepassar l silenço que l ralo leitor sperta, sien deixar sou riu suterránio, a correr pula cama de l tiempo, anchindo-se de tiempo, assomando-se al morredeiro de l testo an pura criaçon: ye para mi que l testo se assoma, ye pa l testo que m'assomo, nacituro drobado para el mesmo: que outro eisistente puode haber nesta giografie de la soledade abseluta? Cumo tal, l demingo atrasado, screbi de las arribas a arder na fogueira de las fedieiras: ye a essas letras que torno para me calcer nessa fogueira: ye l ser de la fogueira que arde ne l testo i solo nel s'acendiu, que las fedieiras píngan de friu al bafo de la manhana: ye de l testo l ser dessas fogueiras i solo nel calécen: ende stá porquei parar de screbir lhieba l silenço al arrebento: perciso un mundo pa ls seres que crio i, pastor, ls fago an miu ganado: ye l testo que de l lhobo me lhibra las canhonas.



terça-feira, 18 de novembro de 2008

segredos


l segredo cun que acabas nun me dizes: un die has de bibir tou fin, i esso bonda, deziste-me; ye berdade que l fin nun manda mensageiro: sós tu a decidir l ampeço de acabares; you talbeç tenga uns meses, uns dous ou trés anhos: mas tu siempre cuidas que son ls dies i ls anhos strada adonde passas; quei fago?, stás siempre a preguntar: boto-le cuontas al que passei, sento-me a la brigada, incho-me de sol i aspero que béngan ls que amo: nunca le poderei dar de l que me sobra, que m'arramo an delores, spertinas, frius, faltas de gana para todo, esse binagre an que me reçumo; a eilhes, l que l miu cuorpo yá solo puode fazer quando se dá, dou-le, salindo de mius lhemites; anquanto spero, bou cumponendo la risa que hei de fazer, ambentando l que nunca dei, ansaiando pequeinhos géstios que inda me sou capaç, crecendo-los an gigantes; l mais de las cousas yá nun ampórtan, ou, talbeç, yá nun amporta l que amporta; cumo solo bénen de tiempos a tiempos, tengo fartura de bagar pa me achir de speras i aplediar pulas benidas, cumo ua manhana; inda nun chegórun i yá nun penso noutra cousa, ye todo inda mais fuorte que la chegada, assi cumo la fortaleza de l aguemito que antes de me chubir neilha me puxa la carreira; porque habie de haber segredos se te queda, l que bibes, a la muostra? yá agora te acabas i nien te dás de cuonta, porque çprézias l tiempo que te lhieba al cuolho; an todo l que ye eissencial nunca hai segredos: puode la fuonte fazer segredo de sue auga i cuntinar fuonte?!



segunda-feira, 17 de novembro de 2008

quando ls montes árden



Al chubir las arribas de l Douro, berdegában fogueiras al loinge, chamarielhas a adundiar l negro de las peinhas i a poner mais grima nas faias: zde siempre que als bózios de l cemaque i de las fedieiras se me assomou l outonho. Habie perdido essas quelores, mas hoije alhá stában a calcer-me ls uolhos cun sous burmeilhos, que por to la prainada saiaguesa s'acendírun ne ls braços abiertos de ls carbalhos, redadeiro sfuorço para nun se deixáren colgar de l amplache de sue teç; quédan mui loinge ls purmeiros negros de la Sierra de França i la de Gata solo s'adebina, de modo que ls uolhos oundéian na pequenheç de ls sucos, i arressáian ne ls çcampados antre ls tuoros de ls carrascos, bencindo l zaspero de la soledade que se stendiu pula prainada até la raiç de ls manatiales, i deixou ls ganados cumo se nunca houbíran sido amansiados. Abaixo pul mapa, alheno a la raia, ne l rastro de ls gabilanes, las alas sien un bater, l bolo eimitando la prainada. Quando atrabessei l Douro, albantában-se las obras de la barraige, antre la muita auga que bai chorando l riu, nun silenço que nien to l'eiletracidade que dá serie capaç de alhumbrar: de las zoras a que passo, dou siempre cula pantasma de las gruas crabiadas na nuite. Al atrabessar Fermeseilhe, ls caçadores atrabáncan la rue cun sous carros i sous perros: bien me dei de cuonta que pul termo yá solo las fuolhas se bulhien. Lisboua cuntina loinge cumo siempre: hai caminos que nien las autostradas acúrtian; hai fogueiras que nien to l'auga apaga; hai hourizontes que mos agárran para siempre, i, apuis, l ir i l benir déixan de fazer sentido.




quinta-feira, 13 de novembro de 2008

porsores1

“Duolo de la miséria! ... Tenei pena de mi!...”
I, pulas squinas, calbo, eiterno, sien çcanso,
Pide-me siempre smola un houmico eidoso,

Miu bielho porsor na classe de lhatin!

Cesário Verde, L sentimiento dun oucidental



segunda-feira, 10 de novembro de 2008

tornabas siempre al pan



A cada beç que t'abinturas puls outibales de l tiempo, bás atrabessando ls anhos an ribeiras a rugir de mundiada, yá mais retombo que sonido, mais bruar do que corriente. Sintes que la justícia nun passa dua palabra bana: agora que la bida se te iba ancarreirando, dízen que stás bielha i tenes que te ir, tu que nin sabes cumo essa nubrina se te ampelhiçou: i esso deixa-te çcunfortable daquel lhado de hoije, an outra que yá fuste. Outra cumo esta!, dá-te la gana de dezir, anque sintas que yá bibiste mais que tu mai i tou pai dambos a dous juntos. Sonhas ls anhos anfilados an cuorda de figos secos que fuste comendo un a un, i ua nuite destas spertas a sudar que se te secou la figueira mesmo al meio la binha: que me adelantra tornar para casa, penseste, se yá nada me bai a fazer selombra ne l puial!?; datrás, tornaba siempre al pan, era l miu modo de tornar a casa, mas agora até la fame se me fui i l pan mal se m'angulhe. Quando quedas ambelesada ne l scanho, a scamugir l formigueiro de las manos, abaixas por ti an busca de sol i de sangre: todo se te achega tan clarico que até duole, sintes l matracar de ls passos rue abaixo, i la percion de giente que te cuorre ls uolhos daba para muitos mundos. Hai dies an que te rela l chilrar de las andorinas, un airico que seia, mesmo fazer sol ou caier auga, cumo quando te fázen fiestas al tiempo ne l sentido al alrobés al pelo: solo te serena un cierto frenesin, solo sintes fuorça ne l salagre, cumo tu, que siempre gusteste de ir a dreito an arressaios i remissacos. Nunca chegueste a fazer porjectos ou a tener suonhos para alhá de l pan, ye berdade que habie ls alredrores, cousa pouca, deziste-me un die, mas tornabas siempre al pan: agora que chegueste al pan i que el te stá a saber bien mesmo sien fame, dá-te pena que tengas de ir, nin sabes para adonde; nun ye por nada, mas cun tanto pan que acá queda, bai a ser ua stragacion, que nunca l pan tubo tan grande houmenaige cumo la tue gana.



domingo, 9 de novembro de 2008

çponeres



Ye simpres un çponer: l sol bai-se i tornará manhana, rendindo-se ls çponeres uns als outros cumo cuorre l'auga dun riu: antoce, l çponer nun ye mais que ua passada de quien cuorre, ua rebuolta an que l camino deixa de ser: un çponer solo ye antre çponeres que nunca se acában: nada hai mais peligroso i triste que un çponer que nun torna. Porquei habie de alguien querer-se çponer sien fé na madrugada? Mas fui assi que te fuste, num arrebento sereno para andrento de ti mesmo, menos do que aqueilhes eidefícios que sbarrúlhan de modo a nun fazéren danho a naide, amploson publicamente arrebentada: tu nien sequiera saliste na telbison, nien un solo uolho te biu. Un arrebentar para andrento de nós mesmos, tamien puode ser assi: todo a apertar-mos an cada cachico de nós a un punto de yá nun cunseguirmos respirar, nien andar, nien nada ber a nun ser l die de manhana oupido nua grima que nun dá para aguantar, faia que al angulhir yá nun tenemos fuorças para rejistir. Porquei ha de ferber la panela mais do que la tapadeira aguanta? Cumo angánhan ls çponeres serenos, que até guapos quieren ser an sues falsas risas! mas un çponer solo ye guapo na fé... de manhana: senó nun ye un çponer, mas ua fin de l mundo. Ten to la tarde para abaixar até la nuite, l sol; tu, al alrobés, fuste abaixando sien que naide se dira de cuonta que t'achegabas a la nuite: quando saberemos çtinguir la scaleira que mos abaixa, de la fame que mos sorbe pa l siléncio de l nada que, de mos tener tanto miedo, de grima mos lhebou? Assi, sereno, lhebeste cuntigo las cantigas de nino, slúbio nessa gana de nunca spertar i nun deixar que la rialidade te amporcasse ls suonhos; deixeste-le la guerra als que te querien, que le lhebeste cuntigo la paç: arganeiro de la bida, dessa bida scassa que tamien mos faç falta: de quei mos acusas, para que mos puodamos çfender? Quedou-me l mundo outro, anque naide se deia de cuonta adonde queda la mudança: todo deixou de ser amportante até al lhemite: nada ye amportante até al lhemite: porque han de ser las cousas amportantes, se bundaba que las pessonas l fúran? cumo tu?!


sexta-feira, 7 de novembro de 2008

guerra junqueiro



Perdo-me siempre an tues barbas de porfeta, i quaije me squeço de tous bersos i tues bidas, las candelas de ls uolhos a arder pulas arribas de l Douro, an carreirones adonde als Simpres todo le dolie: ls delores, ls anhos, las fames i, subretodo, aqueilhas arribas pali atiradas cumo s'atira un uosso a un perro, duras de rober, mais d'antretener fames que de las atamar. Por ende gasteste l tiempo redadeiro, que te sobrou de lhuitas i reboluçones, por ende te senteste ne l puial cul padre eiterno i poniste preguntas que cuntínan acesas cumo ua spina: «Em vão se pergunta hoje de que modo se perderam engenhos poéticos como o de Manuel Sardenha [Sardina], um dos mais valiosos colaboradores d'A Folha; ninguém se recorda dele na terra em que nasceu!". Todo esso ye ua berdade tan grande, que nun passa de falta de respeito por nós mesmos: naide se lhembra del na tierra adonde naciu. Como se mos scápan las mimórias, auga antre de ls dedos de l'ambuça que assi mos bai quedando bazie, cumo se tubíramos sido spulsos de la stória quando fumus nós que alhá nun quejimos antrar: mas houbo quien antrasse por essa puorta i mos lhebasse para alhá. Antoce, hai que screbir essa stória, rescrebi-la, respundendo a preguntas cumo la de Guerra Junqueiro: hai que le abrir las jinelas al tiempo, deixar antrar l aire pa que sala l oulor a mofo, anriba se puoda oupir la proua i mais uas paladas de tierra puodamos botar na foia de la bergonha.



quarta-feira, 5 de novembro de 2008

manuol sardina



Quando chuobe, hai ua auga que cuorre i hai outra auga que s'anfrisga pula tierra an busca de ls cebadeiros adonde bében rius i fuontes: a las bezes lhieba anhos, cientos d'anhos a benir outra beç arriba, naide dá por eilha, mas nunca pára an sue caminada alhena al tiempo i a las priessas. Hai bezes an que nun acha sue salida, sperando que alguien le abra la puorta para salir nalgue fuonte: zaspera an sue scura casa, adonde nin ua raça de sol chega, i an que l tiempo bai demudando l'auga an spera. Cumo son anganhosos i apressiados ls atos que queremos ber renacer ne l cúrtio tiempo dua cúrtia bida, an que mal apenas houbo tiempo para botar frol, a quantas mais fruito capaç de tirar fames! Saberie l poeta, que screbiu l sou poema para demudar l mundo, que solo iba a ser lido mais de cien anhos apuis? Que amporta... L mesmo fuogo arde ne ls bersos adonde çclara la Justícia cumo sue amante, mas, se hoije acá benira, saberie que l mundo muito demudou al punto de ser outro, assi i todo cuntina a aplediar por un outro mundo de justícia, de paç i sien fame. Yá naide sabe de ti i de ls tous calhados bersos, bielho i poeta rebolucionairo, pus solo agora dei cul frisgo adonde tous poemas sperában l die para lhuzir, la fuonte para manar, l riu para correr: eilhes si stában eilhi a la mano, mas nun ye l que stá acerca que melhor se bei. Na marcha de la reboluçon, siempre ponies ls poetas alantre de las barricadas, i dezies missa cumo quien chama l cielo pa l altar de la Tierra, sien tener outro mirar que nun fura palantre, ls uolhos furando la nubrina adonde l feturo choca sous uobos. Hoije, mais de cien anhos apuis, quando releio ls tous poemas i miro l mundo, quiero-te dezir que nun fui ambalde i que se pouco adelantrórun nun fui por falta de fuorça, mas por falta de jolda: you siempre dixe que teniemos poetas a menos, mas nun sabie que tamien tu nunca deixeste que Platon spulsara ls poetas de la nuoba república. Rebencionado seias, manuol sardina, saçardote de l feturo, lhúcido pastor de l ganado de ls dies cun que sonhamos, eibereste de l mirandés: perdona-mos l silenço, i ajeita tous beiços para ua nuoba risa, tous uolhos para ua nuoba mirada; la falta fui nuossa, que nunca fumus capazes de a tan alta muntanha mos chubirmos.


domingo, 2 de novembro de 2008

mofas

Nun se calha l retombo de l tiempo, siempre a atopinar-me ne ls dies que, çtraídos, me lhieban pula mano; las fins de tarde ínchen-se-me de silenço, i ánchan-se-me cun aqueilha tristeza que s'upe de la strada, alta nuite, an biaige sola yá cansada i lharga; miro ancandilado l bruar sereno de l lhume, bida antre brasa i cinza, bida ne l mesmo tiempo an que se muorre: nun mos damos de cuonta mas somos l lhume: anquanto bibimos morremos-mos, arde anquanto se faç cinza l rachon, apuis nin seinhas de que eilhi tubira ardido un rachon de carbalho, un rachon que yá fui brasa i calor i alegrie i acunchego, nin seinhas de mais nada que nun seia cinza: se la agarrar i la botar al aire - tamien na rue de la nuite brua l'airaçada, lharga cumo ua selombra madrugadeira - la cinza ha de bolar para loinge, deixando caier sue renda tan fina que an nanhun sítio se le bei l rastro, i yá nin cinza será, sequiera. Talbeç seia ende que s'albanta l silbo de l aire a amparar l retombo de l tiempo que yá fui - siempre i solo hai l tiempo que yá fui - que ye assi que s'alharga i se cuntina an eiternidade, cadena de argolhas sin fin, muntonico de cinza feito de mofas sin cunta, sin peso i sin medida: ye por ende que antramos ne ls frisgos de l tiempo, sin duracion ne l tiempo de l ouniberso, sin se dar por nós mesmo ne l miscroscópio de ls anfenitamente grandes: stamos de l lhado de ls anfenitamente pequeinhos, assi i todo ... anfenitamente.